کشته‌های جمعه سیاه پرچم‌داران «جنگ عرفانی» علیه شاه شدند
محمدجواد بهبود زاده از محققان صدر انقلاب اسلامی در رابطه با 17 شهریور و آثار آن بر انقلاب اسلامی گفت: 17 شهریور نقطه عطف و موتور محرکه انقلاب اسلامی و نیز عاملی در جهت شتاب گرفتن انقلاب اسلامی شد.
وی در بیان زمینه‌های شکل‌گیری قیام 17 شهریور به فضای ایجاد فضای باز سیاسی در دو دوره روی کار آمدن دموکرات‌ها در آمریکا اشاره نمود و اذعان داشت: فضای باز سیاسی نخستین بار در سال 1341 شمسی، باروی کار آمدن جان اف کندی از حزب دمکرات، در کشور ایجاد شد چراکه شاه موظف بود مناسب باسیاست‌های ایالات‌متحده اقدام کند.
این محقق ادامه داد: در آن دوره علی امینی تحت حمایت گسترده آمریکا بود و شاه از بیم آنکه امینی تاج‌وتخت را از وی بگیرد؛ به آمریکا سفر کرد و با پذیرش دیکته‌های آمریکا مبنی بر اصلاحات ارضی را پذیرفت و اجازه عزل امینی را اخذ نمود و شریف امامی را روی کار آورد؛ عمر دوران ریاست شریف امامی به دلیل تحرکات امام خمینی(ره) در مخالفت با اصلاحات ارضی و نیز کاپیتولاسیون کوتاه بود و بدین‌سان اقدامات امام راحل نخستین ضربه را با استفاده از سرسپردگی شاه به سیاست‌های دمکراسی آمریکا به رژیم زده و نطفه‌های انقلاب را به وجود آورد.
بهبود زاده تصریح کرد: شاه احساس خطر فراوانی از جانب امام پیدا می‌کند تا جایی که با فوت آیت‌الله‌العظمی حکیم در سال 1349 در نجف و جلب تمام توجهات به امام خمینی(ره)؛ در اقدامی امام را نادیده گرفت و به علمای خرج کشور پیام تسلیت فرستاد تا عملاً مرجعیت را در خارج از منتقل کند؛ در این سال‌ها جریان انقلاب مانند آتشی زیر خاکستر در جامعه ادامه پیدا می‌کند.
غرور کاذب شاه و جرقه‌های انقلاب
وی تاکید کرد: باگذشت زمان و خاموشی نسبی آتش انقلاب و مخالفت مردم از شاه، غروری بسیار بر شاه حاکم می‌شود؛ تا جایی که در سال 1350 با اجرای جشن‌های 2500 ساله هزینه‌های گزافی را بر دوش مردم‌نهاد؛ و کم‌کم به فکر از میان برداشتن عاملان احتمالی انقلاب افتاد که مرگ مشکوک دکتر شریعتی از مبلغان انقلابی و اسلامی دوران و نیز سید مصطفی خمینی فرزند ارشد امام خمینی(ره) در سال 1356 را در پی داشت.
این فعال انقلابی افزود: شاه در اقدامات بعدی خود جرقه اصلی را به انبار باروت انقلاب می‌زند و در 17 دی‌ماه 1357 مقاله خود را بانام مستعار رشیدی مطلق و با عنوان « ایران و استعمار سرخ و سیاه« در توهین به امام خمینی (ره) منتشر می‌کند؛ این اقدام شاه خبر از آن می‌دهد که قدرت زیاد و در دست داشتن دستگاه‌های اطلاعاتی آموزش‌دیده توسط آمریکا و اسرائیل موجب شده خود را بی‌رقیب در کشور ببیند.
بهبود زاده اظهار داشت: این اقدام محمدرضا پهلوی موجب سرازیر شدن سیل عظیم مردم به وی شد؛ ازجمله آن: اعتراض طلاب حوزه علمیه و تظاهرات آنان در 19 دی بود که شمار اندک آنان با الحاق مردم زیاد شده و نیروهای رژیم با آنان مقابله کرده و عده‌ای را به شهادت می‌رسانند؛ و این کشتار هم قیام مردم تبریز به مناسبت چهلم شهدای طلاب و در 29 بهمن و نیز آغاز حرکت مردم یزد در نوروز 57 با راهپیمایی 10 فروردین را به دنبال داشت.
حادثه سینما رکس
وی ادامه داد: با فراگیر شدن برگزاری این چهلم‌ها و ادامه پی‌درپی آن‌ها جمشید آموزگار از قدرت کناره‌گیری کرد و رژیم با قرار گرفتن در تنگنا در اقدامی عجولانه فاجعه به آتش کشیدن سینما رکس آبادان و زنده سوزاندن قریب به 370 نفر را رقم زد؛ این اقدام بیانیه شدیداللحن امام به‌نظام شاهنشاهی در پی داشت و با ورود رسمی مردم و روحانیت، انقلاب وارد مرحله جدیدی شد
شریف امامی و آشتی ملی
این محقق تاریخ انقلاب تصریح کرد: با وخیم شدن اوضاع، شریف امامی که یک روحانی زاده بود روی کارآمدِ با اقدامات صوری خود ازجمله بستن قمارخانه‌ها و کاباره‌ها و نیز بازگرداندن تقویم از شاهنشاهی به پهلوی شعار آشتی ملی را سر داد.
آغاز جمعه سیاه
وی تاکید کرد: با شرکت خیل گسترده و عظیم مردم در نماز عید فطر 13 شهریور روحانیت تصمیم به انسجام مرددم انقلابی گرفت که قیام گسترده مردم در خیابان آیزنهاور( آزادی امروز) را در پی داشت؛ با این قیام رژیم به وحشت افتاده و در جلسه‌ای شبانه با حضور سران کشور ازجمله روسای ارتش، رئیس ساواک و وزیر کشور تصمیم به برقراری حکومت‌نظامی در 11 شهرستان ایران ازجمله تهران، مشهد، تبریز، قم و کرج گرفتند.
بهبود زاده عنوان کرد: در 17 شهریور مردم بودن اطلاع از حکومت‌نظامی در میدان ژاله تظاهرات کرده و درراه بازگشت با تاک‌های رژیم شاه مواجه شده و به علت عدم آمادگی متفرق شده و در گوشه و کنار با مأموران درگیری صورت می‌گیرد که تا ساعت 8 شب ادامه داشته است؛ این درگیری به فاجعه هولناکی تبدیل می‌گردد و به گفته خبرنگار فرانسوی، مردم با بالگرد رژیم شاه موردحمله و تیرباران قرار می‌گیرند؛ از کشته‌های این حمله جنایتکارانِ آمار دقیقی در دست نیست و دولت وقت آن را 120 ، منابع خارجی حدود 400 و بنیاد شهید جمهوری اسلامی 90 نفر بیان کرده‌اند.
کشته‌های جمعه سیاه پرچم‌داران جنگ عرفانی علیه شاه شدند
فعال انقلابی استان عنوان کرد: بعد از فاجعه جمعه سیاه کشور به دودسته انقلابیون بنیادی و ضدانقلاب نظامی تبدیل‌شده و نیز فاز اعتصابات گسترده با پیش‌قراولی شرکت نفت آغاز شد که به‌سرعت کشور را فراگرفت و فلج اعتصابی کشور که تضعیف سریع و فراگیر شاه را در پی داشت آغاز شد.
این محقق بیان داشت: از عواقب بعدی اقدام جنایتکارانِ شاه در جمعه سیاه رد می‌توان در صحبت‌های نیکی آرکدی دید که می‌گوید: بعد از 17 شهریور موج اعتصابات از صنعت شروع سد و با سرعتی شگفت و به‌کل کشور رسید.پیامد 17 شهریور و اثر آن بر انقلاب اسلامی، ایجاد نظم در انقلاب و متزلزل کردن قاطع رژیم شاهنشاهی بود به‌طوری‌که فردوست از دوستان نزدیک شاه و رئیس ساواک و نسز اردشیر زاهدی نماینده ایران در سازمان ملل، عواقب آن را به شاه گوشزد کرده بودن دو بعد از وقوع این جنایت، فاتحه رژیم شاه را خوانده دانستند.
