به گزارش یزدامروز؛ یک کارشناس مسائل اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار یزدرسا پیرامون نوسانات و گرانی‌های اخیر و واکنش‌های مردمی در قبال آن گفت: کشور سال‌ها است که دچار فرهنگ مصرف‌زده شده است و این فرهنگ مصرف‌زدگی هم مانع از رشد اقتصادی و مانع از عدالت اجتماعی می‌شود و هم فشار زیادی به مردم و خانواده‌ها وارد می‌کند.

دکتر روح‌الله ایزد‌خواه با بیان اینکه نوساناتی که این روزها شاهد آن هستیم، هر چندسال یکبار در اقتصاد ایران رخ می‌دهد، افزود: اگر بخواهیم این گرانی‌ها و نوسانات را از منظر اقتصادی تحلیل کنیم علت‌العلل و ریشه آن به فرهنگ مصرف‌زدگی برمی‌گردد که در این کشور بعد از جنگ حاکم شد و این را باید درمان کنیم.

وی ادامه داد: البته پشت این فرهنگ مصرف‌زدگی، تفکرات و نسخه‌هایی هم وجود داشت و اینطور نبود که مردم به خودی خود فرهنگ‌شان را در حوزه اقتصادی به این سمت ببرند؛ چرا که هم تفکراتی در دانشگاه‌ها و در بین مسئولین وجود داشت و هم نسخه‌هایی بود که در قالب برنامه‌های توسعه دنبال شد و کشور را امروز به اینجا رساند.

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: از سوی دیگر در حوزه تولید هم تا توانسته‌ایم تولید را در کشور تضعیف کرده‌ایم و تولید هم آن مسیری که بایستی برود را نرفته است. این دو مسئله یعنی فرهنگ مصرف‌زدگی و رها کردن و انزوای تولید همانند دو لبه قیچی باعث شده‌اند که امروز شاهد این وضعیت باشیم.

ایزدخواه خاطرنشان کرد: لذا هم باید در حوزه مصرف، فرهنگ مصرف‌زدگی را کنار بزنیم و هم در حوزه تولید باید به سمت توانبخشی به تولید برسیم و این هم راهش این است که تولید از انزوا خارج شود.

وی با بیان اینکه تولید در حال حاضر به محاق رفته است، اظهار داشت: علیرغم وجود ظرفیت‌های فیزیکی، انسانی و مالی فراوان، اما تولید در حال حاضر از گردونه خارج شده و باید تولید را احیا کنیم به طوری که رهبر انقلاب نیز بر این مسئله تأکید دارند.

ایزدخواه تأکید کرد: اقتصادی که غیرمولد باشد همیشه دچار تب و نوسان می‌شود و حتی اگر امروز هم مهار شود چند سال بعد دوباره این اتفاق می‌افتد. اگر سرمایه‌های مردم به جای اینکه در سکه و خودروهای خارجی و امثالهم پس‌انداز بشود، در حوزه تولید هزینه بشود و سود سرشار ببرد، دیگر کسی دنبال این نوسانات نمی‌رود که بخواهیم در عرصه‌های مختلف مثل ارز، خودرو، سکه، مسکن مشکل دلالی و سفته بازی داشته باشیم.

وی با تأکید بر جایگاه تولید یادآور شد: پول مردم باید در حوزه تولید برود و مردم باید از حوزه تولید سود کنند. اشتغال در تولید است نه در مصرف. اگر مشکل کشور بیکاری است راه‌حل آن راه انداختن تولید است.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: اما متأسفانه سال‌ها در این کشور تکنوکرات‌ها تفکر تشدید مصرف را دامن زدند و در نسخه‌هایشان آوردند و متفکرانشان در دانشگاه‌ها آن را پمپاژ کردند که ما باید مصرف را دامن بزنیم و رفاه را افزایش مصرف ترجمه کردند نه افزایش تولید و امروز شاهدیم که اقتصاد یک اقتصاد نوسان‌زده است که دائم دچار تب می‌شود.

ایزدخواه با اشاره به راه انداختن کمپین «نمی‌خریم» در فضای مجازی اظهار داشت: این اقدامات بیشتر نمایشی و موقتی است. اصل این است که مصرف‌زدگی را درمان کنیم و به سمت تولید برویم. یعنی همان عزیزانی که با نیت خیر کمپین می‌زنند که «من نمی‌خرم»، هدف‌گذاری بزرگتری داشته باشند و بگویند ما مصرف‌زدگی را می‌خواهیم کنار بگذاریم. برای حذف مصرف‌زدگی کمپین بگذارند و نه فقط برای چند روز بلکه برای همیشه این فرهنگ را رواج دهند. فضا را به این سمت ببرند که ما می‌خواهیم از مصرف‌زدگی، از مدگرایی، از مصرف بی‌رویه دست برداریم. یعنی از این بحران موقتی برای دستیابی به هدفی متعالی‌تر استفاده کنند. وگرنه اینکه چند روز نخرند و دوباره بخرند باز هم مشکل حل نمی‌شود.

وی در پاسخ به این سئوال که همان تفکری که چند دهه قبل فرهنگ مصرف‌زدگی را در کشور رواج داد، امروز نیر بر دولت حاکم است، حال مردم چگونه می‌توانند تأثیرگذار باشند، گفت: امروز نسبت به 30 سال پیش آگاهی‌های عمومی و آگاهی‌های رسانه‌ای بسیار بیشتر شده است. امروز دیگر ما انحصار و اقتدار یکجانبه را در دولت نداریم. ممکن است همچنان همان تفکرات و حتی همان افراد و مسئولین در مسند قدرت باشند اما زور دولت امروز مثل آن روز نیست.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: فضای خفقان رسانه‌ای مثل آن روز حاکم نیست. مردم خوداتکاتر شده‌اند، نخبگان بیشتر از آن روز در صحنه‌اند و ما امیدواریم که این جریان‌سازی مردمی رخ بدهد. چرا که اگر این جریان‌سازی مردمی رخ بدهد حتی اگر دولت هم همراهی نکند ما به دستاوردهای خوبی می‌رسیم.

ایزدخواه با تأکید بر اینکه در عرصه فرهنگ جریان‌های مردمی هستند که مسیر را پیش می‌برند و به عنوان مثال شهید حججی‌ها محصول حرکت مردمی هستند نه محصول دولت‌ها، اظهار داشت: در عرصه اقتصاد هم همینطور است؛ اگر جریان‌سازی مردمی راه بیفتد دستاوردهای عملی برای کشور خواهد داشت حتی اگر دولت همراهی نکند. منتها این جریان‌سازی مردمی باید روی ابعاد عمیق‌تر و مهم‌تر دست بگذارد و نه حرکت‌های موقت و نمایشی و کوتاه مدت.

وی ادامه داد: اگر حرکتی برای مقابله با گرانی شروع شده خوب است اما این کمپین باید به حوزه عمیق‌تر -که آن گرفتار شدن جامعه در یک فرهنگ مصرف‌زده است-، ورود کند و این مسئله را هدف بگیرد و تبلیغ کند. بجای اینکه بگویند من خودرو نمی‌خرم تا زمانی که ارزان بشود، بگویند من الگوی مصرفم را در حوزه مثلا حمل و نقل یا حوزه خوراک و پوشاک می‌خواهم تغییر بدهم. یعنی مسئله را اساسی و از ریشه حل کنند نه اینکه بگویند فلان چیز را نمی‌خریم چند روز بعد وقتی ارزان شد می‌خرم.

این کارشناس اقتصادی یادآور شد: مثلا «من خودرو خارجی را به طور کلی از سبد مصرفم خارج می‌کنم» برای این کمپین بگذارند. برای «حذف دائمی مصرف کالای خارجی» کمپین بگذارند. برای «تغییر سبد مصرف خانوده» با هدف اینکه تولید در این کشور تقویت بشود، کمپین بگذارند. برای «تقویت تولید می‌خواهم الگوی مصرفم را به کلی تغییر بدهم»، «این مدگرایی را می‌خواهیم تغییر بدهم»؛ مواردی است که  جریان مردمی باید هدف‌گیری کند و در این صورت یقینا ما نتیجه عملی هم خواهیم داشت حتی اگر دولت دست به کار نشود و تدبیری نکند، چون امروز جامعه بسیار خودکفاتر از جامعه گذشته است.

ایزدخواه در رابطه با تفاوت اوضاع اجتماعی امروز با چند دهه گذشته افزود: آن روز ما یک اقتدارگرایی مطلق در دولت داشتیم اما امروز این را نداریم. امروز انبوه توانمندی‌های بخش خصوصی در عرصه اقتصاد را داریم که آن روز نداشتیم. امروز آزادی رسانه‌ای و فضای باز اطلاعاتی داریم که در گذشته یا نداشتیم یا خیلی کمرنگ بود. بنابراین این پیشرفتی که کشور در عرصه اجتماعی کرده امروز باید به خدمت اقتصاد در بیاید و مشکل اقتصاد را باید از منظر اجتماعی حل کنیم. این هم کلیدش در جریان‌سازی مردمی است.

وی اضافه کرد: همین کمپین‌ها منتها عمیق‌تر و با هدف‌گیری درست‌تر راه‌اندازی شود. بجای اینکه بخواهد به طور موقت یک حرکت محدود نمایشی رسانه‌ای انجام بدهد، مسئله را از ریشه حل کند. مثلا کالایی که با اندک نوسان ارز گران می‌شود به کلی از سبد مصرفی خانوار خارج بشود. وقتی عزیزان این را هدف بگیرند یقینا نتیجه هم خواهند گرفت.

انتهای پیام/