حادثه تلخ واژگونی اتوبوس دانشآموزان و چند نکته
یزدرسا؛ 1-حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشآموزان استان هرمزگان، درحالی اتفاق افتاد که قبل از این هم شاهد چنین سوانح دردناکی بودهایم و انتظار میرفت مسؤولین مربوطه برای عدم تکرار این فجایع اقدام مقتضی را انجام میدادند. در واقع سؤوال اساسی این است که بعد از وقوع مکرر رخدادهای مشابه که قبل از این شاهد آن بودهایم، دستاندرکاران مربوطه چه اقدام تعیینکنندهای در این ارتباط انجام دادهاند؟!
2-هرچند دلیل این فاجعه، خطای انسانی اعلام شده اما یقینا این دلیلی برای توجیه رخداد و نادیده گرفتن قصور مسؤولین امر نمیشود. چرا که اولا این امکان وجود داشت که همین خطای انسان رخ ندهد و شاهد چنین فاجعهای برای دانشآموزان هرمزگانی نباشیم. ثانیا نکته مهم این است که وضعیت راههای کشور خود از عوامل اصلی حوادث اینچنینی است و شرایط ناوگان جادهای در بخشهایی از کشور به گونهای نیست که بتوان از آن دفاع کرد. در واقع حتی اگر بخواهیم قبول کنیم که علت حادثه مذکور ارتباط چندانی به اوضاع جادههای کشور ندارد، اما این واقعیت قابل انکار نیست که اوضاع راهها و جادههای در بخشهایی از کشور به گونهای است که هر لحظه باید منتظر رخدادهایی از این دست باشیم.
3-تجهیز و رفع ایرادهای ناوگان حمل و نقل جادهای و همچنین ریلی کشور، نیازی است که با توجه به میزان امکانات و بودجه دولت، کاملا شدنی و امکانپذیر است. اما اینکه چرا در این جهت اتفاق مؤثری نمیافتد به این جهت است که این موضوع اولویت دولتمردان فعلی نیست. به عنوان مثال دولت یازدهم برای خرید هواپیما خارجی هزینه گزافی را خرج کرد، چون میتوانست به واسطه آن اهداف سیاسی و انتخاباتی خود را پیش ببرد. طبق قرارداد وزارت راه با شرکت ایرباس، هزینهی 118 فروند هواپیما که در مجموع معادل 94 هزار میلیارد تومان بود از حسابهای بلوکه شدهی ایران در کشورهای خارجی اعم از ژاپن و سوئیس پرداخت شد. البته تردیدی نیست که تقویت خطوط هوایی کشور نیز باید در دستور کار باشد و کسی هم یقینا مخالف چنین چیزی نیست. اما با توجه به میزان استفاده مردم از خطوط ریلی و جاده ای در مقایسه با استفاده از خطوط هواپیمایی، چه میزان به ناوگان جاده ای و ریلی رسیدگی شده است و آیا واقعا تناسبی بین این دو وجود دارد؟!
4- چندی قبل حجتالاسلام محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، در رابطه با هزینه هنگفت خرید هواپیمای خارجی، گفته بود: با پولی که برای خرید هواپیما گذاشتند، میتوانستیم کشور را بازسازی کنیم. میتوانستیم تمام مناطق تصادفخیز را که 90 درصد مردم در آنها تردد میکنند را برطرف کنیم. چقدر از مردم ما در این جادهها کشته میشوند و کسی پاسخگو نیست. برای برخی مسؤولین این مهم است که ایرباس وارد کنند و با آن عکس بگیرند و بگویند بوی نو میدهد!
وی عنوان کرده بود: در دولت گذشته 120 هواپیما وارد این کشور شد نه جشنی گرفتیم نه در رسانهها اتفاقی افتاد. حالا به خاطر یک هواپیما اجاره به شرط تملیک جشن گرفتند و ملت را تحقیر کردند.
5-دکتر محمود عامری رئیس سابق پژوهشکده حمل و نقل با تأکید بر نیاز تقویت ناوگان جادهای و ریلی کشور گفته بود: ما نیاز داریم در حملونقل زمینی و به خصوص ریلی سرمایهگذاری هنگفتی را انجام دهیم و جابهجایی کالا و مسافر را از طریق زمین یعنی ریل انجام دهیم.
وی تصریح کرده بود: سهم حملونقل هوایی نسبت به ریلی بسیار کمتر و هزینه بیشتری دارد، بنابراین بهتر بود دولت بخشی از هزینهای را که بابت هواپیما دارد، به خرید قطار اقدام میکرد. بیشترین تردد از طریق جادهها انجام میشود و بین ۸۰ تا ۸۵ درصد جابهجایی مسافر از طریق جادهها است. سهم حمل و نقل هوایی در جابهجایی کالا و مسافر خیلی کم و حدود ۷ درصد است.
6-در همین استان خودمان، نمونههای متعددی از وضعیت نامناسب جادهای وجود دارد که به واسطه آن هر چندوقت یکبار اخبار واژگونی و فوت و جرح مسافران به گوشمان میرسد. به عنوان نمونه جاده یزد به بافق یکی از همین نمونهها است. در حالی که تا سال 92 حدود 60 درصد از مسیر دوم این جاده بهرهبرداری شده بود، اما از سال 92 تا کنون، علیرغم وعده های متعدد مسؤولین، تنها بخشی از 40 درصد باقیمانده، آن هم با فشارها و اعتراضات مدام مردمی بهرهبرداری شد. تا جایی که حتی در برههای خود فرماندار شهرستان هم نتوانست ناکارآمدی مسؤولین را انکار کند و به جمع مردم معترض پیوست.