مهدی قدکی در میزگرد یزدرسا با عنوان «شعرعاشورایی» در بیان تاریخ این نوع از شعر گفت: با نگاه به تاریخ شعر عاشورایی که یکی از زیر شاخه های شعر آئینی وسبک فعلی عزداری در ایران و یزد است در میابیم که این شکل از عزدارای  قدمتی در حدود 150 سال بیشتر ندارد و سبک امروزی با سبک شروع عزداری از حضرت سجاد(ع) تا دوران امام رضا (ع)  که شعرایی نظیر دعبل اشعار خود را با آواز می خواندند تفاوت فاحش دارد به گونه ای که این مدل از عزدارای  تا قبل ازدوره صفویه که مذهب شیعه به طور رسمی پایه گذاری شده مرسوم بوده  و مدل کنونی پس از صفوی رایج شده است.

شاعر نام آشنای یزدی افزود: شعر آئینی یکی از سبک های فاخر شعر است  که در راستای مباحث توحیدی سروده می شود  و محور در این نوع از شعر حقیقت است نه واقعیت چرا که نگاه شعرای ماتریالیستی (نگاه زمینی و مادی گرایانه) به واقعیت هاست و نگاه شاعر آئینی به حقیقت هاست.

شکل عزاداری کنونی در ایران قدمت 150 ساله دارد

قدکی با اشاره به ایجاد روش های نوین عزداری نظیرتعزیه، شبیه هخوانی، پرده خوانی و .... در دوران صفویه و قاجار اظهار داشت: سینه زنی و عزدارای به روش امروزی  از حدود  150 سال پیش باب شد که ایرانی ها با بهره مندی از هوش بالای خود سبک های عزداری عربی و هندی را یاد گرفته و به کار گرفتند در واقع در این برهه، روضه خوانی از وعظ و خطابه جدا و مداحی از پا منبری به روضه خوانی تبدیل شد که در چند سال اخیر نیز پیشرفت های چشمگیری داشته است.

وی علت موفقیت هیئات یزدی و برجسته شدن سبک عزاداری یزد را شناخت مادحین یزدی از شعر و موسیقی دانست و گفت: علی رغم اینکه یزد از موسیقی خاصی برخوردار نیست اما هوش بالای افرادی نظیر سعادتمند در شناخت دو عنصر شعر و دستگاه های موسیقیایی و تلفیق این دو با یکدیگر سبب شده تا آوازه عزاداری یزد در کشور و دنیا پیچیده و مخاطبانی را برای خود دست و پا کند.

قدکی در ادامه تاکید کرد: تمام هم و غم بزرگان مداحی و نوحه خوانی یزد ارتقای سطح عزاداری ها بوده و این تلاش و همیت گذشتگان میراثی گرانبها برای مردمان یزد به جای گذاشته که باید توسط نسل فعلی و نسل های آینده حفظ و مراقبت شود.

شعر مهمترین رکن در نوحه خوانی و مداحی

شاعر یزدی در بخش دیگری از سخنانش مهمترین رکن در نوحه خوانی و مداحی را شعر دانست و ابراز داشت:اگر هیئتی علی رغم داشتن جمعیت خوب،مدیر خوب و امکانات خوب، مداح نداشته باشد نمی تواند اثری را ارائه دهد  و اگر مداح هیئت، ابزار شعر را نداشته باشد اثری برای عرضه کردن نخواهد داشت پس مهمترین عنصر در مداحی شعر بوده و مداح باید اساس شعر را بشناسد.

وی درخصوص ویژگی های شعر آئینی هم گفت: شعر باید منطبق بر شرایط جامعه و با زبان روز بیان شود چرا که اگر نتوان با زبان زمانه واقعیت ها را بیان کنیم در اثر بخشی موفق نخواهیم بود.

قدکی تصریح کرد:شعری مورد پسند اهل بیت(ع) است که در راستای احیای امر آنان یعنی ترویج ولایت انان باشد و به نظر بنده امروز شعر یزد در این زمینه پیشروست و توجه رهبر معظم انقلاب هم بر همین اساس است به گونه ای که ایشان در سخنرانی های خود به مادحین می فرمایند بروید و شعر فلان هیئتی را نگاه کنید یا حتی ایشان  با برخی از شعرای یزدی در گذشته ارتباطاتی داشتند و اشعاری را که در فرمایشات خود مثال می زنند از شعرای یزدی است ضمن اینکه شعر نباید تنها مبتنی بر گریه، عزا و تاریخ باشد بلکه باید بر مفاهیم پیام عاشورا همچون حق محوری، شجاعت، ایستادگی در برابر ظلم و ... تکیه بزند بنابراین توجه رهبر انقلاب به برخی هیئات یزدی به واسطه استفاده از شعر قوی در هیئات است و این موضوع برای ایشان بسیار اهمیت دارد.

این شاعر یزدی، برگ برنده شعر یزد را آشنایی شعرای آن با موسیقی و سبک عزداری دانست و ابراز داشت: تلفیق شعر و موسیقی بر زیبایی نوحه های یزدی افزوده ضمن اینکه تسلط بر اجرا و شناخت مداح از شعر و دستگاه های آوازی نیز در این موضوع دخیل هستند.

وی با بیان اینکه پیروزی انقلاب اسلامی و موفقیت های کشور مرهون عزاداری ها و سینه زنی هاست ابراز داشت:  انقلاب ما مبتنی بر مکتب وعزاداری برای سیدالشهداست و شور آفرینی در جبهه ها و صبری که در دوران 8 ساله القا شد ناشی از پیروی از همین مکتب بود بنابراین عالیترین مرحله عزاداری این است که شاعر و مداح اهل بیت این اوصاف را بیان کنند و گاه یک شاعر با یک شعر می تواند تاثیرات شگرفی برجامعه خود بگذارد مانند ایرج میزرا که شعری را برای حضرت علی اکبر سروده که آیت الله طباطبائی می فرماید من حاضرم المیزان را با این شعر معاوضه کنم یا شعر جیحون یزدی در رثای حضرت علی اصغر با اشعار تمامی معاصرین زمان خود و شعرای فعلی برابری می کند هنوز بوی تازگی می دهد.

اخلاص حلقه کمرنگ شده در عزاداری یزد

قدکی اخلاص را حلقه کمرنگ شده در عزاداری یزد بر شمرد و گفت: متاسفانه امروز بحث اخلاص در برخی شعرها و مداحی های ما کمرنگ شده و این مسئله باعث شده تا نسبت به گذشته کمتر با آثار فاخر و ماندگار در هیئات مواجه باشیم .

این شاعر یزدی در بخش دیگری از سخنانش شعر را وسیله ای برای رسیدن به یک هدف عنوان کرد و گفت:  هنر زبان مشترک همه انسان هاست و شعر یکی از هنرهای  بزرگ و اسلامی بوده که در قران نیز خداوند سوره ای را به نام سوره شعرا نازل کرده است.

قدکی؛ تقلیل شعر از زبان فاخر به زبان عامیانه را از بزرگترین آسیب ها دانست و ابراز داشت: اگر اشعار ما  به سمت زبان عامیانه،اهداف کوتاه مدت و نیازهای امروزی برود یعنی آن چیزی که متاسفانه در حال اتفاق افتادن است در آینده قافیه را باخته ایم چرا که شعرا حاصل کار خواص جامعه بوده و اشعار نیز برای خواص سروده می شود البته در این بین برای عوام نیزتا حدودی قابل درک است .

کلام و موسیقی فاخر و اجرای خوب رمز مانایی نوحه های یزد

وی انتخاب کلام و موسیقی فاخرو تلفیق این دو با یکدیگر وهمچنین اجرای خوب را رمز مانایی و موفقیت برخی از نوحه های یزدی عنوان کرد و گفت: اگر تا به امروز عزاداری یزد حرفی برای گفتن داشته مرهون این سه ویژگی است البته در چند سال اخیر جریان منحرفی با شعرهای سخیف مانند «من سگ عباسم باور نداری هوهو» به دنبال منحرف کردن عزاداری ماست که شعر یزد به واسطه قدرتش مانع از این اتفاق شده اما به نظر می رسد اگر آسیب ها مرتبا پایش و در این زمینه تذکرات داده نشود در آینده با انحراف یزرگی روبرو خواهیم بود.

قدکی در باب نظارت بر اشعار و نوحه ها هم گفت: هر چند شعر، الهام الهی و برخواسته از نوای درون است اما فی نفسه نظارت بر اشعار را اقدام خوبی می دانم البته نکته ای که در این زمینه وجود دارد این است که نظارت ها زمانی موثر خواهد بود که حمایت هم از شاعر صورت گرفته باشد. نمی شود بر اشعار شاعر نظارت کرد اما از او حمایت نکرد بنا براین حمایت و نظارت دو بال جدایی ناپذیرند.

وی ادامه داد: در بحث حمایت از شعرا و مادحین در سال های قبل غفلت شده ولی چندان محسوس نبوده اما امسال به دلیل شرایط خاص وضعیت هیئات باید مادحین و شعرا هم از سوی هیئات و هم از سوی دستگاه های مرتبط مانند تبلیغات اسلامی مورد حمایت قرار بگیرند چرا که برخی مادحین و شعرا منبع درآمدی خود را در این ماجرا ازدست داده اند و باید برای تامین نیازهای معیشتی آنان به گونه ای که شان و جایگاه شاعر و مداح حفظ شود فکری عاجل برداشته شود.

این شاعر یزدی تاکید کرد: امروز برخی از شعرای ما در بحث بیمه، معیشت و مسائل اقتصادی مشکلات جدی دارند و اگر مورد حمایت قرار نگیرند و امسال دیده نشوند یقین بدانید در آینده دچار خسران خواهیم شد.

برخی به دنبال تغییر ذائقه مردم در عزاداری ها هستند

شاعر یزدی در پایان نقش رسانه ها را در ترویج عزاداری اصیل یزد مهم ارزیابی کرد و ابراز داشت: رسانه ها باید در این زمینه  جدیت بیشتری داشته باشند و در معرفی هیئت هایی که پیام خوبی به مخاطبان ارسال کردند جدیت به خرج بدهند بنابراین رسانه ها باید با ترویج سبک های با شکوه و با عظمت عزاداری همچنین روش و منش این هیئات اقدامات عده ای را که می خواهند با پول سلیقه و ذائقه مردم در باب عزداری ها را تغییر دهند خنثی کنند.

انتهای پیام/ح