به گزارش یزد رسا به نقل از سایت زیست بوم؛ «نوید قلی خانی» در طی یادداشتی، نوشت:

با همین فرمان، اردکان را به یک بیابان لم یزرع تبدیل خواهید کرد!

روز دوشنبه ۱۶ اسفندماه فرماندار اردکان از گسترش منطقه ویژه فولادی در شهر اردکان به یک منطقه ویژه اقتصادی خبر داد. به گزارش اردکانِ امروز، هادی مقیمی فرماندار اردکان با بیان اینکه این شهرستان دارای پهنه های وسیعی برای توسعه صنعت و معدن است، ابراز امیدواری کرد که از این ظرفیت، در آینده استفاده شود. پیش از این نیز موضوع استقرار یک پهنه صنعتی جدید در اردکان مطرح شده بود.

اردکان گنجایش این لجام گسیختگی را ندارد!

این مقام در حالی از توسعه صنعت و معدن در اردکان صحبت می کند که به گفته خودش (بازهم به نقل از اردکانِ امروز) شهروندان اردکانی با بحران آب آشامیدنی روبرو هستند. بحرانی که به علت انفجار ناگهانی جمعیت اردکان رخ داده است. این شهر کویری به واسطه همین توسعه های ناپایدار، امروزه میزبان هزاران نفر از اقسا نقاط کشور است.

درواقع مدیران این حوزه، با وارد کردن صنایع و معادن در حاشیه این شهر کوچک، خیل کثیری از ساکنین شیراز و مشهد و تبریز و کرمان و سیستان و بلوچستان و دیگر شهرها را برای اشتغال اردکان کشانده اند و حالا برای جلوگیری از افزایش بیکاری در این شهرستان قصد توسعه صنعت را دارند. البته این روند بیشتر به یک چرخه معیوب شبیه است تا توسعه. اما به واقع پهنه کویری شهرستان اردکان، گنجایش چنین توسعه لجام گسیخته ای را دارد؟

مقیمی در جای دیگر از این مصاحبه از خالی شدن روستاهای شهرستان اردکان ابراز نگرانی کرده و خاطر نشان شده که دلیل اصلی خالی شدن روستاها، بیکاری است؛ بنابراین با توسعه صنایع در این ناحیه اشتغالزایی خواهد شد. مشاهدات مستقیم نگارنده از روستایی در محدوده همین شهرستان حاکی از آن است که یکی از دلایل عمده مهاجرت از روستا به شهر، نبود مدرسه در مقطع بالاتر از دبستان است. تمام خانواده ها در این روستا بزرگ شدن فرزندانشان، به ناچار به اردکان مهاجرت کرده اند و در حال حاضر روستا، کمتر از ۵۰ خانوار دارد.

دلیل دیگر فقدان آب شرب در روستا بوده است. دلیل این فقدان هم به گفته اهالی همان روستا، برداشت آب از کوه بالادست که محل تامین آب روستا بوده، توسط یکی از معادن اردکان عنوان شده است. پس از این واقعه، معدن مذکور به کوه های شهرستان بهاباد روی آورده و با وجود اعتراض مکرر مردم منطقه، از آب های زیر زمینی شهرستان بهاباد برداشت می کند.
حال به اذعان فرماندار اردکان، توسعه صنعت و معدن در این محدوده، موجب رونق روستاها خواهد شد. لیکن شواهد امر نشان از رویه دیگری دارد.

بهتر نیست پیش از توسعه صنایع و اشتغالزایی، موضوعات زیر بنایی تر را حل و فصل کنیم؟

نیاز به توضیح مفصل ندارد که اردکان را می توان از طریق توسعه زیر ساخت های گردشگری، همانطور که روی تابلوی ورودی شهر نوشته شده، به نگین بی همتای کویر تبدیل کنیم و اشتغالی که از این راه به شهر اضافه می شود، به پایدار تر از تصمیمات کنونی به نظر می رسد.

در گوشه ای دیگر از مصاحبه ایشان می خوانیم که اردکان تنها شهرستانی است که زنجیره تولید فولاد را از مواد اولیه تا محصول نهایی در خود دارد. باید این سوال را از خودمان بپرسیم که ایجاد منطقه ویژه فولادی در یک شهر کویری، موجب افتخار خواهد بود؟ به بهانه اینکه پیش از این اقدام، ارزیابی های زیست محیطی انجام گرفته است، اما آیا شواهدی که امروز مبنی بر بحران آب آشامیدنی و کشاورزی و نیز آلودگی آب در دست است، موجب نمی شود کمی نسبت به افتخار به صنعت پر آبخواهی مثل فولاد در یک شهر کم آب کویری، محتاط تر باشیم؟

شهرستان اردکان و توسعه پایدار؟

اگر  تا ۲۰ سال پیش از توسعه پایدار سخن به میان می آمد، نتیجه بی توجهی به این موضوع، برای مدیران و مردم قابل لمس نبود. اما امروز که کشورمان در گوشه گوشه اش با مشکلات وخیم زیست محیطی مانند ریز گرد ها و بحران آب و فرونشست ها و تخریب زیستگاه ها و انقراض گونه های جانوری و آلودگی هوا و خاک و غیره دست به گریبان است، دیگر نمی توان پایبندی به اصول توسعه پایدار را نادیده انگاشت و آنرا مسئله ای تجملاتی و دست و پا گیر تلقی کرد.

علیرغم صحبت های فرماندار اردکان و نیز تیزر تبلیغاتی گروه معدنی چادرملو که از رسانه ملی پخش شد، در توسعه صنعتی و معدنی شهرستان اردکان، می توان نشانه های گل درشتی از توسعه 'ناپایدار' یافت. با روندی که به این شکل در پیش است، تا پایه گذاری یک فاجعه زیست محیطی در اردکان و تبدیل آن به کانون نگرانی کارشناسان، فاصله ای نخواهیم داشت.

در انتها متوجه اظهار نظر فرماندار در مورد معدن D19 می شویم. معدنی که مخرب بودن آن برای زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی دیگر بر کسی پوشیده نیست، در مصاحبه منتشر شده مورد مخالفت فرماندار اردکان قرار نمی گیرد. گویا ایشان دغدغه ای نسبت به حفظ آخرین بازماندگان گربه تیزپای ایرانی ندارد.

امیدواریم مدیران و تصمیم گیران دولتی، به این انتقادها به چشم فرصتی بنگرند در جهت توسعه پایدار شهر اردکان. طرح این نقدها نه به واسطه اینکه نگارنده، تعلق خاطری به شهر اردکان دارد؛ بلکه هشداری است در جهت جلوگیری از یک فاجعه زیست محیطی در گوشه دیگری از کشور عزیزمان ایران.

نوید قلی خانی، فعال محیط زیست