یزد امــــروز؛ در چند سال اخير و با شدت يافتن تحريم‌های يک جانبه و غيرانسانی غرب عليه جمهوری اسلامی ايران، با هدف متوقف كردن برنامه‌های صلح آميز هسته‌ای، واژه‌ی جدید «اقتصاد مقاومتی» به ادبيات اقتصادی كشور اضافه شد و به فراخور حال و روز اقتصاد كشورمان مورد بحث قرار گرفته است.

اين واژه اولين بار در ديدار كارآفرينان با مقام معظم رهبری در شهریور سال 1389 مطرح شد.در همين ديدار، رهبر معظم انقلاب «اقتصاد مقاومتی را »معنا و مفهومی از كارآفرينی معرفی، و برای نياز اساسی كشور به كارآفرينی دو دليل فشار اقتصادی دشمنان و آمادگی كشور براي جهش را معرفی کردند.

مقاوم بودن اقتصاد،استفاده ازهمه‌‌ى ظرفيت هاى دولتى و مردمى، حمايت از توليد ملى، مديريت منابع ارزى و مديريت مصرف، ارکان اقتصاد مقاومتی هستند و باید دید اقتصاد کشورتاچه اندازه به سمت پنج مولفه  یاد شده پیش رفته است.

*مبارزه با مصرف گرایی و مدیریت مصرف مهمترین شاخصه اقتصاد مقاومتی

مبارزه با مصرف گرایی و مدیریت مصرف به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های اقتصاد مقاومتی است و این مهم در کشورهای در حال توسعه بیش تر به چشم می خورد. از همین رو حضرت امام (ره) مبارزه با مصرف گرایی را یک ضرورت برای جامعه در حال توسعه و فرهنگ مصرفی را آفت جامعه انقلابی می دانند. 

 *ریشه آفت اجتماعی از کجا ست و راه کارهای مبارزه با آن چیست؟

 سیاست های کشورهای صنعتی، مبنی بر بوجود آوردن حس نیاز و ضرورت مصرف کالاهای تجملی و کم فایده، دلیل مهمی برای مصرف گرایی مردم  این کشورها وجهان می باشد از این رواستعمارغرب همواره می کوشد تا با ارائه الگوهای مصرفی و ترویج فرهنگ مصرف گرایی به جای استفاده درست و عاقلانه از سرمایه زندگی که دستاوردی جز فرسایش ثروت، امکانات فردی و اجتماعی و وابستگی به غرب نداردبه مقاصد خود که همان اسارت و بردگی کشورهای ضعیف و به ویژه مسلمان می باشد دست یابد.  

*الگوی غرب درزمینه مصرف، به مردم خود وملت های زیرسلطه برسه پایه استواراست:

ـ سود و بهره وری هر چه بیشتر

ـ رقابت در مصرف

ـ تجمل گرایی و تشریفات

*تلقین ناتوانی در تولید و واردات کالا علل باور مصرف گرایی

این در حالی است که تبلیغات استعمارغرب و تهاجم نظام اقتصاد سرمایه داری، تنها مولفه مصرف گرایی در کشورهای درحال توسعه نبوده و طی سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در حدود یک قرن یعنی از بعد ازصدارت امیرکبیرتا پهلوی دوم و به ویژه تلاش دولتمردان رژیم پهلوی مبنی بر قادر نبودن ایران در زمینه ساخت کالا، باعث بروز یک ضد فرهنگ علیه تولید داخل شده است.

البته واردات گسترده کالا توسط برخی بازرگانان در گذشته وحال، وبا هدف کسب سودهای کلان، واردات کالاهای قاچاق به عنوان یکی از شاخصه های مقابله با تولیدات داخلی، افزایش تجمل گرایی و رواج مد گرایی در ایران اسلامی و مواردی از این دست که تقریرازآن ها مجالی بیش از این می طلبد نیز به ابزاری برای دامن زدن به مصرف کالای تولیدی کشورهای صنعتی تبدیل شده است.

به هر حال رواج مصرف گرایی تنها مختص کشورهای توسعه یافته نبوده، بلکه بخش اعظم این معظل به داخل کشور مربوط شده، و باید راه حل آن نیز در داخل کشور جستجو شود.

*راهکارها*

*اصلاح الگوی مصرف اولین راهکار/درآمدهای نفتی سرچشمه مصرف گرایی

اولین راهکار داخلی برای مبارزه با این معظل، اصلاح الگوی مصرف به عنوان اولین گام از اقتصاد مقاومتی بوده که خود در بردارنده سه دیدگاه ، مفهوم اصلاح الگوی مصرف، مصادیق مصرف نادرست وریشه‌های مصرف‌گراییاست.هرچند در این میان، وجود مشکلات اقتصادی کشور، نظیر تولیدات ملی و رکود برخی فعالیت‌های صنعتی، ضرورت این مهم را دو چندان می کند.

با نگاه به شیوه‌های مصرف در جامعه ایران ناگفته پیداست که نه تنها جامعه یک جامعه‌ مصرفی است بلکه  مصرف کشوربا تولید ملی‌ تناسبی نداشته و این شکاف میان مصرف و تولید از طریق درآمدهای نفتی پرمی‌شود.درواقع، می‌توان سرچشمه مشکلات اقتصادی و مصرف‌گرایی در ایران را درآمدهای نفتی دانست چرا که اتکا به درآمدهای نفتی ولحاظ نشدن سیاست‌های عقلایی بدون تکیه به این درآمدها از کارایی دولت‌های متوالی کاسته است.

دراکثر کشورها وجود یک ساختار قوی مالیاتی باعث تامین درآمدهای دولت تا مرز بیش از 80 درصد شده، درحالی که این رقم در کشور ما به زیر 30 درصد می رسد. گسترش فرهنگ پرداخت مالیات، به‌طورخودکار، موجب اصلاح الگوی مصرف می‌شوداما کشوربه‌علت اتکا به درآمدهای نفتی، از این منفعت بی‌بهره می باشد.

*فرهنگ سازي راه کاردوم مبارزه با مصرف گرایی 

يكي از پيش نيازهاي اين مسير براي رسيدن به نتيجه مطلوب، زمينه سازي ذهني و فرهنگي براي اقشار مختلف جامعه است. امروزه هر فردي از اعضاي جامعه بايد بداند كه با مصرف بهینه منابع مادی درفعاليتهاي خود، كشوربه اهداف تعريف شده درسند چشم اندازبيست ساله نظام نزدیک تر شده  و شكوفايي درهمه ابعاد ملي تحقق می يابد. لذا بدون ايجاد فرهنگ و طراحي و تامين بايسته هاي آن به طور قطع، راه به جايي نخواهيم بردچرا كه اصلاح الگوهاي مصرف در كشوريك شبه و به طور ناگهاني و با صدور يك دستورالعمل و بخش نامه عملي نشده ویقینا تنها فرهنگ سازي پايدار بستر اصلي نهضت اصلاح الگوي مصرف مي باشد.

*راهکارسوم تکیه بر تولیدات داخل 

 در این راستا رهبرفرزانه انقلاب در دیداراعضاى ستاد بزرگداشت روز ملى مهندس فرمودند: کاری کنید که تولیدات جوان‌های مؤمن و با استعداد مقهور واردات نشود/ با تکرارزبانی اقتصاد مقاومتی هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

مطمئنا جلوگیری از خام فروشی ذخایر معادن،قطع وابستگی بودجه از نفت و اتکا به صادرات غیر نفتی و... از دیگر مباحث سیاست های اقتصاد مقاومتی بوده والبته نقش رسانه ملی نیزدرفرهنگ سازی درست و مبارزه با مصرف گرایی، ترویج و ارتقای مدیریت مصرف انکار ناشدنی است و اگر این رسانه نتواند در این مسیر قدم قابل قبولی بردارد نمره خوبی را کسب نخواهد کرد.

به هر حال بايد با «مديريت صحيح و مدبرانه مصرف» در سطوح فردي، سازماني و ملي ازهزينه‌هاي مازاد و بي‌رويه كاست و آنها را صرف امور توليد و بستر سازي براي توسعه كشوردر زمينه‌هاي مختلف کرد تا بتدريج فاصله ميان توليد و مصرف (صادرات و واردات) به ميزان معقولي برسد.