یزدامروز؛ قبول ولیعهدی مأمون توسط امام رضا(ع)، یکی از مهم ترین رخدادهای زندگی امام محسوب می شود که همواره مورد توجه بوده است.

مأمون خلیفه خبیث و ستمگر عباسی، سیاست مداری کارکشته و حیله گر بود و از آنجایی که تجربه خلفای پیشین را نیز پیش چشم داشت، می دانست که تکرار روش آن ها در برخورد با ائمه(ع) کارگشا نخواهد بود. لذا تصمیم گرفت با مجبور کردن امام رضا(ع) به ولیعهدی اهدافش را به گونه ای متفاوت دنبال کند. وی در واقع با تحمیل ولیعهدی بر امام در پی مهار ایشان و شیعیان و بدبین کردن مردم نسبت به امام و همچنین کسب مشروعیت و وجهه برای حکومت خود بود.

با این وجود، تدبیر و هوشمندی امام رضا(ع) در نوع مواجهه با رویکرد مأمون، موجب شد نه تنها حیلت وی خنثی شود بلکه شرایط به نفع امام پیش برود و کار به جایی رسید که مأمون مجبور شد تنها بعد از یک سال و چند ماه از ولیعهدی امام رضا(ع)، به همان روش خلفای سلف تمسک بجوید و امام را به شهادت برساند.

امام رضا(ع) برای خنثی کردن حیله مأمون از همان ابتدا این واقعیت را در جامعه نشر داد که وی هیچ گونه علاقه ای به ولیعهدی ندارد و حتی تا زمانی که مأمون ایشان را تهدید به قتل نکرده بود، ولیعهدی را نپذیرفت و در واقع بدین شکل پیامی خاص را به جامعه منتقل کرد. از سویی امام ولیعهدی را با این شرط پذیرفت که در هیچ کدام از شئون حکومت از جمله در جنگ و صلح و عزل و نصب ها دخالت نکند.

مهم تر از همه اینکه، امام رضا(ع) فرصت را مغتنم شمردند و از موقعیت و امکانات دستگاه حکومت برای ترویج معارف تشیع و تبلیغ جایگاه اهل بیت(ع) استفاده و مأمون را از اقدام خود مبنی بر تحمیل ولیعهدی به امام، به شدت پشیمان کرد.