به گزارش عصرفرهنگ؛ بز ندوشن منبع اقتصادی مهمی برای مردم ندوشن به شمار می‌رود و محصولات دامی این نوع بز به استان‌های دیگر هم صادر می‌شود.
همزمان با برگزاری نخستین همایش روز ملی بز سال گذشته در کشور، بز ندوشن از سوی نماینده فائو به عنوان شاخص‌ترین نژاد دام کشور انتخاب و نامزد ثبت جهانی شد. با توجه به این‌که بز ندوشن از نژادهای مقاوم در برابر خشکسالی و شرایط بد اقلیمی است، برای ثبت جهانی انتخاب و برای پرونده مستندات و مقدمات ثبت این نژاد آماده شده تا در سال 2017 به ثبت جهانی برسد.
با همکاری فائو، میراث فرهنگی، موسسه دامی کشور و جهاد کشاورزی 15 مهر ماه سال جاری همایش ملی «روز ملی بز ندوشن» در شهرستان ندوشن برگزار می‌شود تا مقدمات و راهکارهای مناسب برای تایید پرونده بز ندوشن آماده شود.
همچنین 4 مهرماه کارشناسان موسسه دامی کشور شاخص‌های نژاد بز ندوشن را در کشور ترکیه بررسی می‌کنند.

مقدمات آماده‌سازی ثبت جهانی بز ندوشن
کارشناس مدیریت پرورش دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور درمصاحبه با همشهری گفت: از گونه‌های نادر و محلی بز ایرانی بز ندوشن است که با رنگ‌های قرمز و سیاه شناخته می‌شود.
«فرهاد میرزایی» بیان کرد: این گونه در برابر خشکسالی مقاوم و دارای شیر با کیفیت است. این نژاد گونه دامی مهمی برای توسعه محسوب می‌شود و مقدمات پرونده این نژاد برای ثبت جهانی درسال 2017 میلادی در حال آماده‌سازی است.
به گفته وی، هنوز پرونده ثبت جهانی بز ندوشن در مرحله شروع و آماده سازی است و برای این کار باید ابعاد مختلفی به عنوان مستند سازی جمع آوری شود. این مستندات شامل بررسی نقش بز ندوشن در امنیت غذایی جوامع محلی، تهدیدها و خطرات آن، فرهنگ دامداری منطقه، تنوع زیستی و ابعاد اقتصادی و اجتماعی و همچنین فرهنگی مبتنی بر بز ندوشن است.
میرزایی بیان کرد: در استان به طور پراکنده 70 هزار راس بز ندوشن زندگی می‌کنند؛ این درحالی است که در منطقه ندوشن 24‌هزار راس بز وجود دارد و اقتصاد و درآمد مردم محلی این منطقه برپایه دامداری و پرورش بز است.

رونق معیشت پایدار مردم با ثبت ملی بز ندوشن
کارشناس مدیریت پرورش دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: پرونده بعد از آماده سازی مقدمات و مستندات اولیه آن به دفتر فائو ارسال می‌شود تا کارشناسان پرونده را بررسی کنند؛ اگر با اصول و قوانین ثبت سیستم کشاورزی و جهانی سازگار بود در سیستم جهانی فائو به ثبت خواهد رسید.
وی در ادامه به چشم انداز آینده منطقه بعد از ثبت اشاره کرد و افزود: با ثبت جهانی بز ندوشن، ندوشن به مقصد مهم گردشگری و جهانگردی تبدیل می‌شود. بافت تاریخی ندوشن هم بهتر شناخته می‌شود و باعث رونق اشتغال و اقتصاد منطقه خواهد شد.
به گفته وی محصولات دامی دامداران هم بهتر به فروش می‌رود و بازار خوبی برای دامداران مهیا می‌شود. محصولات دامی نه تنها در عرصه ملی بلکه در عرصه فراملی با قیمت‌های جهانی به فروش می‌رسد و دامداران وضعیت اقتصادی خوبی خواهند یافت.
میرزایی پیشگیری از مهاجرت مردم بومی ودامداران، بهبود معیشت زنان دامدار، حفظ مراتع و پوشش گیاهی، بهبود محیط زیست منطقه و تنوع زیستی را از دیگر مزیت‌های مهم ثبت جهانی بز ندوشن برای منطقه نام برد.
وی ادامه داد: رونق اقامتگاه‌های بوم گردی، افزایش تورهای تحقیقاتی و پژوهشی محققان، درآمدزایی، اشتغال پایدار، جلوگیری از تخریب مراتع، حفظ گونه‌های گیاهی و ماندگاری بز ندوشن از اهداف مهم ثبت جهانی بز ندوشن است.

ثبت ملی فرهنگ دامداری ندوشن
کارشناس ثبت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در گفت و گو با همشهری گفت: بخش‌هایی از پرونده ثبت ملی بز ندوشن آماده شده و بخش‌های دیگری هم در دست اقدام است. میراث فرهنگی مستندات و منابع خوبی آماده کرده است. «ناصر بابایی ندوشن» افزود: پرونده ثبتی دارای مراحل مختلفی است و براساس مستندات حوزه دامداری سنتی ندوشن برای ثبت در آثار ملی کشور در حال آماده سازی است، آنچه به جهاد کشاورزی و موسسه دامی کشور مربوط می‌شود انتخاب بز ندوشن به عنوان نژاد مناسب و شاخص دامی کشور است. وی اظهار کرد: بز ندوشن، مقاومت بالایی در برابر شرایط اقلیمی به ویژه مناطق خشک یزد دارد و در برابر تشنگی و گرسنگی در مواقع خشکسالی و عوارض ناشی از رفت و آمد در مسافت‌های طولانی مرتع مقاومت بالایی دارد. بابایی گفت: منطقه ندوشن آیین‌های خاصی در دامداری دارد و قدمت دامداری ندوشن به 8 هزار سال می‌رسد. قرار است این آیین‌ها به همراه شیوه دامداری به ثبت میراث ناملموس کشور برسد.

کاهش 30 درصدی مراتع مهم و پوشش گیاهی ندوشن
کارشناس ثبت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بیان کرد: مراتع و پوشش گیاهی منطقه ندوشن دارای شرایط اکوتوریستی خاصی است و اکنون با فعالیت‌های معادن این پوشش 30 درصد کاهش یافته است. «ناصر بابایی ندوشن» با اشاره به این‌که فعالیت اقتصادی و فرهنگی دامداران با تخریب و کاهش مراتع و پوشش گیاهی به هم ریخته است افزود: تخریب‌ها به دو طریق استخراج و انتقال کشفیات معادن صورت گرفته و باعث آسیب دیدن بستر دامداری‌ها شده است. وی اظهار کرد: با توسعه جاده‌ها به واسطه استخراج معادن و گرد و خاک ناشی از فعالیت این معادن آلودگی‌هایی ایجاد شده و پوشش گیاهی دو طرف جاده‌ها تا 400 متر از بین رفته است. با ثبت جهانی بز ندوشن دغدغه حفظ و نگهداری از این مراتع بیشتر شده و مشارکت همه نهادها برای جلوگیری از تخریب این مراتع که منبع تغذیه بز ندوشن است بیشتر خواهد شد.

یزد رسا