«سید محسن میرحسینی» مدیر گروه حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد در گفتگو با خبرنگار یزدرسا در رابطه با دلایل شورای نگهبان برای رد طرح استانی شدن انتخابات در مرحله قبل گفت: مهم‌ترین علتی که شورای نگهبان در مخالفت خود نسبت به این طرح اعلام می‌کنند مغایرت طرح با برخی از اصول قانون اساسی است؛ بند 8 اصل سوم قانون اساسی مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را بیان می‌دارد و بند 9 اصل 3 نیز رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه‌های مادی و معنوی را ذکر کرده است.

استانی شدن انتخابات عامل محدودیت مشارکت مردم

وی افزود: در این خصوص شورای نگهبان معتقد است طرح استانی شدن انتخابات با دو بند یاد شده مغایرت داشته و مشارکت عامه مردم را در تعیین سرنوشت خود محدود می‌کند و از سوی دیگر وزنه احزاب سیاسی نسبت به سایر تشکل‌های دینی و سیاسی رسمی را پررنگ‌تر می‌سازد که مصداق تبعیض میان مردمی است که در تشکل‌های حزبی سیاسی حضور ندارند.

مدیر گروه حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد ادامه داد:  از سوی دیگر شورای نگهبان معتقد بود که طرح‌های قبلی با بند 15 اصل سوم نیز منافات دارد که وظیفه دولت را توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین همه مردم می‌داند و معتقد بود طرح استانی شدن باعث بروز و ازدیاد اختلافات محلی، قومی، قبیله‌ای و مذهبی در کشور خواهد شد.

میرحسینی مخالف بودن طرح استانی شدن انتخابات با اصل ششم قانون اساسی را دلیل دیگر مخالفت شورای نگهبان با این طرح اعلام کرد و گفت: این اصل می‌گوید در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکا آرای عمومی اداره شود و شورای نگهبان معتقد بود طرح استانی شدن باعث محدود شدن آرای عمومی خواهد شد؛ چراکه باور این است که استانی شدن انتخابات باعث محروم ماندن مناطق محروم، شهرستان‌ها و مناطق کمتر توسعه‌یافته کشور خواهد شد مگر اینکه از تمام شهر‌های استان‌ها نمایندگانی به مجلس راه یابند.

بعید است که در این طرح افزایش روند دموکراتیک محقق شود

این استاد دانشگاه در خصوص تأثیر اجرای این طرح در روند دموکراتیک، خاطرنشان کرد: هرچند شاید هدف ذاتی طرح توسعه روند دموکراتیک انتخابات مجلس شورای اسلامی باشد، اما با توجه به اشکالات موجود در طرح رسیدن به مقصود یعنی افزودن به روند دموکراتیک بعید به نظر می‌رسد.

وی ادامه داد: در طرح استانی شدن انتخابات نظر به اینکه محدوده جغرافیایی برای هر نماینده وجود ندارد نمایندگان منتخب نیز بالطبع بومی آن حوزه نخواهد بود و درنهایت اینکه با مسائل و مشکلات حوزه انتخابیه خود آشنایی نداشته و نمی‌تواند مطالبات مردم را به‌طور صحیح پیگیری کند؛ این موضوع به بحث تمرکزگرایی و تمرکززدایی در حوزه حقوق اداری برمی‌گردد که هر قسم می‌تواند مزایا و یا برعکس معایب خود را داشته باشد و به‌صورت مطلق نمی‌توان گفت خوب یا بد است.

میرحسینی افزود: از سوی دیگر استانی شدن انتخابات باعث گسترده‌تر شدن حوزه انتخابیه و درنتیجه گسترش وظایف نمایندگان وعدم احساس مسئولیت و یا حداقل ناتوانی در رسیدگی به حوزه انتخابیه وسیع می‌شود؛ زیرا نمایندگان به‌صورت مستقیم خود را درگیر در مسائل و مشکلات مناطق گسترده استان خود نمی‌بینند.

طرح استانی شدن انتخابات می‌تواند اختلافات قومی و مذهبی را به دنبال داشته باشد

این کارشناس برجسته سیاسی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌تواند این طرح تبعاتی چون بروز و ازدیاد اختلافات محلی، قومی، قبیله‌ای و مذهبی، از بین رفتن همبستگی، وحدت ملی و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی در پی داشته باشد، اذعان کرد: به نظرم اختلافات قومی و مذهبی هرچند در ذات طرح استانی شدن وجود ندارد ولی در صورت درست اجرا نشدن می‌تواند این تبعات را داشته باشد.

وی تصریح کرد: اگر فرهنگ‌سازی لازم درزمینهٔ اجرای این طرح صورت نگیرد مسلماً تبعات نامطلوبی حتی تبعات امنیتی را می‌تواند برای جامعه ایرانی داشته باشد؛ احساس عدم مسئولیت نمایندگان از یک‌سو و بدتر از آن احساس سرخوردگی بخش‌های کوچک جامعه از اینکه فراموش‌شده‌اند می‌تواند میان انتظارات و مطالبات مردم و توانایی جامعه در تأمین این نیازها شکاف عمیقی ایجاد کند و این شکاف در مرور زمان عمیق‌تر و عمیق‌تر شده و درنهایت امکان شورش‌های اجتماعی و سیاسی را نیز می‌تواند به دنبال داشته باشد.   

مشارکت حداکثری مردم در گرو مؤثر بودن مشارکت آن‌ها در تعیین سرنوشتشان

مدیر گروه حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد در رابطه با تأثیر طرح در مشارکت عمومی عامه مردم در انتخابات خاطرنشان کرد: کاهش مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت خودشان ازجمله دلایلی بود که شورای نگهبان در رد طرح استانی شدن انتخابات ذکر کرد؛ هرچند موافقان طرح معتقدند با تصویب این طرح نمایندگان مجلس بهتر می‌توانند به وظایف ملی و منطقه‌ای خود رسیدگی کنند و برخی معتقدند این طرح فراغت بیشتری برای نمایندگان از جهت درگیر شدن در کارهای اجرایی به وجود می‌آورد.

وی افزود: اما باید گفت طبق این اصل کلی که هرگاه مردم مشارکت خود را مؤثر در تعیین سرنوشت خود ندانند شاهد مشارکت حداکثری نخواهیم بود؛ لذا در این زمینه نیز باید نهایت ظرافت و دقت در تدوین قانون بکار گرفته شود؛ به‌گونه‌ای که میان وظایف تقنینی نمایندگان و حل‌وفصل معضلات و مشکلات اجرایی مردم توازنی به وجود آید تا نمایندگان از وظیفه تدوین قوانین جامع‌ومانع بازنمانند و از طرف دیگر مردم هم نمایندگان را پیگیر معضلات و مشکلات اجرایی خودشان دانسته و در تعیین سرنوشت خودشان مشارکت داشته باشند.  

طرح استانی شدن انتخابات می‌تواند بر توسعه مناطق محروم تأثیر بگذارد

عضو هیئت‌علمی دانشگاه یزد با بیان اینکه طرح استانی شدن انتخابات می‌تواند به‌مثابه شمشیر داموکلس باشد، تصریح کرد: این طرح می‌تواند در صورت درست اجرا نشدن معضلاتی را برای مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته ایجاد کند.

وی خاطرنشان کرد: طرح استانی شدن انتخابات حتماً امتیازاتی هم دارد ازجمله اینکه این طرح می‌تواند حوزه تفکر ملی را جایگزین تفکر منطقه‌ای کند و به‌جای مصالح منطقه‌ای، مصالح ملی مدنظر نمایندگان قرار گیرد و از اتلاف منابع جلوگیری شود ولی نباید از بعد دیگر قضیه نیز غافل ماند و آن اینکه این طرح می‌تواند توسعه مناطق محروم را کند کرده و این مناطق مدافعان خود را از دست بدهند.

میرحسینی گفت: استانی شدن انتخابات می‌تواند به حاشیه رفتن توسعه مناطق محروم را در پی داشته باشد ولی این امر به‌منزله امر قطعی و رابطه علت و معلولی نیست؛ درصورتی‌که نمایندگان منتخب مردم تصمیمات کارشناسی شده ملی را اتخاذ کنند توسعه متوازن می‌تواند برای کل کشور به‌صورت یکسان محقق شود.

انتهای پیام/