نمایش نمایش

ID : 11706299
17-03-2015 13:33
سنت هایی که فراموش شد

«چهارشنبه سوری» گرامیداشت قیام مختار است؟!


کارشناس برجسته ایران شناسی در یزد با اشاره به اینکه سنت آتش بازی تنها از چهارشنبه سوری به یادگار ماندگفت:سنت های پسندیده چهارشنبه سوری از جمله پخش آش، اسفند دود کردن، آتش افروختن، عیادت از یکدیگر، قاشق زنی و... کم رنگ شده است.

به گزارش عصر فرهنگ به نقل از یزد امروز، کارشناس برجسته ایران شناسی در یزد با اشاره به  آئین سنتی چهارشنبه سوری به عنوان یکی از رسوم ایرانیان اظهار داشت: متاسفانه سنت های پسندیده و نیک چهارشنبه سوری کم رنگ شده است.

 

عاطفه رنجبر عنوان کرد: یکی ازعوامل پویایی جامعه و فرهنگ ایرانی، قوام و استمرار مراسم و آئین ها و به طور کلی فرهنگ ایرانی است که به صورت سینه به سینه به نسل های بعدی منتقل می شود.

 

 رنجبر افزود: رسم چهارشنبه سوری ایرانیان یکی از همین مراسم ها است که از گذشته یادگار مانده است و در این مراسم ایرانیان به جشن و پایکوبی می پرداختند و نماد اصلی این مراسم آتش افروزی بوده است که به نظر می رسد ناشی از قداست آتش نزد ایرانیان باشد.

 

وی گفت: واژه چهارشنبه سوری از دو اصطلاح چهارشنبه و سور تشکیل شده است که واژه سور به معنای نشاط و جشن است و در لغت نامه دهخدا از آن به عنوان سرخ یاد شده است که شاید منظور همان چهارشنبه سرخ یعنی با آتش بوده باشد.

 

چهارشنبه سوری یادگار دوران اسلامی

رنجبر تاکید کرد: این رسم چهارشنبه سوری مربوط به دوره اسلامی ایران می باشد و برخلاف نظر عده ای مبنی بر ریشه باستانی آن این نظر رد شده است.

 

در مورد واژه چهارشنبه وی عنوان کرد: شنبه یک واژه سامی است به معنی روز جدید و چهار شنبه یعنی روز چهرم هفته که از ساعت 24سه شنبه آغاز می شود.

 

رنجبر در مورد نظریات در خصوص ریشه این مراسم گفت: در این خصوص نظریات متعددی مطرح شده است که عبارتند از:

 

1-عده ای بر این نظریه تاکید دارند که ریشه چهارشنبه سوری به دوران باستان و جشن های باستانی آن زمان مربوط است که این نظریه رد شده است.

 

2- بسیاری دیگر بر این اعتقادند: که این رسم از گذشتن سیاوش از میان آتش مربوط است که مردم برای گرامی داشتن آن روز این مراسم را انجام می داده اند.

 

3- بعضی از نظریات در قالب بازگشت مردگان برای عیادت از بازمانگان خود است که از آتش برای راهنمایی ارواح مردگان استفاده می کردند تا راه خود را گم نکنند و این مراسم برای یادبود آنان برگذار می شده است.

 

4-عده دیگری بر این نکته تاکید دارند که این مراسم به تعسی از رسم اعراب برای دور کردن نحسی چهارشنبه است وایرانیان برای دور کردن نحسی مراسمات را برگزار می کردند تا از این نحسی در سال آینده فرار کنند.

 

5-نظر جالب دیگر در خصوص جشن چهارشنبه سوری نسبت دادن این مراسم به قیام مختار است که برخی بر این اعتقادند که این قیام در چهارشنبه آخر سال شمسی بر پا شده است و در این قیام بر بالای خانه ها آتش می افروختند که مراسم چهارشنبه سوری نیز برای گرامی داشت آن صورت می گرفته است.

 

از میان این نظریات به نظر می رسد که نظر ابراهیم پورداوود در مورد این مراسم به واقعیت نزدیکتر باشد وی این جشن و مراسم را به سنت اعراب در نحس دانستن چهارشنبه می داند که ایرانیان نیز به تعسی از اعراب برای دور کردن این نحسی این آئین را انجام می دادند.

 

وی با بیان اینکه یکی از رموز ماندگاری این مراسم در طول تاریخ آمیختگی آن با سایر رویدادهای تاریخی است افزود: به نظر اکثر تاریخ نگاران یزدی از جمله مزداپور این رسم  در یزد دارای تاریخچه طولانی نمی باشد و متعلق به دوران جدید است.

 

رنجبر تاکید کرد: البته گزارش هایی در مرد برگزاری این مراسم در نقاط خاصی از یزد مانند محله خرمشاه یا شریف آباد وجود دارد ولی این گزارشات بر ریشه تاریخی این مراسم در یزد تاکید ندارند.

 

از رسوم چهارشنبه سال فقط آتش بازی مانده است

 وی گفت: در مراسم چهارشنبه سوری از جمله اقداماتی که صورت می گرفته است عبارتند از:پخش آش، اسفند دود کردن، آتش افروختن، عیادت از یکدیگر، قاشق زنی و... بوده است که اکنون این اقدامات کم رنگ شده است و بیشتر بر آتش افروزی تاکید می شود در صورتی که به اعتقاد زرتشتیان چهارشنبه سوری روز تکریم آتش به عنوان عنصر مقدس است و پریدن از روی آتش را نوعی توهین تلقی می کنند.





Related Assets:

  • دلسوزی مادرانه، فرزند را از خطر «چهارشنبه سوزی» ایمن می کند!

یادداشت یادداشت

از آدم‌برفی تا آدم‌حرفی!
قرآنِ کشتی مُطلّا!
محمد هادی سمتی
9 دی و بُعد دوم انقلاب ۵۷
محمدصادق زارعی
هر چه بود تمام شد اما رسم مهمان نوازی این نبود
رسول محتشم
برداشتی آزاد از کتاب خاک های نرم کوشک
احسان رئیسیان
یزد جهانی، استاندار فراجناحی می خواهد
دستاورد بزرگ نماینده اصلاح طلبان یزد!
محمد رضا حایری زاده

فرهنگی فرهنگی

جدیدترین ها جدیدترین ها