یزدرسا؛ دیروز دولت یازدهم با شرکت نفتی توتال قراردادی منعقد کرد، که انتقادهای زیادی را به همراه داشته، تا جایی که برخی از کارشناسان حوزه انرژی معتقدند، این قراردادها که در قالب قراردادهای IPC است، ایران را به قبل از ملی شدن صنعت نفت باز می‌گرداند.

در شرایطی که قبل از این، دو خودروساز اصلی کشور با یک شرکت فرانسوی قرارداد بسته بودند، این بار نیز دولتی‌ها قرارداد نفتی را با شرکت فرانسوی توتال منعقد کردند. فرانسه‌ای که به ویژه در سال‌های اخیر، بارها نسبت به ایران خصومت نشان داده است. علاوه بر اینکه این کشور در جریان مذاکرات هسته ای، نقش پلیس بد را برای امتیازگیری هر چه بیشتر از ایران، بازی می‌کرد؛ در آخرین خصومت‌های آن‌ها، همین چند روز قبل شاهد میزبانی فرانسه از گروهک تروریستی منافقین بودیم.

افزون بر این، نکته قابل اهمیت در قرارداد جدید نفتی با شرکت فرانسوی این است که فرانسوی‌ها، در این زمینه قبلا بدعهدی کرده‌اند و کارنامه آن‌ها مشخص است. به طوری که در سال 79، توافقنامه‌ای بین ایران و توتال برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی امضا شده بود؛ اما با بهانه‌گیری‌های مداوم این شرکت فرانسوی در موضوعاتی مانند رقم قرارداد هیچ‌گاه تبدیل به قرارداد نشد و توسعه این فاز پارس جنوبی هشت سال به تاخیر افتاد زیرا توتال در سال 87، به بهانه ریسک بسیار زیاد سرمایه‌گذاری در ایران، از صنعت نفت و گاز کشورمان خارج شد.

مدت زمان این قرارداد 5 میلیارد دلاری، 20 ساله است که قابلیت تمدید تا 25 سال را هم دارد. با این همه، به گفته وزیر نفت سهم ایران از قرارداد مذکور، کمتر از 20 درصدر است.

روز گذشته و قبل از انعقاد این قرارداد، علیرضا زاکانی نماینده ادوار مجلس در واکنش به آن نوشت: «این قرارداد در قالب IPC یا سری قراردادهای جدید نفتی و گازی با این شرکت بدسابقه و خیانت‌کار به ملت ایران منعقد خواهد شد. اینجانب متن هفتاد صفحه‌ای انگلیسی قرار داد IPC را سال قبل در نشستی خبری به اصحاب رسانه دادم و تاکید نمودم، ده‌ها قرار داد ننگین و فساد آلود کرسنت  از آن جوانه خواهد زد. امروز مهمترین وظیفه برعهده نمایندگان مجلس و مسوولان دستگاه های نظارتی کشور و همه افراد علاقه‌مند به پیشرفت ایران است که باید جلوی این اقدام ناصواب را بگیرند.»

همچنین بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع) در نامه‌ای به روحانی نوشت: «اصل این قرارداد خلاف قانون و نامشروع است اما جنبش دانشجویی از شما به عنوان رئیس‌جمهور کشور که بایستی حافظ منافع و عزت ملی باشد، قویا مطالبه می‌کند در این ایام که دهن‌کجی‌های آشکار از سوی کشور فرانسه به ملت ایران شده است قرارداد با شرکت توتال را تعویق بیندازید و عزت مردم ایران را حفظ کرده و با این اقدام به کشور فرانسه نشان دهید که پاسخ توهین و به ملت ایران و حمایت آشکار از منافقین چیست.»

به نظر می‌رسد، رویه دولت یازدهم که بر مبنای «ما نمی‌توانیم» شکل گرفته و اعتماد به توان و ظرفیت‌های داخلی در آن جایگاهی ندارد، عامل اصلی انعقاد چنین قراردادی است و همین امر موجب شده تا دولتی‌ها از قرارداد مذکور ذوق‌زده شوند. افزون بر این، عدم پذیرش واقعیت برجام توسط دولت و اذعان به اینکه دیگر چیزی از برجام نمانده است، موجب شده تا آن‌ها همچنان به تنفس مصنوعی دادن به برجام و دستاوردسازی برای آن امیدوار باشند؛ که انعقاد قرارداد مذکور نیز در همین راستا قابل تحلیل است.