عصر فرهنگ، بر اساس روایات تربیت از قبل ازدواج شروع می شود و تا سن 21 سالگی اصلی ترین زمان تربیت است بدین صورت که کارشناسان می گویند 70 درصد شخصیت یک انسان تا 7 سالگی شکل می گیرد؛تا سن 14 سالگی 90 درصد شخصیت یک انسان شکل گرفته است و تا سن 21 سالگی تقریبا به صورت کامل شخصیت یک انسان شکل می گیرد و جز موارد استثناء شخصیت قریب به اتفاق آدم ها تغییر چندانی نمی کند.

در اینجا برای بررسی جریان تربیت در مهد کودک های شهرستان یزد برخی اشکالات مهد کودک های موجود را به صورت نمونه ذکر می کنیم:

1. نگاه درآمدزایی نسبت به تاسیس مهد کودک
2. عدم تخصص مسئولین مهد در حوزه تربیت کودک
3. عدم توجه به خانواده به خصوص مادر به عنوان رکن اصلی تربیت و عدم تشکیل جلسات تخصصی با والدین جهت افزایش اطلاعات تربیتی خانواده
4. عدم رعایت جنسیت در تربیت
5. کلاس موسیقی و رقص به صورت مختلط برای دختر و پسر در بسیاری از مهدکودک ها به صورت یک چیز عادی
6. تنبیه بدنی کودکان و در نظر نگرفتن آسیب های روحی و جسمی آن(به عنوان نمونه گناه کبیره خودارضایی در نوجوانان ریشه در تنبیه بدنی آن ها در کودکی دارد.)
7. عدم محتوای مناسب اسلامی و مورد نیاز کودک در درسنامه ها، شعرها و قصه ها
8. آموزش مستقیم به کودک و کلاس های آموزشی بر خلاف صریح روایات(آموزش کودک به وسیله بازی،شعر و قصه است)
9.  حجاب و پوشش نامناسب مربیان کودک
10. استفاده ها از روش ها و تفکرات(مبانی) غربی در تربیت کودکان و محیط آموزشی
11. استفاده از اسباب بازی های غربی در مهد کودک ها مانند مرد عنکبوتی،تفنگ و ...
12. عدم مربیان متدین و مقید نسبت به مسائل شرعی با توجه به تاثیرات فوق العاده مربی روی کودکان
13. عدم اطلاع کافی نسبت به ابزراها و روش ها و مبانی تربیت دینی توسط صاحب امتیاز،مدیر و مربیان
14.  طرح درس های بسیار سنگین برای کودک و عدم تناسب با سنین کودکی و در نتیجه اذیت شدن و سختی های زیاد کودک برای یادگیری
15. وا داشتن کودکان به رقابت های نادرست در فضای کلاس تا جایی که بعضی کودکان نسبت به فضای کلاس بی رغبت بشوند
16. استفاده از شیطان به عنوان یک نماد ترس برای کودکان و به موجب آن ترسو شدن نادرست کودکان و احساس خطر کردن نادرست کودک در همه مکان ها
17. آموزش قرآن به صورت مستقیم به کودک(روخوانی،حفظ) و تحت کلاس آموزشی که موجب زدگی بسیاری از کودکان از قرآن میشود.(در حالیکه آموزش ها تا قبل هفت سال باید غیرمستقیم باشد)
18. در مهد کودک ها اهداف تربیتی دنبال نمی شود بلکه تنها بچه نگهداری کردن است(خواب کردن کودک در ساعات مهد و...) تا خانواده ها به کارهای خود برسند.
19. اکثرا مهدها مشاور و روانشناس اسلامی برای مهدشان ندارند.
20. ندیدن بازی به عنوان یک ابزار اصلی تربیت برای کودک بلکه تنها بازی را برای رفع خستگی کوتاه کودکان وسط کلاس ها استفاده می کند تا بتوانند ادامه آموزش خود را بدهند.
21. عدم انجام بازی های تربیتی در حالیکه در روایات ما بازی های جذاب و زیبایی را برای کودکان نام برده است.(روایتی داریم که خاک بازی موجب رشد کودک است) درحالیکه اکنون مهدهای کودک بعضی کشورهای غربی مانند انگلیس از این بازی های اسلامی در جهت اهداف تربیتی استفاده می کنند.
22. نداشتن تیم پژوهشی جهت تهیه محتوای به روز و تربیتی برای برنامه های مهد و استقاده از برنامه های تکراری و بدون مبنای اسلامی
23. توجه نداشتن به نیازهای مربی تا مربی با آرامش در برنامه ها حاضر باشد و همچنین نداشتن برنامه ای برای رشد مربیان
24. عدم نظارت صحیح بر مربیان
25. نداشتن ملاک ارزشیابی مناسب از کودکان به صورت ماهیانه یا چند ماه یکبار
26. تنوع اسباب بازی ها در مهد کودک ها و در نتیجه ایجاد روحیه تنوع طلبی در کودکان(در حالیکه برای کودک تنها چند اسباب بازی متناسب با سنش و با هدف تربیتی کافی است)
27. در مهد کودک های موجود هدف مربیان کنترل کلاس و انجام شدن برنامه هاست نه رشد کودکان
28. بعضی مهدها خود را تربیت کننده می دانند درحالیکه دین اسلام می فرماید مادر تربیت کننده اصلی برای کودکش می باشد.

 و مواردی دیگر...

در نهایت به نظر می رسد همه این اشکالات نتیجه نبود الگوی مناسب اسلامی برای ارائه در فضای مهدکودک ها و همچنین کم کاری در حوزه کودک و نوجوان می باشد و این نیاز را می رساند که لازم است مهد کودکی به عنوان نمونه با مبانی اسلامی شکل بگیرد تا بتوان آن را به عنوان الگویی صحیح برای مهدهای دیگرشهرستان،استان و حتی کشور مطرح کرد و همچنین افرادی آموزش ببینند تا بتوانند این تفکر و این جریان را پیش ببرند تا به لطف الهی روز به روز بیش از پیش شاهد اصلاح و دینی شدن مهدهای کودک و مدارس کشورمان باشیم ان شاالله...

ما در اینجا برای نمونه چند نکته از موارد قابل توجه در مهدکودک اسلامی را ذکر می کنیم و مابقی را ان شاالله و به لطف الهی در نوشته های بعدی ذکر خواهیم کرد:

1. رکن اصلی در تربیت کودک، والدین می باشند و لذا مهد باید برای رشد و تربیت کودک، خانواده او را از نظر دانش تربیتی و روش ها و ابزار تربیتی تقویت کرده و ارتقا دهد.

رهبر معظم انقلاب:

كسانى كه فرزند و تربيت فرزند و شير دادن به بچه و در آغوش مهر و عطوفت بزرگ كردن فرزند را براى كارهايى كه خيلى متوقف به وجود آن ها هم نيست، رها مى‏ كنند، دچار اشتباه شده اند. بهترين روش تربيت فرزند انسان، اين است كه در آغوش مادر و با استفاده از مهر و محبت او پرورش پيدا كند.

بيانات بیانات در اجتماع زنان خوزستان       20/12/1375

2. تربیت در کودک تا هفت سالگی باید غیر مستقیم و در قالب های بازی،شعر،قصه و فضاهای انس با قرآن و ... باشد و آموزش از طریق مستقیم نه تنها در دراز مدت مفید و موثر واقع نمی شود بلکه موجب زدگی و خستگی او به آن موضوعات را نیز فراهم می کند.

رهبر معظم انقلاب:

اولين مركز درسى كه من رفتم، مدرسه نبود، مكتب بود - در سنين قبل از مدرسه - شايد چهار سال، يا پنج سالم بود كه من و برادر بزرگتر از مرا - كه از من، سه سال و نيم بزرگتر بود - با هم در مكتب دخترانه گذاشتند؛ يعنى مكتبى كه معلمش زن بود و بجز چند نفر پسر بقيه شاگردان،دختر بودند. البته من خيلى كوچك بودم. تجربه اى كه از آن زمان مى‏توانم به ياد بياورم اين است كه بچه را در سنين چهار،پنج سالگى اصلا نبايد به مدرسه و مكتب و غير آن گذاشت؛ براى اين كه هيچ فايده اى ندارد. من به نظرم مى‏رسد كه از آن دوره مكتب قبل ازمدرسه، هيچ استفاده علمى و درسى نكردم.

گفت و شنود صمیمانه رهبر معظم انقلاب با گروهی از جوانان و نوجوانان   14/11/1376

3. برای تربیت درست و اسلامی نیاز به پژوهش هایی تخصصی در حوزه تربیت اسلامی و کودک می باشد که جای خالی این قسمت در مهدها به وضوح دیده می شود.
4. اساس تربیت در کودک بازی است و باید اهداف تربیتی را در قالب بازی برای کودکان طراحی کرد.
5. مهد کودک تنها فضایی برای قرار گرفتن کودک در محیط همسالان و بازی با آن ها و اجتماعی شدن و خلاق شدن او می باشد ولذا قائل شدن به تربیت در مهد کودک خطایی آشکار است.
6. با توجه به اینکه فضای بازی برای کوکان در محیط خانه فراهم نیست و مدام مورد امر و نهی پدر و مادر در خانه قرار می گیرند این نیاز حس می شود که باید محیطی برای بازی کودک به صورت آزادانه و طراحی شده مهیا شود تا کودک در جمع همسالانش و همچنین کودکانی که تفکرات خانوادگی آن ها نزدیک به هم باشد قرار بگیرد.
7. مربی به عنوان کسی که تاثیر زیادی روی کودک دارد باید حداقل های تربیتی را داشته باشد و انسان مقید و دین مدار و آگاه به مسائل شرعی و تربیتی باشد و روز به روز نیز خود را از نظر معنوی،اخلاقی و اطلاعات تربیتی ارتقا بدهد.
8. در مهد کودک ها باید توجه ویژه به رشد مربیان و کسانی که با کودک سروکار دارند بشود.
9. کم کم باید برای تربیت در جامعه چرخه کامل تربیت یعنی از قصد فرزند آوری (به صورت حداقلی)تا بعد از 21 سالگی مطرح گردد.

در دین مبین اسلام مراحل تربیت اسلامی به صورت مراحل زیر مطرح می شود:

1. اثرات ملاک های انتخاب همسر در نسل آینده و فرزندان
2. از زمان ازدواج تا تولد (آمادگی های روحی و جسمی پیش از بارداری،مباحث مربوط به انعقاد نطقه،دوران بارداری)
3. از زمان تولد تا 7 سالگی (هفت سال اول)
4. هفت سال دوم (تا 14 سالگی)
5. هفت سال سوم (تا 21 سالگی)
6. بعد از 21 سالگی

این چرخه می بایست در جهت تربیت انسان های مومن،متقی و متخلق به اخلاق اسلامی برای رسیدن به حیات طیبه اسلامی(زندگی فردی و اجتماعی مطلوب اسلام)که مورد نظر رهبر فرزانه انقلاب می باشد به صورت کامل و با مبانی کاملا اسلامی اجرا گردد.

(رهبر معظم انقلاب در سیاست های کلی آموزش و پرورش سه ویژگی مومن،متقی و متخلق به اخلاق اسلامی را برای رسیدن به حیات طیبه_از مهد کودک تا دانشگاه_لازم و اساسی می دانند)

علی فاطمی پور

مسئول قرارگاه دارالرحمه