سیلاب های ابرکوه؛ مسیل های بی مسیر
به گزارش یزد رسا به نقل از سرو ابرکوه، ویژگی های مورفولوژیکی شهرستان ابرکوه نشان می دهد که سیلاب همیشه این منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. تعدد مسیل ها در اکثر نقاط شهر، که عمدتا به صورت غرب به شرق این شهرستان پراکنده می باشد، نشان از تاثیر منطقه، از حوزه های آبریزی شمال فارس دارد.
بررسی سوابق موجود بر گسیل سیلابه های اصلی، حتی از رودخانه ایزدخواست فارس دلالت دارد؛ این سیلابه ها تا حدودی، معماری سکونت گاه های حوزه ابرکوه را تحت تاثیر خود قرار داده اند و این مساله در شهرستان به وضوح قابل مشاهده است.
حامد اکرمی محقق جوان ابرکوهی در تحقیقات خود نوشت: شهر ابرکوه بر اساس ویژگی های جغرافیایی و موقعیت استقرار در عمیق ترین نقطه حوزه آبریز شمال فارس؛ همیشه مورد تهدید سیلاب های پیش روی خود بوده و ساختار شهر و حوزه های پیرامون آن از این موضوع بی تاثیر نبوده اند. لذا یکی از معضلات عمده ابرکوه؛ حفاظت، تامین ایمنی تاسیسات، تجهیزات و حوزه های سکونت گاهی از خطر سیلاب می باشد.
در حال حاضر تا حدودی سیلاب های شمال شهر کنترل و در جنوب نیز، با تمهیداتی از حجم سیلاب کاسته شده است، ولی خطر بروز سیلاب هنوز غیر محتمل نیست؛ لذا دستگاه های متولی امر بایستی اقدامات موثر و مشترکی را در این زمینه انجام دهند.
بر اساس بازدید های میدانی که از حوزه جنوبی ابرکوه صورت گرفته است، وجود دستکاری های غیر اصولی مسیل ها و بعضا ایجاد موانع فیزیکی در مسیر سیلاب، بوضوح قابل مشاهده می باشد.
متاسفانه این مسیر؛ با تخلیه نخاله های ساختمانی در بستر رودخانه و به ویژه در مقطع عرضی آن، ساخت ابنیه در مسیر سیل و ساخت دیوار محیطی در مزارع، مورد تعرض قرار گرفته است.
به دلیل دوره بازگشت طولانی و بروز سیلاب و عدم امکان پیش بینی قطعی در مورد وضعیت بارش ها، ضرورت دارد که مسئولان و شهروندان نسبت به حفظ مسیل و مخزن ذخیره شهر و امکان گسترش افزایش مخزن سد انحرافی جنوب غرب، حساسیت و اهتمام لازم را به عمل آورند.
از جمله مشکلات پیش روی مدیریت شهری در شهرستان تصمیم گیری در مورد پوکه های قنات های خشکیده است. بعضا با سیلابی شدن محدوده های اطراف میله های قنات، خطر هدایت سیلاب به داخل پوکه ها و نهایتا با عبور از کانال قنات در مظهر قنات ظاهر شده و زمینه های زراعی قدیم، که در توسعه شهری مورد ساخت و ساز قرار گرفته اند را دچار آسیب خواهند کرد. از سوی دیگر پرنمودن آنها باعث تجمع سیلاب هدایت شده به پوکه قنات و فروریزی سقف کانال قنات، فروکش نمودن زمین و ایجاد آسیب های جدی به ابنیه، تاسیسات و جاده های در مسیر می شود.
اکرمی پژوهشگر ابرکوهی برای تکمیل کردن تحقیقات خود، سراغ احمد رضا اسدی کارشناس عمران و شهرسازی شهرداری ابرکوه، رفت.
اسدی در گفتگو با این محقق اظهار کرد: در حال حاضر تاسیسات موجود نظیر مخزن ذخیره سیلاب جنوب شهر و سد انحرافی جنوب غرب از ظرفیت کافی برخوردار نیستند و بایستی کلیه اقدامات حفاظتی و حراستی در مورد حفظ و نگهداری و مرمت احتمالی سد انحرافی به عمل آید.
وی با اشاره به نقش سیلاب در ایجاد مانع در توسعه کمی و فیزیکی شهر، افزود: می توان با توجه به آخرین نحوه برخورد با سیلاب ها؛ که بر خلاف روش های معمول ایران، با تکنیک هایی برای کنترل سیلاب و با تغییر نگرش روش هایی برای مدیریت، اقداماتی اتخاذ کرد.
کارشناس عمران و شهرسازی افزود: کنترل سیلاب شامل مواردی نظیر محدود کردن بستر مسیل یا رودخانه، با احداث دیواره ساحلی و یا ساخت و ساز های دست ساز مثل خانه و سیل بندهای انحراف، سد سازی و ابنیه فنی راه، مانند پل می باشد؛ که بعضا با روش های غیر اصولی و در جای نامناسب باعث افزایش صدمات سیلاب می گردد.
اسدی خواستار به رسمیت شناخته شدن، پرهیز از دخل و تصرف در بستر و حرایم مسیل های موجود در توسعه و عمران سکونت گاههای شهرستان شد و گفت: شهرداری با تقاضا از اداره آب منطقه ای استان خواستار تعیین و تثبیت موقعیت مسیل های موجود در اطراف شهر شده است، همچنین تلاش دارد نسبت به جلوگیری از گسیل سیلاب های ایجاد شده در حوزه های خارجی شهر به داخل شهر اقدام نماید.
کارشناس شهرسازی در پایان از حمایت و کمک موثر اداره منابع طبیعی و تامین منابع مالی اجرای پروژ های تعریف شده در این راستا که با حمایت مالی فرمانداری شهرستان ابرکوه به انجام خواهد رسید یاد کرد و گفت: ستاد حوادث و بحران نیز یکی از ارگانهای موثر و همکار در این مورد می باشد که با پیگیریهایی که در حال حاضر انجام می شود، با هم افزایی توان های مالی و اجرایی دستگاههای مرتبط شاهد آن خواهیم بود که در آینده نزدیک معضل سیلاب های خارجی شهر به داخل شهر تعدیل و یا به طور کامل رفع شود.
انتهای پیام/ف