به گزارش یزد آوا، ثبت سوغات، صنایع دستی، میراث فرهنگی، چهره‌های ماندگار و  هر‌آنچه مختص استانی باشد برای آن استان اهمیت دارد و در مقابل ثبت آن موارد خاص، به نام استان یا حتی کشوری دیگر، بسیار ناراحت کننده است. البته چنین مواردی زمانی پیش می‌آید که مسئولان و متولیان آن استان، آنچنان که باید به این مسئله توجهی نداشته باشند و به موقع وارد عمل نشوند. بنابراین استانی دیگر با مسئولانی مسئولیت‌پذیرتر که به چنین موارد با اهمیتی بها می‌دهند، با اقدام به موقع، مالکیت را از آن خود می‌کنند.

بر همین اساس سوغات، صنایع دستی، میراث فرهنگی و چهره‌های ماندگار که به نوعی نشان دهنده هویت یک شهر و استان است، می‌تواند از سوی دیگر شهرها تهدید شود و به اسم دیگری که در این زمینه دارای قدمتی کمتر است، ثبت شود که این جفا در حق استان است که در واقع مالکیت حقیقی را دارد. ثبت جهانی گلاب و فرش کاشان از سوی کشور چین، زنگ خطری برای مسئولان کشور و نیز استان بود تا نسبت به این موضوع هوشیاری لازم را داشته باشند؛ اما گویا این اتفاق ناگوار برای بیدار کردن صاحبان صنایع، مشاغل و مسئولان کافی نبود. این موضوع به این جا ختم نشده و اختراعات و اکتشافات مخترعین را نیز شامل شده است که به سادگی مورد سرقت قرار می‌گیرند.

این مسئله ممکن نخواهد بود مگر پس از این‌که مخترع بعد از سال‌ها تلاش از حق قانونی خود دفاع کند و آن را به ثبت برساند تا از سوءاستفاده‌های احتمالی محافظت شود. همه این مشکلات به نداشتن اطلاعات در این حوزه بر می‌گردد؛ همشهری با «حمیده زابلی» وکیل پایه یک دادگستری و فعال در زمینه ثبت مالکیت فکری گفت و گویی داشته است که در ادامه می‌خوانید:

کدام سرمایه‌های استان بیشتر در معرض خطر هستند؟

به نوعی می‌توان گفت تمام سرمایه‌های استان در معرض خطر هستند. سرمایه‌هایی در استان وجود دارند که متاسفانه به راحتی می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار گیرند. برای مثال باید به شیرینی و باقلوای یزد، یکی از سرمایه‌های استان است که در ترکیه با اشکال متنوع، به نام باقلوای ترکیه به کشورهای اروپایی عرضه می‌شود. با توجه به عملکردی که در این زمینه دارند، باید منتظر بود تا در آینده‌ای نزدیک باقلوای یزد به نام کشور ترکیه به ثبت برسد و بعد از آن دیگر نمی‌توانیم همچون گلاب و فرش کاشان، شیرینی یزد را به کشورهای دیگر صادر کنیم. این موضوع نه تنها در سطح بین‌المللی اتفاق افتاده است بلکه در سطح داخلی نیز  شیرینی حاج خلیفه سال گذشته به نام استان تبریز به ثبت رسیده است تا دیگر در کشور هم حرفی برای گفتن نداشته باشیم. این موضوع تنها به شیرینی ختم نمی‌شود. در استان صنایعی مثل زیلو، ترمه، پارچه ، منسوجات نخی و فرش نیز در معرض خطر هستند و در صورت بی توجهی متولیان، به راحتی از سوی دیگر استان‌ها و کشورها به ثبت خواهد رسید.

آیا فعالیتی در خصوص جلوگیری از این اتفاقات صورت گرفته است؟

متاسفانه تاکنون فعالیت چشمگیری صورت نگرفته است. در مورد شیرینی حاج خلیفه نیز با مسئول این برند صحبت‌هایی صورت گرفت. حتی پیشنهاد دادیم بدون دریافت حق الزحمه، کارهای حقوقی و دفاع از آن را انجام دهیم ولی گویا اطمینان لازم در این زمینه حاصل نشد و تاکنون پیشرفتی در این پرونده صورت نگرفته است. در این زمینه نیز با نماینده اصناف مذاکره داشتیم که تا به حال نتیجه‌ای حاصل نشده است.

آیا در زمینه بالا بردن آگاهی مردم و صاحبان مشاغل، فعالیتی صورت گرفته است؟

برای آگاهی شهروندان و نیز صاحبان مشاغل، اقدامات قابل توجهی انجام شده است؛ برگزاری سمینار یکی از کارهایی بود که در این زمینه انجام شد. «حمیدرضا‌قمی» رئیس صنف رایانه استان یکی از فعالان در این این زمینه است که در ماه قبل سمینار حقوق مالکیت فکری را در محل پارک علم و فناوری برگزار کردند. برای تمام سرپرستان اصناف دعوت نامه ارسال کردیم ولی متاسفانه هیچ یک از این مسئولان حضور پیدا نکردند. بعد از آن نیز به تمام اتحادیه‌ها نامه‌نگاری و تاکید کردیم که هیچ حق الزحمه‌ای در مورد این موضوع مطالبه نمی‌شود ولی باز هم تقاضایی صورت نگرفت.

مخترعان جوان که اطلاعات کافی در این زمینه ندارند، چگونه می‌توانند اختراع خود را به ثبت برسانند؟

یکی از مشکلات مخترعان جوان نداشتن آگاهی از معنای کلمه اختراع است. اختراع یعنی «مال فکری» که برای اولین بار در جهان مطرح شده باشد یا نمونه قبلی را ارتقا دهد. برخی از افراد با توجه به نداشتن آگاهی لازم، تمایل دارند ایده‌های خود را به ثبت برسانند. این در حالی است که یک «مال فکری» باید ساخته و به شکل بیرونی تبدیل شود تا از آن حمایت شود. با توجه به این‌که این موضوع حائز اهمیت است، باید حتما این موارد به دانش‌آموزان آموزش داده شود. چراکه دنیا به سمت مالکیت فکری در حال حرکت است. افراد به منظور ثبت اختراع باید جزئیات اختراع خود را در اظهارنامه درج کنند، اما با توجه به این‌که از سرقت یا کپی برداری در این زمینه واهمه دارند، از ارائه اطلاعات لازم خودداری می‌کنند. همچنین تعداد بیشماری از برندها و مخترعان یزدی به تهران برای ثبت برند خود مراجعه و هزینه‌های زیادی نیز پرداخت می‌کنند ولی حتی سندی مبنی بر ثبت برند و اختراع دریافت نمی‌کنند. بنابراین اگر سرقت فکری صورت گیرد، قانون نمی‌تواند از آنها دفاع کند.

با وجود مسائلی که بیان شد، مهم‌ترین دلیل از دست رفتن این سرمایه‌ها چیست؟

نداشتن آگاهی بسیاری از مخترعان و نیز داشتن نگاه اقتصادی به مسائل، از دست رفتن سرمایه‌های موجود را دوچندان می‌کند. اقتصادی نگاه کردن به همه چیز باعث می‌شود که اعتماد لازم از بین برود. چراکه هرکس دست یاری به سمت ما دراز کند، اطمینان نداریم و احساس می‌کنیم که صرفا به منظور منافع مالی در نظر دارد با ما همراه شود؛ در حالی که عده‌ای صرفا برای ارتقای وضعیت شهر و کشورشان، در کارهای عام المنفعه داوطلب می‌شوند.

انتهای پیام/

همشهری