به گزارش خبرنگار یزدبانو، سرآشپز یزدبانو امروز تصمیم گرفته است تا روش سنتی کله جوش یزدیرا که دراکثر مناطق ایران طبخ می شود به ما آموزش دهد.غذایی که در روزگار قدیم به جرأت می توان گفت تنها غذای مردم فقیر و غنی بوده است که ماده اصلی آن از کشک ساییده شده است و وفور کشک ساییده در بازار پخت این غذا را بسیار آسان تر از گذشته کرده است.

شاید بسیاری از شما ندانید که کشک یکی از مواد لبنی است که تنها در ایران یافت می‌ شود. در واقع می ‌توان گفت که مانند دوغ تهیه شده از ماست، این فرآورده محصولی کاملا ایرانی است. وجود ضرب‌ المثل‌های فراوان در مورد کشک در زبان فارسی نشان دهنده قدمت تولید و استفاده ازاین ماده غذایی مفید است.
کشک یکی از فرآورده‌های فرعی شیر است که به روش سنتی از جوشاندن، تغلیظ و یا خشک کردن دوغی که پس از کره‌ گیری باقی می ‌ماند و یا از ماست بدون چربی تهیه می ‌شود.
ماده‌ اولیه کشک عبارت است از شیر میش، بز، گاو و یا مخلوطی از آن ها. در صنایع غذایی تولید کشک با فرآیند‌های صنعتی و به صورت کشک مایع مستقیما از شیر صورت می ‌گیرد. کشک های سنتی مایع از ساییدن و رقیق کردن کشک خشک که معمولا به صورت غیر پاستوریزه تهیه می گردد‌، تولید می ‌شوند.
در مناطق مختلف کشور به علت دامداری ایلی و عدم دسترسی اغلب گله‌ داران دهات ایران به کارخانه شیر پاستوریزه، مازاد شیر تولید شده را به کشک تبدیل می کنند و به این وسیله قابلیت نگهداری آن را بالا می ‌برند.

مواد لازم :

پیازداغ عسلی : سه قاشق سوپ خوری

گردو : سه قاشق سوپ خوری

کشک ساییده شده غلیظ : دو فنجان 

آب : یک لیوان

نعنا خشک : یک قاشق سوپ خری

نکته : برخی بر اساس ذائقه از سیر سرخ شده نیز در این غذا استفاده می کنند.

روش پخت : 

ابتدا پیاز داغ را داخل قابلمه می ریزیم و با نک و زردچوبه و ادویه دلخواه تفت می دهیم.

کشک ها را با یک لیوان آب مخلوط می کنیم و به پیازداغ اضافه می کنیم.

گردو و نعنا خشک را هم اضافه می کنیم.

نکته : برخی ترجیح می دهند نعنا خشک را به همراه ادویه تفت دهند.

*تهیه کشک در منزل :

درست کردن کشک در خانه کاملاً عملی است. دوغ را کمی نمک بزنید و روی آتش بجوشانید تا مواد جامد آن لخته شود. سپس آن را در کیسه بریزید و آویزان کنید، یا در آب کش زیر وزنه ای بگذارید. خمیری را که در کیسه باقی می ‌ماند، گوله کنید و در جایی که هوا جریان دارد روی پارچه بگذارید تا خشک شود.

*خواص کشک ساییده شده : 

ارزش غذایی
کشک با حجم کم خود، یک ماده غذایی معجزه آساست که در بردارنده تمامی خواص شیر و حاوی کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و نیاسین (ویتامین B3) است.
میزان انرژی تولید شده با 100 گرم کشک حدود 105 تا 120 کیلو کالری می ‌باشد که می ‌تواند به عنوان یکی از تامین کننده‌های انرژی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود.
میزان مواد مغذی در کشک های مختلف به نوع فرآوری و همچنین شیر یا ماده اولیه آن بستگی دارد.
جالب است بدانید در کشور‌های خاورمیانه و برخی از کشور‌های آفریقایی، غذایی به صورت تخمیری تهیه می ‌شود که کشک جزیی از آن است، اما در دنیا این غذا را به نام کشک یا کیشک می‌ شناسند. مشابه این غذا ترخینه است که به خصوص در مناطق غربی کشور تهیه می ‌شود. برای تهیه این غذا بلغور گندم، سبزی‌ های محلی و دوغ یا کشک را با هم مخلوط کرده و با تخمیر دوغ آن را به صورت گلوله ‌های کوچک در آورده ، آن را خشک و برای مصرف در فصول سرد نگهداری می‌ کنند.
مهم‌ ترین استفاده درمانی از کشک، پیشگیری از بروز یا پیشرفت بیماری پوکی استخوان است. میزان مناسب کلسیم و فسفر و نسبت این دو ماده مغذی در ترکیب کشک شرایط ایده‌آلی را برای استفاده بهینه از کشک مصرفی در پیشگیری از پوکی استخوان به وجود آورده است.
به طور سنتی در برخی از مناطق کشور خوردن روزانه کشک به مادران باردار توصیه می‌ شود که در صورتی که موارد بهداشتی مربوط به آن رعایت شود، پیشنهاد و توصیه‌ ای علمی به شمار می ‌آید.
مقدار مواد مغذی در 100 گرم کشک:
پروتئین 15 تا 21 گرم
چربی 3 تا 11 گرم
کربوهیدرات 61 تا 77 گرم
آب و نمک 6 تا 10 گرم
توصیه‌های پزشکی
با توجه به این که کشک یکی از غنی ‌ترین منابع پروتئین حیوانی است، بنابراین محیط مناسبی برای رشد و ازدیاد میکروارگانیزم‌های مختلف است که اغلب سبب مسمومیت ‌های شدید و حتی مرگ می ‌گردند، بنابراین توجه به موارد ذیل ضروری است:
* از کشک های بسته بندی (پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی می‌ باشند، استفاده کنید.
* کشک را در یخچال نگهداری نمایید و از فروشندگان هم بخواهید همین کار را در مغازه‌های خود انجام دهند.
* تا حد امکان از مصرف کشک مایع باز خودداری کنید و در صورت استفاده 10 تا 20 دقیقه قبل از مصرف آن را بجوشانید تا میکروارگانیزم‌های آن کاهش یابد.
* بهتر است به مقدار نمک موجود در کشک توجه کنیم. افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند، کشک بی ‌نمک استفاده کنند.

انهای پیام/ص