به گزارش یزد رسا به نقل از سروابرکوه؛ تلاش های طولانی ، مبارزات همه جانبه ، مجاهدت های معامله شده با خدا و خون های ریخته شده به پای نهال انقلاب اسلامی سرانجام در بهمن ۵۷ به ثمر نشست و شجره طیبه انقلاب اسلامی شکوفا شد و جمهوری اسلامی پای بر عرصه حیات نهاد.

مردم ایران با مشارکت جهادی از ابتدای انقلاب تا کنون و تحت زعامت و رهبری ولی فقیه و مدیریت جهادی مسئولین ، توانست گام های موثری در نیل به هدف بزرگ خود بردارد، اما باید توجه کرد که این روحیه باید ادامه یابد وامروز بعد از ۳۵ سال،  در مسئولین هم چنان زنده و پرشور بماند و این شاید دلیل نام گذاری سال ۹۳ به نام اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی  از سوی رهبر معظم انقلاب(مدظله) شده است.

در این نوشتار هدف، معرفی ویژگی های مدیریت جهادی است تا خواننده هم به این امر واقف شود و هم با نگاهی گذرا ببیند آیا در مسئولین ما چنین روحیه ای وجود دارد؟

البته این روحیه فقط مختص به مسئولین محترم نظام نیست، بلکه شامل عموم مردم در سطح جزء هم می شود، چرا که هر مردی در خانه مدیر خانه خود است و یا هر زن در تربیت فرزند خود مدیریت تربیت فرزند خود را داراست و باید به ویژگی های مدیریتی خود آگاه شود و سعی کند مدیریتی جهادگونه داشته باشد.

*برخی از ویژگی های "مدیریت جهادی"

ایثارگری:

  مهمترین ویژگی مدیریت جهادی ایثارگری و داشتن روحیه از خود گذشتگی است. ویژگی ایثارگری در مدیریت جهادی، مرزهای مالی و مادی را در می نوردد و به قله رفیع ایثار جان و شهادت می رسد . خیل عظیم شهدا در عرصه محرومیت زدایی در اقصی نقاط کشورمان به خوبی گویای این واقعیت است.

مسئولین ما باید خود را از مردم و برای مردم بدانند و این روحیه ایثارگری همچون سال های اول انقلاب باید در جامعه پاک نشود.

مردمی بودن :

مقابله با معضلات عظیم ، عقب ماندگی های ژرف و ساختارشکنی در نظام های سنتی اساساً بدون بهره گیری از توان تمامی آحاد مردم و برقراری ارتباط دوسویه با ایشان امکان پذیر نیست. از این روست که یکی از دستاوردهای بسیار ارزشمند فرهنگ جهادی پذیرش و جایگاه مطلوب مسئولین در میان مردم است. مسئولین باید بتوانند با بهره گیری از عامل و روحیه ایثار خود، نقایص و کمبودهای سازمانی خود را نیز جبران نمایند.

رهبر معظم انقلاب می فرمایند: در جمهوری اسلامی، وزیر و مسئول و رئیس جمهور و مدیر در هر سطحی مه هست نیت اصلی اش این است که به مردم خدمت کند.(بیانات در دیدار با هیات دولت، ۳/۶/۷۲)

انعطاف پذیری، نوآوری و خلاقیت:

مطالعات نشان داده اند در سازمان هایی که گرایش سلسله مراتبی شدید وجود دارد، روحیه ابتکار و نوآوری از حد پایینی برخوردار است و بالعکس، هر قدر مسئولیت واختیار در افراد افزایش یابد، آ نها بر عملکرد خود، بیشتر می افزایند.

طبیعت پرداختن به فعالیت ها، ماهیتاً از تعهد فرد نسبت به خود و سازمانی که در آن کار می کند، ناشی می گردد.

مدیرانی که از اعتماد به نفس لازم برخوردارند، چنین ویژگی را نسبت به دیگران بیشتر تسری می دهند و به استقلال در فکر، عمل و کسب مهارت های لازم از طریق تحصیل دانش و تجارب کاری افراد ارج می نهند.

بنابراین، محیطی که به وسیله چنین مدیرانی اداره می شود، بیانگر فضایی است که در آن به استقلال فردی و نوآوری تأکید می گردد ، به طوری که افراد ، مسئولیت و تبعات تصمیمات خود را به عهده می گیرند و به کسب کمال بیشتر، علاقه مند می گردند و به جای اینکه متکی به دیگران باشند توانایی ها و مهارت های لازم را در خود به وجود می آورند.

از طرفی برای پر کردن خلاء ها، باید برنامه ریزی ها به گونه ای باشد تا سازماندهی و حرکت مراکز خصوصی و دولتی بر مبنای نوآوری و خلاقیت شکل گرفته شود. تحول در برنامه ها مطابق با شرایط و ذائقه نسل کنونی، می تواند به گونه ای عمل کند که کارهای متنوعی صورت بگیرد و از کمترین ظرفیت، بالاترین بهره برداری بشود.

روحیه مبتنی بر مدیریت جهادی به مرور موجب می شود که مسئولین کشور با اطمینان خاطر مسئولیت ها را به بخش های خصوصی، و یا به نیروهای پایین دستی خود واگذار کنند و بدین ترتیب راه پیشرفت همه جانبه باز خواهد شد.

دین مداری ، ولایت محوری و ارزش مداری:

   برای خدمت به انقلاب و جبران عقب ماندگی ها، یکی از مهمترین انگیزه های مدیریت جهادی ولایت مداری و ایمان باید باشد.

    به خاطر همین انگیزه دینی و داشتن دغدغه تبعیت از فرامین امام و رهبری است که نیاز به حضور پر رنگ و گسترده روحانیون در تمامی عرصه ها احساس می شود. زیرا حرکت در مسیر ادای تکلیف و رعایت موازین شرعی و تأکید بر ولایت محوری و پیروی از دستورات رهبری که فریضه دینی تلقی می شود  یکی از اصلی ترین فلسفه های وجودی حضور مسئولین در مراکز دولتی و غیردولتی است.

این نوع حضور که ناشی از عامل دین مداری و روحیه ولایت محوری در مدیریت جهادی موجب می شود که روحانیت نیز بتواند نقش برجسته ای را به عنوان عامل کمکی توسعه و تقویت ارتباط مسئولین با عامه مردم برقرار نماید و یکی از لازمه های مدیریت جهادی را شکل دهد.

حضرت امام خامنه ای(مدظله) فرمودند: خاصیت ایمان در یک وجود مسئول این است که راه را هموار و دشواری ها را در نظرش کوچک می کند؛ همت او را بالا می برد… او را عاشق، خادم و دوستدار مردم قرار می دهد.(سخنرانی در حرم رضوی، ۲/۱/۸۳)

کمک به محرومان

فرهنگ نهادی و عشق به خدمت در مسئولین نظام  و عموم مدیران در ابعاد زیر قابل بیان می باشد .

-         تلاش برای رفع موانع اجرایی

-         محدود نبودن به زمان و مکان در انجام امور

-         عدم تاثیر عوامل بازدارنده در عزم و اراده راسخ مسئولین

-         تبلور و انعکاس از نیازهای واقعی جامعه

از جمله فضایل مهم انسانی ، حسن همکاری ، همدردی و یاری رساندن به دیگران است بویژه اگر نیاز به یاری داشته باشد . امام خمینی (ره) در کلمات و بیانات گهر بار شان اشارات فراوانی به محرومان و مستضعفان پرداخته اند و در مناسبت های مختلف ، یاری رساندن به زاغه نشینان و کوچ نشینان را مطرح و اسلامی بودن نظام را در گروه آن می دانستند .

امام (ره) در سخنرانی مبسوط در این باره فرمودند :« آن رژیم رفت و یک رژیم دیگری است . لکن باید همه چیز اسلامی بشود آن روزی ما به آخر رسیدیم که هر چیزمان اسلامی باشد …… بازاری که به فکر ضعفا و فقرا نباشد بازاری که پهلویش ضعیف باشد و به فکر نباشد این بازار اسلامی نیست ملتی که اینجا قصرهای روی هم درست کنند و آنجا زاغه نشینان باشند و مردم به فکر آنها نباشند این مملکت ، مملکت اسلامی نیست ، صورت است محتوا ندارد »

هدف اصلی نهادهای دولتی و غیر دولتی رفع نیازهای انقلابی و خدمت رسانی به روستاها، مردم محروم و مستضعف باید باشد ، قرآن مجید هم به مومنان  را به تعاون و همکاری دعوت می کند و از آنان  می خواهد که در امور نیک دست در دست یکدیگر دهند و از گناه و تجاوز نهی نموده است :"تعاونوا علی البر و التقوی ولا تعاونوا علی الاثم و العدوان: در نیکو کاری و پرهیز کاری همکاری کنید نه در گناه و تجاوز "

رهبر انقلاب می فرمایند: همه مسئولین باید در خدمت به مردم از یکدیگر سبقت بگیرند و یک نهضت خدمت به مردم راه بیاندازند.(سخنرانی در حرم رضوی، ۱/۱/۸۲)

ساده زیستی در زندگی خصوصی مدیران و اعتقاد به این امر مهم

  سادگی و بی آلایشی و پرهیز از تشریفات غیر ضروری و هم چنین توانایی پذیرش ماموریت بر مبنای ضرورت ها و نیازهای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی  یکی از مهمترین ویژگی یک مدیر باید باشد.

یک مدیر زمانی می تواند روحیه جهادی داشته باشد که قبلا به ساده زیستی اعتقاد داشته باشد و در عمل به خود و خانواده این واقعیت عملی را تاکید کند تا مردم بتوانند به او اعتماد کنند.

*مدیریت جهادی مسئولین، زمینه تحقق عدالت اجتماعی و حیاط طیبه

داشتن روحیه ای جهادگونه، جامعه را به سمت ایجاد عدالت اجتماعی سوق خواهد داد. عدالتی که هدف انبیاء و اولیاء بوده است.

عموم مردم با حضور آگاهانه و با بصیرت خود تا کنون زمینه های تحقق عدالت را فراهم کرده اند اما این مسئولین هستند که با تشخیص درست اهداف می توانند در این مسیر متعالی گام بردارند و جامعه ای خلق کنند که دو عنصر پیشرفت و عدالت را در خود داشته باشد.

در حرکت گسترده پیشرفت داشتن روحیه جهادی از الزامات است، آنچه تاکنون در برخی حرکت های جهادی همچون جهاد سازندگی، دفاع مقدس، حدکت علمی دیده شده عنصر جهادی بودن یعنی کار برای رضای خدا، با جدیت و به صورت خستگی ناپذیر بوده است.

رهبر انقلاب فرمودند: کاری کینم که افراد گوناگون کشور، همه بتوانند در برابر امکانات کشور، از فرصت برابر استفاده کنند. اینها آرزوهایی بزرگ است لیکن دست یافتنی است.(سخنرانی در حرم رضوی، ۱/۱/۸۸)

شهربانو کارگر/ کارشناس ارشد علوم اسلامی