به گزارش سرو ابرکوه، از آن با تعابیر مختلفی در نظر اهل شعر و هنر یاد می‌شود: «شب شاعران بی‌دل»، «شب قدر شاعران»، «شب پانزدهم»، شبی که در آن چشم‌انداز جریان شعری کشور ترسیم می‌شود. نیمه ماه مبارک رمضان برای هر شاعر انقلابی یادآور لحظات خوشی است که بسیاری آن را چشیده‌اند و بسیاری دیگر در آرزوی درک آن هستند. حضور رهبر معظم انقلاب میان شاعران و اهل قلم، مربوط و محدود به سال‌های اخیر نیست، ایشان به‌روایت خود شاعرانی چون اخوان ثالث و امیری فیروزکوهی، پای ثابت برخی از انجمن‌ها در مشهد و بعد در تهران بودند. دیدار شاعران با ایشان در دوره ریاست جمهوری و در زمان رهبری نیز ادامه داشت و مشغله‌ها مانع برگزاری این نوع جلسات نشده است. استمرار این نوع جلسات پیام‌های دیگری غیر از ادب‌دوستی رهبر معظم انقلاب دارد و آن اهتمام ویژه ایشان به شعر به‌عنوان یک میراث ملی و استفاده از تمامی ظرفیت‌های ادبی کشور در مقوله شعر انقلاب و متعهد است.

در دوره رهبری ایشان طبق سنتی چندساله شاعران در نیمه ماه مبارک گرد هم آمده و برخی از آنها تازه‌ترین سروده‌های خود را در محضر رهبر انقلاب قرائت کرده و در نهایت، سخنان رهبر معظم انقلاب درباره شعر و جریان‌های ادبی در کشور حسن ختام مجلس است. اما این جلسات از چه زمانی شکل گرفت؟ و چرا نیمه ماه مبارک رمضان برای این دیدار انتخاب شده است؟ برگزاری این جلسات و استمرار آن در سال‌های اخیر، به رغم وجود مشغله‌های گوناگون معظم‌له، چه تأثیری بر جریان شعر کشور و حتی بر فضای فرهنگی جهان اسلام گذاشته است؟

جلسه دیدار شاعران با رهبر انقلاب سبب شده تا چراغ شعر در کشور برافروخته باشد

حجت‌الاسلام و المسلمین زکریا اخلاقی، از جمله شاعرانی است که در سال‌های گذشته هم در این دیدارها حضور داشته و هم در برخی مواقع، سروده‌ای از اشعار خود را قرائت کرده است. او درباره تأثیر این جلسات و استمرار آن در سال‌های اخیر بر جریان شعر کشور به ویژه در زمینه شعر حوزه به تسنیم گفت: شخصیت مقام معظم رهبری یک شخصیت به تمام معنا شعرشناس و مشرف بر جریان‌های شعری و صاحب‌نظر در این حوزه است؛ بنابراین جلسه نیمه ماه مبارک از جلسه نمادین شاعران با ایشان فراتر رفته و نظرات کارشناسانه در این دیدار مطرح می‌شود. نکته دیگر اینکه، جلسه دیدار شاعران با رهبر انقلاب دو اثر در حوزه شعر معاصر و به ویژه بر جریان شعر جوان کشور دارد؛ نخست به دلیل حمایت مقام معظم رهبری از شعر سبب شده که این جلسه برای شاعران مایه تشویق و دلگرمی باشد. اینکه شخص اول مملکت تا این اندازه به شعر علاقه و توجه نشان می‌دهند و پای صحبت‌های شاعران و شعرهای شاعران بنشینند و با دقت گوش دهند، سبب می‌شود که شاعران با دلگرمی بیشتر در این مسیر حرکت کنند و فضای شعر کشور رونق خاص خود را داشته و چراغ شعر کشور برافروخته باشد.

شاعر «تبسم‌های شرقی» ادامه داد: از سوی دیگر، این جلسات سبب می‌شود که شاعران به مسیر درستی هدایت شوند. علاوه بر اینکه مقام معظم رهبری در این جلسه وقت می‌گذارند و شعرهای ارائه شده را که نمونه‌ای از شعرهای کشور در آن سال است، گوش می‌دهند، شاعران نیز آثار خود را به ایشان تقدیم می‌کنند و اطلاع دارم که ایشان این آثار را دقیق مطالعه می‌کنند؛ از این جهت مشرف بر جریان شعر معاصر هستند و نظرات کارشناسانه‌ای که در آخر دیدار معمولاً ارائه می‌فرمایند، برای شعر معاصر راهگشاست و مسیر درست را به شاعران نشان می‌دهند. به عبارت دیگر، این جلسات سبب شده تا شعر به مسیر اشتباه نرود.

به گفته اخلاقی؛ در دیدار نیمه ماه مبارک رمضان از هر صنفی شعر می‌خوانند که بخشی از آنها حوزویان هستند، اما ما جدای از دیدار نیمه ماه مبارک، دیدارهایی مختص حوزویان در نظر گرفته شده است و ایشان در این جلسات نکاتی را به عنوان راهنمایی و برای هدایت شاعران حوزه فرموده‌اند. ما در حوزه جریان شعر ویژه‌ای با ویژگی‌های خاص خود داریم که از حمایت مقام معظم رهبری بی‌بهره نیست.

شعر نیاز به مدیریت ندارد/ شاعران دلبسته انقلاب بیانات رهبر انقلاب را پیگیری می‌کنند

این شاعر همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا اجرایی شدن بیانات مقام معظم رهبری در خصوص شعر نیازمند مدیریت است و آیا شعر که هنری جوششی است ظرفیت پذیرش این مدیریت را دارد یا خیر، گفت: این جلسه یک گام است و باید به دنبال آن گام‌های دیگری برداشته شود. در این سال‌ها کسانی که دست‌اندرکار جریان‌های شعری کشور بوده‌اند، به بیانات مقام معظم رهبری توجه داشته‌اند تا نقطه‌نظرات رهبر انقلاب در این زمینه پیگیری شود و کم و بیش هم پیگیری شده است. به نظرم قرار نیست که برای پیگیری این بیانات بخش‌نامه‌ای صادر شود, چون جنس کار هنر اینگونه نیست. بخش‌های مرتبط با حوزه شعر مانند مجلات، برنامه‌های شعر صدا و سیما، فضای مجازی، پایگاه‌های مرتبط با شعر و ... تقریباً همه به نحوی به این نکات عنایت داشته‌اند و همین اندازه باعث هدایت درست جریان شعر معاصر شده است که ما می‌بینیم که در بین هنرها، هنر شعر از بسیاری از معضلات مصون مانده است. کار هنر همین است که خود هنرمندان پیگیر باشند و در کارهایشان را نشان دهند.

مقام معظم رهبری نقشه راه سبک شعر انقلاب را ترسیم می‌کنند

اخلاقی در ادامه به تأثیر بیانات مقام معظم رهبری در شکل‌گیری سبک شعر انقلاب اسلامی اشاره و اضافه کرد: در شکل‌گیری سبک موضوعات مختلفی دخیل است؛ از نظر فرم،‌ محتوا و نوع جهت‌گیری در کنار هم یک سبک را می‌سازد. طبیعتاً سبک شعر انقلاب مجموعه‌ای از این عوامل است که این سبک در طول زمان و به تدریج ایجاد شده است. از جمله موضوعات تأثیرگذار در این زمینه، راهنمایی‌های محتوایی است که رهبر معظم انقلاب در دیدارهای مختلف با شاعران ارائه می‌دهند. رهبر انقلاب بیشتر بر محتوا تأکید دارند که این موضوع هم در شکل‌گیری یک سبک تأثیر بسزایی دارد. رهبر انقلاب بیشتر در این زمینه نقشه راه را ترسیم می‌کنند.

به گفته این شاعر؛ تأکید مقام معظم رهبری در جلسات نیمه ماه مبارک رمضان بیشتر معطوف بر محتواست، اما این بدان معنی نیست که ایشان نسبت به فرم بی‌اعتنا هستند یا آن را مهم نمی‌دانند. جلسه نیمه ماه مبارک اقتضا نمی‌کند که به سمت بررسی فرم پیش برود. نکاتی که ایشان درباره شعر فرموده‌اند، می‌بینیم که در میان شاعران دلبسته انقلاب پیگیری شده است.

شعر فارسی دچار تنزل محتوایی شده است

اخلاقی همچنین در ادامه به ضعف محتوایی در شعر معاصر اشاره کرد و گفت که شعر فارسی دچار تنزل محتوایی شده است. این غزل‌سرا یادآور شد: همیشه ما یک‌سری نقص‌هایی در حوزه محتوای شعر داشته‌ایم. اگر شعر معاصر را با دوران پیوند شعر فارسی با عرفان مانند قرن شش و هفت مقایسه کنیم، می‌بینیم که هیچ‌گاه شعر آن اوج محتوایی را نیافته است؛ چون شاعران ما عارف بودند و در حوزه‌های اسلامی استاد و روزیده بودند و به همین دلیل این اندیشه‌ها در شعر وارد می‌شد. اما امروزه شاعر کارمند است و وضعیت فرق می‌کند. به همین دلیل طبیعی است که شعر ما تنزل محتوایی داشته باشد، اما این موضوع تنها محدود به یکی دو دهه گذشته نیست. به طول کلی سطح اندیشه شاعران ما پایین آمده است و معضل و بحرانی نیست که شعر معاصر دچار آن شده باشد.

تسنیم