به گزارش یزدرسا، یزد یکی از استان‌های تاریخی کشور با مناطق بکر و جاذبه‌های طبیعی است که گردشگران داخلی و خارجی بسیار زیادی را از کشورهای دور و نزدیک به سمت خود جذب می‌کند و به یک مقصد بسیار محبوب برای گشت‌وگذار تبدیل شده است، در واقع طبیعت‌گردی در یزد می‌تواند مجموعه‌ای از دیدنی‌های کویری، کوهستانی و دره‌ها را پیش روی گردشگران قرار دهد و در هر فصل از سال به‌خصوص تابستان یزد که از آب‌وهوای بسیار گرمی برخوردار است فرصت خوبی را برای علاقه‌مندان به تفریح فراهم آورد.   

دره باستانی «دامگاهان» مهریز یکی از نقاط خاص و منحصربه‌فرد استان یزد است که تقریباً در ۱۳ کیلومتری شهر مهریز و حدود ۵۵ کیلومتری از مرکز استان قرار دارد و با جاذبه‌های طبیعی و دیدنی که دارد به یکی از تفرجگاه‌های مطرح استان یزد تبدیل شده است. 

محمدرضا دهقانی‌زاده مسئول کمیته ورزش در طبیعت ورزش‌های همگانی شهرستان یزد در معرفی این جاذبه طبیعی در گفتگو با یزدرسا، با بیان اینکه مسیر دسترسی دره باستانی دامگاهان مهریز، از سمت مهریز به سمت جاده کنج کوه تقریباً در سمت راست کیلومتر ۱۳ این جاده واقع شده است، گفت: از ابتدای دره دامگاهان تا انتهای دره حدود ۴ کیلومتر مسیر وجود دارد که معمولاً طبیعت‌گردان و کوهنوردان این مسیر را پیمایش می‌کنند تا به آبشار برسند.

وی ادامه داد: وجه تسمیه دره دامگاهان به‌خاطر وجود تعداد زیاد دام‌های اهلی و وحشی است که در این دره به چرا می‌پردازند و تغذیه می‌کنند و وجه تسمیه دیگری نیز که برای این دره مطرح شده این است که وقتی که آب از سر آبشار به پایین می‌ریزد به قول محلی‌ها آب دون و پخش می‌شود و این دره به نام «دون‌گاهون» نیز معروف شده است.

وی با بیان اینکه قلعه باستانی، آبشار و جنگل از جمله جاذبه‌های دیدنی و زیبای دره دامگاهان است، گفت:  قلعه واقع شده در دره دامگاهان بر اساس داستان‌ها و روایت‌های محلی تقریباً قدمتی ۳ تا ۴ هزار‌ساله دارد و به زمانی که هنوز دین زرتشت وجود نداشته و مردم منطقه مهریز پیرو میترائیسم یا خورشیدپرستی بوده برمی‌گردد.

دهقانی‌زاده ادامه داد: بر اساس این روایت‌ها برای ساخت این قلعه از گله‌های گوسفند استفاده می‌کردند به این صورت که قطعات سنگ، خشت و آجر را به کمر گوسفند می‌بستند و گله گوسفند را به ارتفاع راهی می‌کردند و در آنجا افرادی بودند که این مصالح را از کمر گوسفندان برمی‌داشتند و با آن‌ها به ساخت قلعه مشغول می‌شدند و احتمال می‌رود در دوره‌های بعد از ساخت این قلعه نیز مورداستفاده قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: این قلعه دارای استحکامات زیادی در ارتفاعات هست از جمله یک برج دیده‌بانی که به مرور زمان تخریب شده و آثار زیادی از آن باقی نمانده است فقط سنگ‌هایی که به‌عنوان مصالح برای ساخت این قلعه استفاده می‌شده در ارتفاعات قابل‌مشاهده است.

این راهنمای گردشگری استان یزد عنوان کرد: یکی دیگر از جاذبه‌های دره دامگاهان، آبشار است که در انتهای این دره وجود دارد و با ذوب برف‌های زمستانی از داخل یک تونل و از ارتفاع بلندی شروع به ریزش می‌کند و در پای آبشار نیز در حدود ۴۰ سال پیش، مردم محلی جوی آبی با سنگ و سیمان درست کردند و این آب را به سمت بغداداباد مهریز هدایت می‌کردند.

دهقانی‌زاده افزود: در کنار آبشار، جنگل بسیار زیبایی نیز در این دره قرار گرفته است که گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری از جمله قوچ، میش، کل و بز و دیگر جانوران در این جنگل وجود دارند و به چرا مشغول هستند و گاهی که کوهنوردان و طبیعت‌گردان در این منطقه حاضر می‌شوند و برای طبیعت‌گردی می‌روند اغلب با گله‌های عظیم این بزهای وحشی مواجه می‌شوند.

وی با بیان اینکه دره دامگاهان مهریز به دلیل دارابودن دیواره‌های بلند یکی از دره‌های غیرقابل‌نفوذ استان است، گفت: غیرقابل‌نفوذ بودن دره دامگاهان موجب شده که اقوام‌های مختلفی در دوره‌های مختلف در این نقطه زندگی کند که اغلب به کار کشاورزی و دامداری مشغول بودند و برای اینکه خودشان را از شر دشمنان، راهزنان و حتی سپاهیان در امان بدارند در ابتدای ورودی دره دیواری به قطر سه متر و به طول ۲۰۰ متر ایجاد کرده بودند که در قدیم به این دیوار دربند گفته می‌شد و هر کسی به‌راحتی نمی‌توانست وارد دره شود و باید با اجازه نگهبانانی که در آنجا حضور داشتند به دره ورود کنند.

مسئول کمیته ورزش در طبیعت ورزش‌های همگانی شهرستان یزد ادامه داد: بالاتر از دربند زمین‌های کشاورزی به‌صورت پلکانی و حتی سنگ‌چین وجود داشته که این زمین‌ها حتی دیواره داشتند و مردم در این زمین‌ها به کشاورزی مشغول بودند و بعد از آن نیز مسیری بوده است که به بالای کوه منتهی می‌شده تا به خود قلعه می‌رسیده است.

دهقانی‌زاده با بیان اینکه وجود «چاه غار» یکی دیگر از جاذبه‌های منحصربه‌فرد دره دامگاهان است، ادامه داد: این غار ازآنجاکه به‌صورت عمودی است چاه غار نامیده می‌شود و توسط یک سری از کوهنوردان داخلی و خارجی هم مورد بازدید قرار گرفته و نقشه‌برداری شده است، ارتفاع این غار ۱۶ متر است و داخل این غار فضای بزرگی وجود دارد برای سکونت اقوام داخل دره بوده است.

وی افزود: بر اساس روایت‌های محلی اقوام ساکن در دره دامگاهان در فصل بهار و تابستان در داخل دره زندگی می‌کردند و در فصل سرد سال و زمستان همراه با دام‌های خودشان وارد چاه غار می‌شدند تا از شر سرما در امان بمانند و پس از بهترشدن هوا از غار خارج می‌شدند و دره دامگاهان به زندگی مشغول می‌شدند.

دهقانی‌زاده با اشاره به روایتی که در خصوص مالکیت آب دره دامگاهان وجود دارد، گفت: در سال ۱۲۶۹ هجری قمری آب دره دامگاهان توسط بزرگان بغداد آباد مهریز به یکی از خوانین یزد به نام «حاج محمد صادق خان» به مدت ۱۹ سال اجاره داده می‌شود. بعد از اتمام قرارداد محمدصادق خان حاضر به بازگرداندن آب به مردم بغداد آباد نمی‌‌شود. بنابراین «حاج محمدرسول»، خان بغداد آباد تصمیم می‌گیرد با ۱۰ نفر از محله بالا و ۱۰ نفر از محله پائین بغداد آباد جهت تظلم‌خواهی به پایتخت نزد ناصرالدین‌شاه بروند.

وی ادامه داد: زمانی که این هیئت ۲۰ نفره از بغداد آباد مهریز به تهران می‌رسند مستقیم به کاخ گلستان نزد ناصرالدین‌شاه می‌روند و در خصوص مالکیت دره دامگاهان و آب آن نزد وی شکایت می‌کنند، ازآنجایی‌که محمدصادق خان نیز در تهران تجارتخانه داشته و دارای نفوذ زیادی در دربار بود توجهی به درخواست این هیئت نمی‌شود و آنان را از دربار بیرون می‌کنند.

این دوستدار طبیعت اضافه کرد:  به‌ناچار برای آخرین بار فردای آن روز که زمستان سردی هم بود نمایندگان مردم بغداد آباد بیرون از کاخ گلستان کنار دیوار روی برف‌های زمستانی به انتظار ناصرالدین‌شاه می‌نشینند و زمانی که شاه برای عزیمت به شمیران کاخ را ترک می‌کند با چهره آنان روبرو می‌شود، شاه عصبانی شده و با غضب می‌گوید این شمله سران(شال به سرها) یزدی را از تهران بزنید و بیرون کنید و مأمورین نیز بنا به امر وی، بغداد آبادی‌ها را تعقیب و پراکنده می‌کنند.

دهقانی‌زاده ادامه داد: وقتی ناصرالدین‌شاه به کاخ شمیران می‌رسد هنگام پیاده‌شدن از کالسکه پایش می‌لغزد و یکی از ملازمان او را می‌گیرد و مانع از زمین‌خوردن او می‌شود. در این میان ناصرالدین‌شاه رو به اطرافیان می‌کند و می‌گوید این آه یزدی‌ها بود که ما را گرفت و دستور می‌دهد تا آنها را پیدا کنند و طی حکمی تمام آب کوهستان دامگاهان به مردم بغداد آباد بازگردانده شود که اسناد این فرمان نامه ناصری که متعلق به سال ۱۲۸۸هجری قمری است موجود است و در آن با عباراتی چون «تمام میاه جبل دامگاهان خروجی در قریه بغداد آباد می‌باشد» و «میاه دامگاهان خالصه کماکان مصرف رعایای بغداد آباد»  این فرمان قابل‌مشاهده است.

استان یزد با وجود کویری بودن جاذبه‌های طبیعی زیادی را در خود جای داده است که معرفی آنها می‌تواند حضور گردشگران از نقاط مختلف ایران و حتی نقاط مختلف جهان را برای بازدید از این زیبایی‌ها به دنبال داشته باشد.

انتهای پیام/ع