یزدامروز؛ آیت الله محمد صدوقی در سال 1327 هجری قمري، در خانواده ای روحانی در يزد متولد شد. در سن 7 سالگی پدر و در سن 9 سالگی مادرش را از دست داد و از آن پس تحت سرپرستی پسر عمويش، آمیرزا محمد کرمانشاهی به تحصيل علوم دينی مشغول شد و شرح لمعه را در مدرسه عبدالرحيم خان يزد آموخت.

اجداد پدرش مرحوم آقاميرزا ابوطالب يکی از روحانيون معروف اين استان بود. ایشان ، فرزند مرحوم ميرزا محمدرضا کرمانشاهی يکی از علما و بزرگ اين استان بود و ايشان هم فرزند آخوند ملامحمد مهدی کرمانشاهی بودند.

سال ورود آخوند ملا محمد مهدی به يزد، روشن نيست چرا که ايشان بوسيله فتحعلی شاه از کرمانشاه به يزد تبعيد شدند. تنها مدرکی که برای صدوقی بودن  وی است  اين که از نواده های مرحوم صدوق بزرگ می باشند.

وی در لوح قبرشان اين جمله هست«الذی کان بالصدق نطوق کيف و هو من نسل الصدوق» کسی که به صدق و راستگوئی سخن گفت چگونه چنين نباشد و حال آن که او از نسل صدوق می باشد. و به اين جهت نيز شهرت ما صدوقی می باشد.

آیت الله صدوقی و آغاز مبارزات

درسال 1349 به قم هجرت كرد و 21 سال در قم اقامت گزيد. اقامتش در آن شهر ششمين سال حكومت رضاخان و اوج فشار بر روحانيون و مذهبيون مصادف گشت.

ايشان از بدو ورود به قم هم صحبتی امام را برگزيده و گاه در تمام شبانه روز با ايشان بود. شهید صدوقی از طرفداران جدی فدائيان اسلام بوده منزل ايشان پناهگاه شهيد نواب صفوی و يارانش بود. او در عين اينكه به تدريس اشتغال داشت تحصيل هم می كرد و گاه برای امرار معاش خود در منطقه عباس آباد قم به كشاورزی می پرداخت. ايشان در پی درخواستهای مكرر مردم يزد به اين شهر مهاجرت كرد و مورد استقبال بی نظير مردم قرار گرفت. با ورود به يزد حوزه درس تشكيل داده و خدمات عمرانی بسياری داد. از سال(41 تا 43)ش. به عنوان عنصری مبارز نقش هماهنگ كننده روحانيون و مردم، با اقدامات امام را بر عهده داشت.

پس از تبعيد امام مبارزات وسيعی را آغاز كرد. بيانيه و اطلاعيه می داد و به همراه اطلاعيه های امام به شهرهای ديگر می فرستاد و مردم و علما را به مبارزه دعوت می كرد. بعد از پيروزی انقلاب اسلامی ايشان برای تدوين قانون اساسی راهی مجلس خبرگان شدند و پس از آن به عنوان نماينده امام و امام جمعه به شهر يزد رفتند. درايت و مديريت ايشان باعث شد استان يزد از كمند توطئه ها دور بماند. ايشان در برهم چيدن خانه های تيمی منافقين نقش به سزايی داشتند. با وجود كبر سن در جبهه حضور می يا فتند و باعث شور و نشاط در جبهه ها می شدند. حضور ايشان در عمليات بيت المقدس و فتح خرمشهر هميشه در يادها زنده است. سرانجام در روز يازدهم تيرماه سال 1361ش. با لبان روزه در سن 75 سالگی در محراب عبادت (نمازجمعه) به دست منافقين كوردل به شهادت رسيد.

شهید صدوقی هم قدم با امام خمینی(ره)

امام خمينی(ره)  در تدريس فلسفه، عرفان، فقه و اصول استاد اول شناخته می شدند در آن وقت امام خمينی(ره)  يكی از مدرسين خيلی مبارز حوزوی بودند كه همه ايشان را به عنوان اينكه يك آقای فوق العاده ای هستند، می شناختند تدريس شان هم خيلی بالاگرفته بود و با اينكه آقايان مراجع هم بودند ولی تدريس ايشان در قم اولويت پيدا كرده بود. شیخ در سال 1349 قمری كه وارد قم شدند دو سه روز پس از ورود، با امام خمينی(ره)  آشنا شدند و كم كم آشنايی ایشان با امام خمینی(ره) بالا گرفت و به رفاقت كشيد و گاه در تمام مدت شبانه روز با ايشان بودند ودر اين مدت طولانی كه در قم بودند، انس شیخ عمده با ايشان بود و نمی شد هفته ای بگذرد و دو سه جلسه در خدمت امام نباشند.

سال 1341 شمسی که قضيه انجمن های ايالتی و ولايتی شروع شد. شیخ با امام خمينی (ره) تماس مستقيم داشتند و خيلی ها آنجا رفت و آمد می کردند و مديريت جمع کردن آقايان روحانيون و تلگراف کردن راجع به اين انجمن ها تقريباً زير نظر شیخ بود. مجالس فوق العاده و تقريباً هر روز و شب يک اجتماع روحانی تشکيل می شد که در اثر سعی و کوشش و فشار امام خمينی(ره)  دولت مجبور شد که اين پيشنهاد را لغو کند. بعد از اين که اين قضيه تمام شد قضيه آن شش ماده پيش آمد که از طرف شاه پيشنهاد شده بود و همه ديدند که اين بدتر از آن قضيه انجمن های ايالتی و ولايتی است و کسی هم که از اول با آن مخالفت کرد امام خمينی (ره) بود بعضی از آقايان هم که از اول حاضر به همکاری نبودند؛ کم کم کار به جائی رسيد که آن ها هم مجبور شدند واز گوشه کنار تلگراف هائی زدند و اعلاميه هائی صادر گرديد در آن موقع از طرف ساواک شخصی پيش شیخ آمد و گفت که مأمور مراقب شما هستم.

شما چه نقشی داريد؟ شیخ هم علناً نقش خود را گفتند و کارهائی را هم که انجام داده بودند را نیز گفتند و اطلاعيه ها و تلگرافات را همه را نشان دادند و گفتند که در اين جا تا آخر هم هستند،و هر اقدامی که قرار است از طرف ساواک نسبت به ایشان بشود زود انجام بدهند ولی چون بهانه صحيحی نداشتند نتوانستند ایشان را تعقيب کنند.

آیت الله صدوقی از زبان خدمتگزارش

در حدود 10 سال  بنده خدمت ايشان بودم واقعاً فردی غمخوار برای ملت به نظر می رسيد تازمانیکه حالشان مساعدتر بود سعی می نمودند و علاقه داشتند که کارهای مردم را خود مستقيماً انجام دهند و با مردم روبرو شوند ولی از زمانی که نسبتاً حالت ضعفی پيدا کردند قرار شد دفتر باز کنند و کارها که سنگين شد به آن جا رجوع شود و سپس مسئول دفتر با ايشان در تماس دائم باشند و مسائل و مشکلات مردم را حل نمايند تا اين که مسأله انقلاب پيش آمد و در سال 57 که چهلم تبريزی ها در يزد گرفته شد و ايشان از آن به بعد و هر شب در مسجد حظيره و پس از اقامه نماز صحبت می کردند و مردم هم سراپا گوش و آماده برای همه چيز می آمدند و از بيانات ايشان بر عليه رژيم منفور پهلوی استفاده می کردند و اکثر شب ها مردم خبر می آوردند که ساواک می گيرد و می بندد و تبعيد می کند و چنين و چنان می کند و ايشان می فرمودند من برای همه کار آمادگی دارم و لباس های مرا آماده کنيد که اگر قرار است من تبعيد شوم بروم و در اين ايام مرتب جوان های پرشور و انقلابی و مسلمان يزد هر شب با وسايل مختلف از قبيل سنگ و چوب و شيشه بنزين می آمدند و می رفتند پشت بام حضرت آيت الله و تا صبح آمادگی هر گونه دفاع در مقابل حمله خون آشامان يزيدی را داشتند.

ايشان عادت داشتند هر شب بعد از نماز شب که نزديک اذان صبح بود پياده می رفتند تا مسجد حظيره برای اقامه نماز و پس از نماز صبح پياده بر می گشتند منزل که اين اواخر من هم سعی کردم بدنبال ايشان بروم و هنگامی که از مسجد به منزل برمی گشتند شروع به خواندن دعا و قرآن می کردند و اگر خيلی خسته بودند يکی دو ساعت می خوابيدند.