به گزارش یز آوا،  روزنامه انگلیسی گاردین در یادداشتی نوشته است که پس از اجرای تعهدات ایران در توافق جامع هسته‌ای، اغلب تحریم‌های ایران برداشته می‌شود، اما این امر می‌تواند 6 تا 8 ماه زمان ببرد.

گاردین به نقل از دیپلمات‌های غربی نوشته است که بر اساس تفاهمی که هفته گذشته در شهر لوزان سوئیس میان ایران و 1+5 شکل گرفت، ایران از همه تحریم‌های اقتصادی و مالی رها خواهد شد، اما این اتفاق تنها زمانی روی می‌دهد که تهران به لیستی شامل شرایطی دقیق عمل کند؛ امری که انتظار می‌رود دستکم 6 ماه زمان ببرد.

به نوشته گاردین، این دیپلمات‌های غربی هم‌چنین اذعان کردند، فرآیند اجرای این شرایط می‌تواند طولانی‌تر هم بشود و این خطر را دارد که عموم مردم ایران نسبت به این تفاهم دچار سرخوردگی و ناامیدی شوند.

گاردین افزود: تفاهم لوزان که روز پنج‌شنبه اعلام شد، شامل تعدادی مولفه برای یک توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران است که قرار است تا آخر ماه ژوئن در شهر وین امضا شود. گاردین یادآور می‌شود این تفاهم از ایران می‌خواهد اقداماتی را انجام دهد تا زمان گریز هسته‌ای خود - زمان مورد نیاز برای تهیه مواد شکاف‌پذیر کافی برای کلاهک هسته‌ای - را افزایش دهد.

گاردین تعدادی از این شرایط را ذکر می‌کند که در بیانیه مربوط به این تفاهم که تحت عنوان مولفه‌های برنامه اقدام مشترک جامع ایران و 1+5 توسط کاخ سفید منتشر شده بود:

- ایران موافقت کرده رآکتور تحقیقاتی آب سنگین در اراک را بر اساس طراحی مورد توافق با 1+5، بازطراحی و بازسازی کند، به نحوی که دیگر پلوتونیوم سطح تسلیحاتی تولید نکرده و تحقیقات و تولید رادیو ایزوتوپ را امکان‌پذیر کند.

- پایبندی ایران به پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از جمله دسترسی قابل توجه و تعهدات شفاف‌سازی، دائمی خواهد بود. بازرسی‌های قدرتمند زنجیره تأمین اورانیوم ایران برای دستکم 25 سال، ادامه خواهد داشت.

- تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19000 کنونی به 6104 دستگاه میرسد، که در 10 سال آینده تنها 5060 عدد از آن‌ها اورانیوم غنی‌سازی خواهد کرد. تمامی سانتریفیوژها از نوع IR-1 خواهد بود.
- ایران موافقت کرده دستکم به مدت 15 سال، بالای 3.67درصد غنی‌سازی نکند. ایران موافقت کرده است که به مدت دستکم 15 سال، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را از مقدار 10000 کلیوگرم کنونی، به 300 کیلوگرم کاهش دهد.

- آژانس بین‌المللی به تأسیسات هسته‌ای ایران، از جمله به تأسیسات غنی‌سازی این کشور در نطنز و تأسیسات غنی‌سازی پیشین آن در «فوردو» دسترسی منظم خواهد داشت و در این راستا از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین فناوری‌های نظارتی استفاده خواهد کرد.

گاردین افزوده است، زمانی که این شرایط اجرا شوند، تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا و کلیه تحریم‌های اقتصادی و مالی این اتحادیه علیه ایران برداشته خواهند شد. هم‌چنین تحریم‌های بانکی علیه ایران در استفاه از سیستم بین‌المللی بانک الکترونیک برداشته خواهد شد.

این یادداشت یادآور می‌شود، در کنار اتحادیه اروپا، باراک اوباما رییس جمهور آمریکا نیز تحریم‌های مشابه آمریکایی را لغو خواهد کرد؛ تحریم‌های آمریکایی و اروپایی باید با هم برداشته شوند چراکه اقدامات آمریکا ورای مرزهای خودش است و در صورتی که شرکت‌های اروپایی با ایران تعاملاتی داشته باشند، از آمریکایی‌های آسیب خواهند دید.

گاردین همچنین نوشته است: «در طول 18 ماه مذاکره، مشخص شد که رفع تدریجی تحریم‌ها، موثر نخواهد بود. تا زمانی که برخی از محدودیت‌ها هم وجود داشته باشد، بانک‌ها از تجارت یا سرمایه‌گذاری در ایران نگران خواهند بود. تحریم‌ها همه با هم برداشته می‌شوند، اما این امر حد آستانه‌ای را نیز که ایران باید رعایت می‌کرد، افزایش داد.»

یک مقام اروپایی در این رابطه به گاردین گفته است: «بخواهیم واقع‌بین باشیم، باید بگوئیم که حداقل چندین ماه لازم است تا ایران گام‌های هسته‌ای را بردارد که به ما اجازه دهد تحریم‌ها را کاهش دهیم. وقتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران این اقدامات لازم را انجام داده است، اتحادیه اروپا فورا به تحریم‌های اقتصادی و مالی خود پایان خواهد داد.»

گاردین نوشته است مقامات غربی تخمین زده‌اند اجرا کردن این لیست شرایط در تفاهم لوزان باید 6 تا 8 ماه به طول انجامد اما بازهم طول این زمان تا حدی به سرعت عملکرد ایران برای رقیق کردن و برنامه‌ریزی برای فروش اورانیوم خود با غنای پایین بستگی دارد.

در ادامه یادداشت به مساله پیچیده‌تری اشاره شده که بازرسی‌های آژانس در مورد مسئله ابعاد نظامی احتمالی (PMD) است. گاردین نوشته است بازرسان آژانس برای این کار می‌بایست به قرارگاه‌های نظامی و سپاه پاسداران دسترسی داشته باشند و با افرادی در این سازمان‌ها گفت‌وگو کنند. امری که به اذعان گاردین، می‌تواند با مخالفت شدید در داخل ایران مواجه شود. از سوی دیگر بخش زیادی هم به تفسیر آژانس از سطح اطاعت پذیری ایران بستگی دارد.

گاردین هم‌چنین یادآور شده است بر اساس تفاهم لوزان، زمان گریز هسته‌ای برای ده سال اول،‌ یک سال در نظر گرفته شده اما مقامات غربی تاکید کرده‌اند که حتی بعد از آن هم می‌خواهند اقدامات محتاطانه انجام بگیرد که این زمان گریز چیزی حدود 10 ماه باشد. به همین خاطر هم هست که کار بر روی توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته حتی بعد از دهه اول توافق، خصوصا در مورد سانتریفیوژهای IR-6 که در حال حاضر در نظنز وجود دارد، محدودیت‌های بیشتری وجود خواهد داشت.

جولیان بورگر نویسنده این مطلب افزوده است: مذاکره کنندگان غربی تایید کردند که امیدوارند در طول دورانی که این توافق اجرا می‌شود، جامعه و رویکردهای ایران دچار تحول شود.

یک مقام اتحادیه اروپا در این مورد می‌گوید: «امید ما این است، که در این 10 سال که زمان بسیار زیادی هم هست، بتوانیم نوع جدیدی از همکاری را با ایران شکل دهیم.»

منبع: فارس