یزددامروز؛ شاید باید در تعریف «روز جهانی معلم» و «روز معلم» دقت بیشتری کنیم. اینکه می توانیم برای «روز جهانی معلم» تاریخ واحدی را اعلام کنیم اما برای روز معلم نه.

از سال 1994 به بعد، پنجم اکتبر (13مهرماه) هر سال از سوی یونسکو «روز جهانی معلم» اعلام شده است. هدف از اعلام چنین روزی بهادادن به معلمان، قدردانی از آنها و بررسی مشکلاتشان در سراسر دنیا اعلام شده است اما بحث «روز معلم» چیز دیگری است. کشورهایی که «روز معلم» را در تقویم تاریخ خود ثبت کرده اند.

روز معلم در کشورهای دیگر چه شکلی است؟

هریک دلیل و بهانه ی خاصی برای ثبت چنین روزی دارند و هر یک به گونه ای مراسم بزرگداشت روز معلم را جشن می گیرند. به بهانه ی «روز معلم» نگاه مختصری به بیان زمان و تاریخچه ی این روز و نحوه ی بزرگداشت آن در کشورهای مختلف دنیا انداخته ایم.

افغانستان- 5 اکتبر- در این روز مدارس تعطیل هستند اما دانش آموزان و معلمان به مدارس می روند و از آنها با غذا و شیرینی پذیرایی می شود و بنا به سنت به معلمان هدایای ویژه ای داده خواهدشد.

آلبانی- 7 مارس- در هفتم مارس 1887 اولین مدرسه ی سکولاری که دانش آموزان آلبانی اجازه ی درس خواندن در آن را پیدا کردند تاسیس شد. تا پیش از آن تمامی مدارس تحت نظارت کلیسای کاتولیک بودند.

الجزایر- 28 فوریه- دلیل خاصی برای ثبت این تاریخ در کشور الجزایر ذکر نشده است.

کره ی جنوبی- 15 مه- اولین بهانه ی نامگذاری روز خاصی تحت عنوان روز معلم در این کشور، بازدید اعضای تیم جوانان صلیب سرخ کشور در تاریخ 25 مه از معلم سابق خود در بیمارستان بود اما این روز در تقویم از سال 1965 به بعد و به بهانه ی سالروز تولد «سوجونگ کبیر»، چهارمین دومین پادشاه خانواده ی «چوسان» در کره به تاریخ 15 مه تغییر پیدا کرد. برگزاری این مراسم ملی از سال 1973 تا 1982 متوقف شد، اما پس از آن برگزاری مراسم مجددا ادامه پیدا کرد.

آرژانتین- 11 سپتامبر- به افتخار بزرگداشت «دومینگو فاستینو سارمینتو»، هفتمین رییس جمهوری آرژانتین که در سال 1888 در آسونسیون درگذشت.

ارمنستان- 4 اکتبر- تا همین چندی پیش ارمنستانی ها اولین یکشنبه ی ماه اکتبر را به عنوان روز معلم جشن می گرفتند. اما اخیراً به دلیل تصمیم مجلس نمایندگان این کشور در راستای اصلاح قوانین مربوط به تعطیلات و بزرگداشت ها، این روز به 4 اکتبر منتقل شد.

آذربایجان- 5 اکتبر- آذربایجانی ها از سال 1994، درست زمانی که یونسکو تصمیم به برگزاری روز جهانی معلم گرفت، این روز را با عنوان روز معلم در تاریخ کشور خود ثبت کردند.

بنگلادش- 4 اکتبر- معمولا برگزاری مراسم بزرگذاشت معلمان در این کشور یک هفته طول می کشد، اما روز اصلی آن 4 اکتبر است. در این مدت زمان هیچ روزی مدارس تعطیل نیستند و معلمان و دانش آموزان سرکلاس ها می آیند اما خبری از درس نیست. معلمان از تجربیات و خاطرات خود برای دانش آموزان صحبت می کنند و دانش آموزان هم برای معلمان خود کارت تبریک و یا هدایای ویژه ای می آورند.

بوتان- 2 مه- به مناسبت سالروز تولد پادشاه سوم این کشور که کشورش را با نظام آموزش و پرروش مدرن آشنا کرد.

برزیل- 15 اکتبر- از 15 اکتبر 1963 به بعد به مناسبت حکم ساخت مدارس ابتدایی در برزیل، هرساله مراسم بزرگداشت روز معلم در این کشور برگزار می شود.

استرالیا- آخرین جمعه ی ماه اکتبر- در استرالیا معمولا آخرین جمعه ماه اکتبر به عنوان روز معلم شناخته می شود. اگر آخرین جمعه ی ماه اکتبر هم زمان با روز هالووین باشد، مراسم بزرگداشت روز معلم به هفتم ماه نوامبر موکول خواهدشد. دلیل خاصی هم برای تعیین یک چنین تاریخی ذکر نشده است.

شیلی- 16 اکتبر- در سال 1967 روز 11 سپتامبر در شیلی به عنوان روز معلم شناخته می شد، پس از آن تاریخ به دهم سپتامبر منتقل شد تا با روز دریافت جایزه ی نوبل «گابریل میسترال»، شاعر شیلیایی در سال 1945 هم زمان شود. اما در سال 1977 تاریخ روز معلم بار دیگر تغییر کرد و به افتخار تاسیس انجمن معلمان شیلی به روز 16 اکتبر منتقل شد.

چین- 10 سپتامبر- دانش آموزان در روز معلم در این کشور علاوه بر اینکه با دادن هدیه و یا کارت های تبریک از معلمان خود قدردانی می کنند، براساس سنت  و مراسم ویژه ای به دیدار معلمان قدیمی خود در دیگر مقاطع تحصیلی می روند اما آنچه در مورد تاریخ روز معلم جالب به نظر می رسد این است که در سال 1985 میلادی، دولت به طور ناگهانی تاریخ دهم سپتامبر را به عنوان روز بزرگداشت برای معلمان اعلام کرد و هیچ گاه هم توضیحی برای دلیل نامگذاری یک چنین روزی در این تاریخ خاص ارائه نداد. در حال حاضر اکثر مردم چین خواهان این هستند که تاریخ مراسم بزرگداشت روز معلم در کشورشان به 28 سپتامبر هم زمان با تاریخ برگزاری بزرگداشت این روز در تایوان انتقال یابد.

جمهوری چک- 28 مارس- زادروز «یان آموس کمنسکی» نویسنده و فیلسوف چک.

روسیه- 5 اکتبر- در روسیه بین سال های 1965 تا 1994 بدون هیچ دلیل خاصی در اولین یکشنبه ی ماه اکتبر مراسم بزرگداشت روز معلم برگزار می شد. اما پس از سال 1994 و اعلام روز جهانی معلم از جانب یونسکو، روس ها نیز 5 اکتبر را به عنوان روز معلم در تاریخ خود ثبت کردند.

ترکیه- 24 نوامبر- «مصطفی کمال آتاتورک» معقتد بود که نسل جدید ترک ها توسط معلمان ساخته می شوند. او به خاطر تاسیس یک الفبای جدید در سال 1923 برای ترک ها به معلم اول ترکیه شهره بود. 24 نوامبر روزی است که به عنوان روز معلم در تاریخ این کشور ثبت شد.

اوکراین- اولین یکشنبه ی اکتبر- جمعه ی قبل از روز معلم را دانش آموزان و معلمان جشن گرفته و با یکدیگر به رستوران و یا کافه می روند.

فرانسه- در فرانسه، مهد تمدن اروپا، روزی به نام روز معلم وجود ندارد.

هند- 5 سپتامبر- این روز مصادف است با سالروز تولد «سارولی راکریشنا»، رییس جمهوری سابق هند که اعتقادی شگرف به آموزش و پرورش داشت. راکریشنا یک دیپلمات برجسته، پژوهشگر و دانشمندی خوشنام، رییس جمهور هند و بالاتر از همه یک معلم بود. زمانی که دکتر راکریشنا در سال 1962 رییس جمهور هند شد، گروهی از دانش آموزان و دوستانش با او ملاقات کردند و از او خواستند به آنان اجازه دهد روز 5 سپتامبر، سالگرد تولدش را جشن بگیرند.

دکتر راکریشنا در پاسخ گفت که به جای بزرگداشت سالروز تولد من، مایه ی افتخارم است، اگر 5 سپتامبر به عنوان روز معلم شناخته شود. از آن پس این روز در هند روز معلم نامیده شد. روز معلم در کشور هند مورد توجه معلمان و دانش آموزان قرار دارد.

در این روز نه تنها معلمان مورد تقدیر قرار می گیرند، بلکه دانش آموزان ارشد و قدیمی تر کنفرانس هایی را ارائه کرده و تمام وظایف یک معلم را انجام می دهند. به این ترتیب دانش آموزان به اهمیت معلم ها و کار سخت آنها پی می برند و از سوی دیگر آموزگاران نیز به یاد می آورند که وقتی دانش آموز بودند چه احساسی داشتند.

ایالات متحده- هفته ی اول مه- در ایالات متحده روز ملی معلم اولین سه شنبه ی ماه مه برگزار می شود اما هتفه ی اول ماه مه به طور کل هفته ی معلم محسوب می شود. انجمن ملی آموزش و پرورش ایالات متحده این روز را به عنوان روز معلم برای قدردانی از زحمات معلمان تعیین کرده است. ولی تاریخچه ی تعیین روز معلم در تقویم ایالات متحده، به تلاش های «رایان کراگ» معلم ویسکانسین در سال 1944باز می گردد.

او با بحث و جدل زیاد با مسئولان سیاسی و آموزش و پرورش تلاش بسیاری برای ثبت روزی تحت عنوان روز معلم در تاریخ رسمی کشور کرد. او بعدها به روزولت، رییس جمهوری وقت، نامه ای در این مورد نوشت و روزولت نیز پنجاه و یکمین کنگره ی ایالات متحده را متقاعد به تعیین تاریخ 7 مارس به عنوان روز ملی معلم کرد اما این روز بعدها به هفته ی اول ماه مه تغییر یافت. این در حالی است که در ایالت ماساچوست آمریکا، روز معلم در اولین یکشنبه ی ماه ژوئن برگزار می شود.

مجله نیمکت /