به گزارش یزد آوا به نقل از یزدرسا، شهریور سال گذشته بود که رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرماندهان سپاه با اشاره به «نقش الگو و آینده‌ساز ملت ایران در تحولات جهانی» فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش  و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز  نجات داده‌اند و برای آن‌ها الگو خواهند شد.»

بعد از این سخنان و در آستانه برگزاری گردهمایی بزرگ اربعین، سال گذشته خیزشی مردمی با عنوان "اربعین بدون دلار" ایجاد شد و زائران حسینی تصمیم گرفتند برای مخارج خود از دلار استفاده نکنند و  و بجای آن از ریال ایران و یا دینار عراق استفاده کنند.

نگاهی به جمعیت میلیونی زائران اربعین و حجم مبادلاتی که پیرامون این حرکت عظیم رخ می‌دهد بیانگر ظرفیت شگرفی برای تمرین حذف کامل دلار در همه مبادلات بین مردم وجود دارد. حدود 3 میلیون نفر فقط از ایران در ایام اربعین راهی عراق می‌شوند که اگر از دلار استفاده نکنند، ضربه‌ای مؤثر به جایگاه دلار در مبادلات کشورهای اسلامی وارد می‌شود.

فرض کنیم 3 میلیون ایرانی هر نفر تنها 100 دلار(حدود 400 هزار تومان) همراه خود داشته باشد، بالغ بر 300 میلیون دلار خواهد شد که با حذف آن و جایگزین کردن ریال یا دینار، نقش مهمی در کاهش رونق دلار آمریکا خواهند داشت. این اقدام اولین قدم برای حرکتی بزرگتر در آینده و تسری آن به حوزه‌های دیگر خواهد بود.

این مسئله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم میزان دلار مورد استفاده در سفر اربعین در سال‌های اخیر، مبلغ قابل توجهی بوده، به طوری که حتی رئیس بانک مرکزی در سال‌های گذشته یکی از علل افزایش قیمت دلار در ماه‌های پاییز را سفر اربعین اعلام کرده است.

حجت‌الله عبدالملکی کارشناس مسائل اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام در همین رابطه نوشت: سال گذشته پویش اربعین بدون دلار (با هدف حذف مهم‌ترین ابزار قدرت اقتصادی شیطان بزرگ از معاملات بین‌المللی) با موفقیت خوبی همراه شد. بسیاری از زائرین ایرانی اربعین به جای دلار از پول‌های ایرانی و عراقی استفاده کردند و تقاضا برای دلار تا حد قابل‌توجهی کاهش پیدا کرد، به نحوی که فعالان بازار ارز متوجه تغییر محسوس معاملات دلار در ایام منتهی به اربعین 95 شدند؛ اما برای حذف کامل این پول نحس از سیستم جهانی راه دراز است. ما زائران ایرانی اربعین، امسال هم با جدیت بیشتر بر حذف کامل دلار از سفر اربعین تاکید می‌کنیم و از زائران سایر کشورهای جهان نیز درخواست می‌کنیم به اربعین بدون دلار بپیوندند.»

عبدالملکی در جای دیگر می‌گوید: حذف دلار از مبادلات تجاری را می‎توان یکی از مهم‎ترین دستاورد‎های اربعین حسینی دانست. دلار در حال حاضر اقتصاد کشور‎های غیر آمریکایی را تضعیف کرده است. سلطه دلار بر اقتصاد تمامی کشور‎ها باعث تضعیف اقتصاد جهان به‎خصوص کشور‎های در حال توسعه شده است. مهم‎ترین ابزار سلطه آمریکا بر تمامی کشور‎های جهان سلطه اقتصادی یا سلطه دلار است.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام معتقد است: نباید این جریان تنها به اربعین ختم شود. اربعین آغاز تحول "نه به دلار" است. سالیانه زائران بسیاری از کشور‎های مختلف به عراق می‎روند. براساس آمار بیش از 90 درصد این زائران برای مبادلات تجاری خود از دلار استفاده می‎کنند. حال که همزمان با اربعین جریان حذف دلار راه اندازی شده است می‎توان این جریان را در تمامی سال ادامه داد. این شروع مبارک از اربعین است اما می‎تواند در تمامی کشور‎های جهان اسلام و در تمامی روز‎ها ادامه داشته باشد.

با همبستگی و تداوم نگرش اقتصاد مقاومتی می‎توان این جریان را ادامه داد. سالیانه نزدیک به 10 میلیارد دلار تقاضای ارز برای سفر‎های خارجی می‎شود که نزدیک به 95 درصد این ارز‎ها را دلار تامین می‎کند. درحالی‎که سهم قابل توجهی از مسافران کشورمان به عتبات عالیات سفر می‎کنند می‎توان با همبستگی ایجاد شده زمینه‎‎های حدف دلار را فراهم کرد. به این صورت که زائران با ریال یا دینار در عراق نیاز‎های خود را برآورده سازند. اگر این جریان تداوم داشته باشد می‎توان در مدت زمان کوتاهی دلار را از جریان سفر‎های و مبادلات کشور‎های جهان اسلام حذف کرد.

وی در پاسخ به این سؤوال که در صورت حذف دلار مبادلات براساس چه ارز‎هایی انجام می‌شود و چگونه می‎توان به یک ارز واحد رسید، هم می‌گوید:

بانک‎‎های مرکزی کشور‎های مختلف می‎توانند با تعامل و ایجاد روابط با یکدیگر پیمان دو جانبه‎ای را ایجاد کنند که دغدغه ارز واحد را حل می‎کند. برای مثال عراق و ایران با امضای یک پیمان دو‎جانبه ریال را به‎عنوان ارز واحد مسافر ایرانی در نظر گرفته و تمامی مبادلات زائران با پول ملی ممکن می‎شود. در این صورت دیگر طرف عراقی و زائر ایرانی دغدغه‎ای برای مبادلات تجاری خود ندارند. بانک مرکزی عراق، ریال را به‎عنوان یک ارز رسمی پذیرفته و به راحتی آن را تبدیل می‎کند. در این صورت می‎توان دور زدن تحریم چرخه دلار را مهم‎ترین دستاورد این جریان دانست.

در هر صورت آنچه مهم است و با توجه به فضایی که برای مقابله با دلار ایجاد شده، گسترش بیشتر این رویه می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد و کارشناسان اقتصادی نیز بر این واقعیت اذعان دارند. البته ممکن است برخی از زائران که احتمالا برای نخستین بار به سفر اربعین می‌روند، تصورشان این باشد که در سفر به عراق پول ایرانی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و حتما باید دلار به همراه داشته باشند، این در حالی است که تجربه نشان داده در کشور عراق اصلا نیازی به دلار نیست و زائران هیچ‌گونه مشکلی برای استفاده از ریال نخواهند داشت. افزون بر این، زائران اگر باز هم در این زمینه تردید دارند می‌توانند با خرید دینار عراقی خیال خود را راحت کنند.