به گزارش یزد امروز،چرخ هفدهمین دوره از مسابقات لیگ برتر در حالی به گردش درآمد که دو تیم سپیدرود و پارس جم برای اولین بار در تاریخ حیات خود حضور در چنین سطحی از فوتبال را تجربه می‌کنند. از این دو تیم پارس موقعیت خوبی در جدول دارد اما سپیدرود قعرنشین است.
به بهانه حضور این دو تیم تازه وارد در لیگ برتر، در گزارشی از تیم‌هایی که روزگاری در سطح اول فوتبال ایران حضور داشتند اما در حال حاضر هیچ اثر و خبری از آنها در فوتبال و یا حداقل در سطح اول فوتبال نیست پرداختیم.
۱- پاس تهران - پاس همدان
تیم فوتبال پاس را می‌توان سمبل تیم هایی دانست که از اوج عزت تا ناکجاآباد را تجربه کرده است. این تیم که سالیان سال در سطح اول فوتبال ایران و حتی آسیا حضور داشت و یکی از دو تیم ایرانی است که طعم قهرمانی در آسیا را چشیده است، در حال حاضر با انبوهی از مشکلات در لیگ دسته دوم کشور دست و پا می زند و با جرات می توان گفت خوش شانس بود که الان در لیگ دسته سوم حضور ندارد.
تیم فوتبال پاس با نام «پاس تهران» ۶ دوره و با نام «پاس همدان» ۴ دوره در لیگ برتر حضور داشت و در پایان لیگ دهم به همراه تیم های پیکان و استیل آذین غزل خداحافظی از لیگ برتر را خواند و به لیگ دسته اول سقوط کرد.
پاس تهران؛ تیمی که به همدان منتقل شد و حالا در آستانه نابودی کامل است
این تیم بعد از سقوط به لیگ دسته اول، سه فصل هم در این رده بازی کرد و بعد از آن به لیگ دسته دوم سقوط کرد. پاسی ها برای دومین فصل پی در پی در لیگ دسته دوم حضور دارند. این تیم با انبوهی از بدهی های انباشته و انواع مشکلات دیگر دست به گریبان است و فصل گذشته هم خوش شانس بود که در روز آخر از سقوط به دسته سوم در امان ماند.
پاس در مجموع ۱۰ دوره‌ای که با نام تهران و همدان در لیگ برتر حضور داشت، از قهرمانی در این مسابقات تا سقوط به دسته پایین تر را تجربه کرد. بهترین عنوان این تیم قهرمانی در دوره سوم و ضعیف ترین عملکردش هم قرار گرفتن در رده شانزدهم لیگ هجده تیمی فصل ۹۰-۸۹ و سقوط به دسته اول بود. قهرمانی این تیم با مجید جلالی در لیگ سوم رقم خورد و سقوط این تیم در لیگ دهم با هدایت اصغر مدیرروستا شکل گرفت.
بهترین عملکرد تیم پاس بعد از انتقال به همدان به فصل ۸۷-۸۶ باز می گردد که این تیم با هدایت وینگو بگوویچ بعد از پرسپولیس، سپاهان، صبا و ابومسلم با ۴۹ امتیاز در رده پنجم جدول قرار گرفت. این تیم در همان فصل با ۲۸ گل خورده بهترین عملکرد دفاعی در بین ۱۸ تیم لیگ برتر را به خود اختصاص داد. ضعیف ترین عملکرد تیم پاس در زمان حضورش در تهران نیز به فصل ۸۶-۸۵ باز می گردد که این تیم در آن دوره از مسابقات با ۳۳ امتیاز در رده یازدهم جدول قرار گرفت.
۲- ابومسلم مشهد
از قدیمی ترین تیم های مشهد و یکی از قدیمی ترین تیم های فوتبال ایران که از برند خاصی در فوتبال کشور برخوردار بود اکنون فقط یک نام و قدری خاطره به جای مانده است. «ابومسلم» که نماد فوتبال مشهد است و نمی شود در مشهد از فوتبال حرف زد و از ابومسلم یاد نکرد.
این تیم ۹ دوره از ۱۶ دوره گذشته لیگ برتر را در این مسابقات حضور داشت و در فصل ۸۹-۸۸ با کسب تنها ۳۲ امتیاز و قرار گرفتن در رده هفدهم جدول هجده تیمی، همراه با تیم های فجر مقاومت و استقلال اهواز به لیگ دسته اول سقوط کرد.
ابومسلم مشهد یکی از تیم هایی که دیگر اثری از آن نیست
قدیمی ترین تیم مشهد پس از سقوط به رقابت های لیگ دسته اول در مسیر انحطاط و نابودی قرار گرفت و رفته رفته به لیگ دو و لیگ سه سقوط کرد و تا انحلال پیش رفت. این تیم خاستگاه بسیاری از چهره های مطرح در تاریخ فوتبال مشهد و ایران است و جمعی از ستاره‌های سابق فوتبال ایران از جمله خداداد عزیزی، رضا عنایتی، علیرضا نیکبخت واحدی، اکبر میثاقیان و خیلی‌های دیگر از این تیم قدیمی به فوتبال ایران معرفی شدند.
بهترین عنوانی که ابومسلم در این ۹ سال حضورش در لیگ برتر به دست آورد، به فصل ۸۷-۸۶ باز می گردد که این تیم پس از پرسپولیس، سپاهان و صبا با کسب ۵۰ امتیاز در رده چهارم جدول قرار گرفت. در زمان سقوط تیم ابومسلم علی حنطه هدایت این تیم را عهده دار بود.
۳- برق شیراز
برق شیراز هم یکی دیگر از تیم های قدیمی و صاحب مکتب در فوتبال ایران بود که فوتبال کشور به خصوص استان فارس و جنوب کشور دین زیادی بر گردن این تیم دارد. بسیاری از چهره های مطرح فوتبال کشور از این تیم قدیمی و ریشه داری که چیزی جز مشتی خاطره از آن به جا نمانده تعلق داشتند. این تیم در ۸ دوره نخست لیگ برتر حضور داشت و در فصل ۸۸-۸۷ با کسب تنها ۲۴ امتیاز در آخرین رده از جدول رده بندی لیگ هجده تیمی قرار گرفت تا به همراه تیم های پیام و داماش به لیگ دسته اول سقوط کند.
این آخرین حضور تیم برق در سطح اول فوتبال ایران بود. برقی‌های شیراز عجیب ترین سقوط را در فوتبال ایران داشتند. این تیم درست در فصلی غزل خداحافظی از لیگ برتر را خواند که در همان فصل قهرمان نیم فصل شده بود. این تیم فصل ۸۸-۸۷ را با ستاره هایی مثل ستار زارع، داریوش یزدانی، مهدی و مهرداد کریمیان، مهدی شیری و... آغاز کرد. اما بالا گرفتن اختلافات داخلی در آن و کوچ ستاره‌های این تیم در نیم فصل، برق راهی جز سقوط به دسته اول نداشت.
بهترین عملکرد این تیم در لیگ برتر به فصل ۸۷-۸۶ باز می‌گردد که این تیم در جدول هجده تیمی مسابقات با کسب ۴۷ امتیاز در رده هشتم جدول قرار گرفت. در آن سال محمود یاوری سرمربیگری این تیم را بر عهده داشت. در حال حاضر سایه‌ای کمرنگ از این تیم در رقابت‌های لیگ دسته سوم کشور حضور دارد. تیمی که تنها یک «نام» و یک «رنگ نارنجی» را از برق شیراز به ارث برده است.
برق شیراز هم از تیم هایی است که دیگر اثری از آن نیست
۴- فجر سپاسی
فجر سپاسی گرچه از تیم های قدیمی و سازنده کشور محسوب می شود، اما قدمت این تیم به اندازه برق شیراز نیست و البته شرایط این تیم هم به وخامت این تیم نیست. فجری ها در دوران حیات خود در مقاطعی در لیگ برتر و لیگ یک حضور داشتند و در حال حاضر هم در لیگ دسته اول کشور حضور دارد.
این تیم از دوره‌های اول تا نهم لیگ برتر به صورت پی در پی در این مسابقات حضور داشت و در پایان فصل نهم به لیگ دسته اول سقوط کرد. سپاسی ها در همان سال اول حضورشان در لیگ دسته اول به مقام قهرمانی رسیده و بعد از یک فصل غیبت در لیگ برتر بار دیگر در فصل ۹۱-۹۰ وارد لیگ برتر شد. نماینده شهر شیراز بعد از ۳ فصل حضور در لیگ برتر بار دیگر در ۹۳-۹۲ به لیگ دسته اول سقوط کرد و تاکنون نیز موفق به بازگشت به این لیگ برتر نشده است.
فجر سپاسی را می‌توان یکی از سازنده ترین تیم‌های فوتبال کشور در دو دهه اخیر دانست که بسیاری از ستاره‌های مطرح سالهای گذشته از این تیم به فوتبال ایران معرفی شده‌اند. غلام پیروانی با چیزی در حدود ۹ سال پی در پی مربیگری در این تیم نه تنها یک رکورد برای خود به جای گذاشته، بلکه بعنوان نماد این تیم هم شناخته می شود و نام پیروانی و فجر سپاسی تا حدودی با هم عجین گشته است.بهترین عملکرد تیم فجر سپاسی در ۱۲ دوره حضور این تیم در لیگ برتر به فصل ۸۲-۸۱ باز می گردد که با هدایت غلام پیروانی بعد از تیم های سپاهان، پاس و پرسپولیس به مقام چهارم رقابت های لیگ برتر رسید.
۵- ملوان انزلی
شرایط تیم ملوان بندر انزلی هم به وخامت خیلی از تیم های مشابه نیست. این تیم ریشه دار و قدیمی شمال کشور در حال حاضر در رقابت های لیگ دسته اول کشور حضور دارد. اما ملوان از هفده دوره برگزاری لیگ برتر در ۱۴ دوره از آن حضور داشته است.
ملوان برای اولین بار در دومین دوره لیگ برتر طعم سقوط به دسته پایین تر را چشید و به همراه تیم صنعت نفت از لیگ برتر سقوط کرد. دوری ملوان از لیگ برتر تنها یک فصل طول کشید و این تیم بلافاصله بار دیگر به لیگ برتر بازگشت و اینبار ۱۲ فصل پی در پی در این مسابقات حضور داشت و بار دیگر در فصل ۹۵-۹۴ همراه با تیم های راه آهن و استقلال اهواز به لیگ دسته اول سقوط کرد که همچنان هم در این مسابقات حضور دارد.
بهترین عملکرد تیم ملوان در لیگ برتر به فصل ۹۳-۹۲ باز می گردد که با ۴۴ امتیاز بعد از تیم های فولاد، پرسپولیس، نفت تهران، سپاهان، استقلال و تراکتورسازی در جایگاه هفتم جدول رده بندی قرار گرفت. این تیم یکبار هم در فصل ۸۴-۸۳ در همین جایگاه قرار گرفت که آن سال مجموع امتیازات این تیم به عدد ۴۱ رسید.
محمد احمدزاده، زنده یاد سیروس قایقران، بهمن صالح نیا، عزیز اسپندار، غفور جهانی، سید جلال حسینی، سعید عزت اللهی از جمله چهره های ماندگار فوتبال ایران هستند که از تیم ملوان به فوتبال ایران معرفی شده‌اند.
۶- استقلال رشت
«استقلال رشت»، تیمی که دیگر وجود خارجی ندارد. استقلال رشت تنها یک فصل و در همان اولین دوره رقابت‌های لیگ برتر در این مسابقات حضور داشت. این تیم رشتی که از هوادارانی هم بهره می برد با مربیگری زنده یاد ناصر حجازی در این مسابقات حضور داشت و در همان اولین سال حضور در این مسابقات با کسب ۱۶ امتیاز و قرار گرفتن در رده پانزدهم جدول به همراه تراکتورسازی به لیگ دسته اول سقوط کرد.سقوط این تیم به لیگ دسته اول مصادف بود با نابودی تدریجی آن. استقلال رشت از جمله تیم هایی است که واقعا هیچ اثری از آن در فوتبال باقی نمانده است.
۷- استقلال اهواز
تیمی که تا آستانه قهرمانی در لیگ برتر هم پیشرفت و با فیروز کریمی یکبار طعم نایب قهرمانی در این مسابقات را چشید، آنقدر از مشکلات مالی و معیشتی رنج برد که حتی با واگذاری امتیاز لیگ برتری تیم فولاد نوین هم نتوانست این تیم را بار دیگر در سطح اول فوتبال حفظ کند.
قدیمی ترین و پر هوادارترین تیم اهواز در لیگ های دوم تا نهم لیگ برتر حضور داشت و ۸۹-۸۸ در رده هجدهم و پایانی جدول قرار گرفت و به لیگ دسته اول سقوط کرد. این تیم در همان اولین سال حضورش در لیگ دسته اول با فیروز کریمی به لیگ دسته دو سقوط کرد و در فصل ۹۵-۹۴ با واگذاری امتیاز تیم فولاد نوین به لیگ برتر وارد دیگر این مسابقات شد که البته این امتیاز زیاد به درد این تیم نخورد.
استقلال اهواز در همان سال با ثبت رکورد تعویض مربی در لیگ برتر نهایتا بیشتر از ۱۲ امتیاز به دست نیاورد و بازگشت زودهنگامی به لیگ یک داشت. زیرساخت ها در این تیم بقدری خراب بود که در همان سال حضور در لیگ دسته اول با ثبت رکورد عجیب یک فصل بدون پیروزی و ثبت رکوردی دیگر در زمینه تعویض سرمربی اینبار در لیگ یک، خیلی زود راهی رقابت های لیگ دسته دوم کشور شد. استقلال اهواز که از مشکل مالی و مالکیتی رنج می برد، احتمالا در فصل جدید رقابت های لیگ دسته دوم کشور با ناصر شیردل بازیکن قدیمی این تیم و تیم برق شیراز در رقابت های لیگ دسته دوم شرکت خواهد کرد. بهترین عملکرد تیم استقلال اهواز در لیگ برتر به فصل ۸۶-۸۵ باز می گردد که این تیم در آن فصل با فیروز کریمی به مقام نایب قهرمانی لیگ برتر رسید.
استقلال اهواز که روزگاری از مدعیان لیگ برتر بود دیگر رمقی برای جان دوباره ندارد
۸- پگاه گیلان
پگاه گیلان در فصل ۸۳-۸۲ برای اولین بار در لیگ برتر حضور یافت که آن دوره از مسابقات به مقام نهم رسید. این تیم در دومین فصل از حضور در لیگ برتر در قعر جدول قرار گرفت و به لیگ دسته اول سقوط کرد و این آخرین حضور این تیم گیلانی در لیگ برتر بود.
۹- شموشک نوشهر
«شموشک» تنها یک تیم برای نوشهر و استان مازندران نبود. این تیم کاملا شخصی و خصوصی توسط زنده یاد مسعود درویش تاسیس شد. رحمان احمدی، پیمان حسینی (دروازه بان تیم ملی فوتبال ساحلی ایران و ستاره این رشته در جهان)، محسن بنگر، میثم بائو، میلاد زکی پور، محمدرضا خلعتبری، سهراب انتظاری، محسن یوسفی، میثم حسینی و حامد شیری تنها تعدادی از ستاره های سالهای دور و نزدیک فوتبال ایران هستند که فوتبال خود را مدیون شموشک بوده و از این باشگاه کاملا خصوصی به فوتبال ایران معرفی شده اند.
این تیم یکبار در فصل ۸۳-۸۲ و یکبار هم در فصل ۸۵-۸۴ طعم حضور در سطح اول فوتبال ایران و لیگ برتر را چشید که هر دو مقطع حضور این تیم در لیگ برتر بیشتر از یکسال عمر نداشت. خسرو درویش فرزند مرحوم مسعود درویش یکبار به صورت رسمی انحلال این تیم را اعلام کرد که با موجی از مخالفت از سوی فوتبال دوستان مواجه شد. در حال حاضر این باشگاه هیچ فعالیت ورزشی ندارد و اگر رسما منحل نشده باشد، عملا به این وضعیت دچار شده است.
۱۰- صبا
صبا برای اولین بار با نام صبا باطری در فوتبال ایران متولد شد. صبا برای اولین بار در فصل ۸۴-۸۳ و بعد از قهرمانی در لیگ دسته اول به لیگ برتر رسید و به صورت متوالی تا فصل ۹۶-۹۵ در این مسابقات حضور داشت. اولین مربی تیم صبا در لیگ برتر پرویز مظلومی و آخرین مربی این تیم در این مسابقات عبدالصمد مرفاوی بود. صبا در فصل ۸۸-۸۷ در زمره تیم های انتقالی قرار گرفت و با تغییر نام از صبا باطری به صبای قم در این مسابقات شرکت کرد. بهترین مقامی که این تیم در ۱۳ فصل حضورش در لیگ برتر به دست آورد به فصل به فصل های ۸۷-۸۶ و ۹۱-۹۰ باز می‌گردد که این تیم در دو فصل یاد شده با ایستادن در جایگاه چهارم به کار خود در این مسابقات پایان داد.
پرویز مظلومی، علی دایی، صمد مرفاوی، مهدی تارتار، مجید جلالی، فرهاد کاظمی، فیروز کریمی، یحیی گل محمدی، محمود یاوری، رسول کربکندی، عبدالله ویسی، محمد مایلی کهن و محمدحسین ضایی از جمله مربیانی بودند که در طول حیات این تیم در لیگ برتر بعنوان سرمربی روی نیمکت آن نشستند. با شرایطی که تیم صبا در رقابت های این فصل لیگ یک دارد و با بلاتکلیفی که بر این تیم حاکم است، هیچ بعید نیست این تیم هم در مسیر محو شدن از سطح اول فوتبال ایران گام بردارد.
صبای قم در پایان لیگ شانزدهم سقوط کرد و امیدوار است به لیگ برتر برگردد
۱۱- شهید قندی یزد
تیم فوتبال شهید قندی یزد هم از جمله تیم هایی بود که به صورت مقطعی در فوتبال ایران مطرح شد و در مقطعی کوتاه در لیگ برتر هم حضور یافت، اما خیلی سریع از سطح اول فوتبال ایران فاصله گرفت و در نهایت نیز به قهقرا رفت. شهید قندی در فصل ۸۵-۸۴ پا به عرصه لیگ برتر گذاشت و در همان سال هم به لیگ یک بازگشت و این تنها تجربه حضور یک تیم یزدی در بالاترین سطح فوتبال ایران بود. امتیاز این تیم بعدها به تربیت یزد و سپس سنگ آهک بافق یزد تغییر یافت و سرانجام نیز انحلال آخرین سرنوشت این تیم یزدی بود.
۱۲- مس کرمان
مس کرمان بعد از سقوط به لیگ یک به انحلال کشیده نشد و برعکس بسیاری از این قبیل تیم ها فعالیت حرفه ای خود را در لیگ یک ادامه داد. نماینده شهر کرمان برای نخستین بار در فصل ۸۶-۸۵ وارد مسابقات لیگ برتر شد. این تیم در ۸ فصل پیاپی در لیگ برتر حضور یافت و در فصل ۹۳-۹۲ از این مسابقات لیگ دسته اول سقوط کرد و تا این زمان هم در این مسابقات حضور دارد. بهترین مقامی که مس کرمان در مدت زمان حضورش در لیگ برتر کسب کرد به فصل ۸۸-۸۷ باز می گردد که این تیم در آن دوره از مسابقات با پرویز مظلومی به مقام سوم رسید.
۱۳- راه آهن تهران
یکی از قدیمی ترین و ریشه دار ترین تیم های فوتبال تهران و حتی ایران، تیم راه آهن است. تیمی که بسیاری از چهره های ملی پوش در سالهای دور و نزدیک حاصل زحمات مربیان سازنده در این تیم جنوب شهری تهران بودند. راه آهن برای اولین بار در فصل ۸۶-۸۵ به مسابقات لیگ برتر راه یافت و در فصل ۹۵-۹۴ با سقوط از لیگ برتر به لیگ دسته اول رفت. این تیم سالهاست که با مشکل بزرگی به نام مالکیت مواجه است و امتیاز آن مرتب دست به دست می شود، در حال حاضر بدون مالک است و دادستانی تهران تنها نهادی است که روی آن نظارت دارد. شرایط این تیم در فصل جاری در لیگ یک هم بسیار اسفبار است و ادامه این شرایط بعید است راه آهن بتواند در پایان فصل در لیگ یک دوام بیاورد.
۱۴- شیرین فراز کرمانشاه
غربی ترین شهر کشور که در سطح اول فوتبال ایران حضور داشت، کرمانشاه بود که چند سالی با شیرین فراز در لیگ های یک و برتر فعالیت می کرد. شیرین فراز هم در بخش خصوصی و با سرمایه گذاری شخصی اداره می شد. این تیم در فصل ۸۷-۸۶ برای اولین و آخرین بار در لیگ برتر حضور یافت. هدایت تیم شیرین فراز در آن سال بر عهده مارکو اکتاویو بود که بعدها سرمربی تیم ملی فوتبال ساحلی ایران شد. شیرین فراز بعد از سقوط به لیگ دسته اول نامش به راهیان تغییر کرد و چند سالی با این نام فعالیت می کرد تا از مسابقات هم به لیگ دو سقوط کرد و پس از آن بود که این باشگاه رسما منحل گردید.
۱۵- پیام مشهد
تیم فوتبال پیام خراسان، در سال ۱۳۵۵ تاسیس و تاکنون با نامهای پیام مشهد، پیام گچ خراسان، پیام مقاومت خراسان، پیام ارتباطات مشهد، پیام پیکان و پیام می‌سی‌نو و پیام امام رضا در مسابقات فوتبال ایران حاضر شده‌است. این تیم هم تنها سابقه یک سال حضور در لیگ برتر را در کارنامه‌اش دارد که آن هم به فصل ۸۸-۸۷ باز می گردد. پیام در همان سال اول حضورش در سطح اول فوتبال ایران به لیگ یک بازگشت و دو سال بعد به دلیل شدت گرفتن مشکلات مالی، مالکان این تیم اعلام انحلال و ورشکستگی کردند. در حال حاضر تیمی با نام پیام وحدت خراسان در لیگ دسته سوم حضور دارد مالکیت آن نیز بر عهده مالک سابق تیم پیام مشهد است.
۱۶- داماش گیلان
این تیم در دو مقطع و در چهار فصل تجربه حضور در لیگ برتر را دارد. داماش برای نخستین بار در فصل ۸۸-۸۷ به لیگ برتر راه یافت که در همان سال با قرار گرفتن در رتبه آخر جدول رده بندی به لیگ دسته اول بازگشت. نماینده شهر رشت برای دومین بار در فصل ۹۱-۹۰ به لیگ برتر رسید و اینبار این تیم ۳ فصل در لیگ برتر دوام آورد و در پایان فصل ۹۳-۹۲ بار دیگر به لیگ دسته اول بازگشت. این تیم سپس به دسته دوم سقوط کرد و تا به امروز هم در این مسابقات حضور دارد. بهترین رتبه ای که داماش در دوران حیاتش در لیگ برتر به دست آورد به فصل ۹۱-۹۰ باز می گردد که این تیم بعد از سپاهان، تراکتورسازی، استقلال، صبا، نفت و ذوب آهن در جایگاه هفتم این مسابقات قرار گرفت.
۱۷- استیل آذین
نماد واقعی تیم های شخصی و خلق الساعه ای که برای برندسازی وارد فوتبال شد و پس از صرف هزینه های گزاف نتیجه مطلوب نگرفت و عمر کوتاهی در این فوتبال داشت و در نهایت هم کاملا منحل گردید، همین تیم استیل آذین بود. استیل آذین در فصل های ۸۹-۸۸ و ۹۰-۸۹ میهمان لیگ برتر بود و در دومین سال حضورش در لیگ برتر در قعر جدول قرار گرفت و در نهایت به لیگ یک بازگشت تا انحلال انتظار آن را بکشد. از استیل آذین هم به جز یک اسم و قدری خاطره هیچ اثری در فوتبال ایران وجود ندارد.
شموشک نوشهر؛ تیمی که دیگر اثری از آن وجود ندارد
۱۹- شاهین بوشهر
شاهین بوشهر از تیم های ریشه دار و پر هوادار در بوشهر بود که در مقطع کوتاهی از عمر طولانی‌اش طعم حضور در لیگ برتر را چشید. این تیم بوشهری در فصل ۸۹-۸۸ به لیگ برتر رسید و سه فصل بعد غزل خداحافظی از این مسابقات را خواند و به لیگ یک و سپس به لیگ دو سقوط کرد. مشکلات مالی آنچنان عرصه را بر این تیم پر هوادار تنگ کرد که مسئولانش اعلام ورشکستگی و انحلال کردند. بهترین عملکرد این تیم به همان اولین فصل حضورش در لیگ برتر باز می گردد که با کسب ۳۹ امتیاز در رده سیزدهم جدول رده بندی قرار گرفت.
۲۰- شهرداری تبریز
یکی از چهار تیم تبریزی که طعم لیگ برتر را چشید، شهرداری بود. تیمی که یکبار به لیگ برتر صعود و سپس به لیگ دسته اول سقوط کرد و پس از صعود مجدد از لیگ یک به لیگ برتر به دلیل تبانی از لیگ برتر کنار گذاشته و به لیگ دو تبعید شد. این تیم بعد از آن توسط مسئولین ورزش شهرداری نادیده گرفته شد. شهرداری در مقطعی با ماشین سازی ادغام شد. شهرداری تبریز در حال حاضر هم در مسابقات لیگ یک حضور دارد. شهرداری در فصل ۹۰-۸۹ از لیگ یک به لیگ برتر صعود کرد و یک سال بعد با قرار گرفتن در رتبه ۱۶ جدول رده بندی به لیگ یک بازگشت.
۲۱- آلومینیوم هرمزگان
این تیم بندرعباسی هم تنها یک فصل حضور در لیگ برتر را تجربه کرد و بعد از آن به لیگ یک و سپس به لیگ دسته دوم سقوط کرد. شهرداری بندرعباس در فصل ۹۲-۹۱ در رقابت های لیگ برتر حضور داشت و در این مسابقات با ۳۵ امتیاز در جایگاه پانزدهم قرار گرفت و با توجه به این که در آن فصل تعداد تیم های لیگ برتر از ۱۸ به ۱۶ تیم تقلیل پیدا می کرد، تعداد تیم های سقوط کننده هم بیشتر شد و آلومینیوم هرمزگان به همین دلیل در حالی که سه تیم دیگر پایین تر از خودش می دید، محکوم به سقوط به لیگ دسته اول گردید. این تیم در حال حاضر در رقابت های لیگ دسته دوم حضور دارد اما در این رده هم حال و روز چندان خوشی ندارد.
۲۲- گهر دورود
تنها نماینده استان لرستان در فوتبال که طعم حضور در لیگ برتر را چشید. این حضور خیلی کوتاه اما بسیار خاطره انگیز بود. نماینده شهر دورود در دوره دوازدهم رقابت های لیگ برتر به این مسابقات راه یافت و در همان فصل با قرار گرفتن در آخرین رده جدول رده بندی به لیگ یک بازگشت و نه تنها دیگر هرگز نتوانست به سطح اول فوتبال بازگردد، بلکه به دلیل درگیر شدن با مشکلات مالکیتی و مالی رفته رفته از فوتبال محو و سرانجام نیز با تغییر نام و واگذاری امتیاز به دیگر تیمها، عملا منحل گردید.
گهر درود؛ تیمی که بعد از سقوط رو به نابودی نهاد
۲۳- نفت مسجد سلیمان
نفت مسجد سلیمان هم از جمله تیم های قدیمی و ریشه داری است که در یک مقطع کوتاه لیگ برتری شد و خیلی سریع به لیگ یک بازگشت. البته خوشبختانه این تیم در لیگ یک حضوری فعال و پویا دارد و همواره از تیم هایی بوده که در این رده هم از فعالیت حرفه ای غافل نبوده است. نفت مسجد سلیمان هم مثل خیلی از تیم های دیگر تنها یک فصل طعم حضور در لیگ برتر را چشید که آن هم به فصل ۹۴-۹۳ باز می گردد. نفتی ها در همان اولین سال حضورشان در این مسابقات تنها ۲۲ امتیاز کسب کردند و با قرار گرفتن در رده شانزدهم جدول به لیگ دسته اول سقوط کردند.
۲۴- ماشین سازی
تیم قدیمی و ریشه دار ماشین سازی هم تنها یک فصل حضور در لیگ برتر را مزه کرد و در همان اولین سال حضورش در این مسابقات به دسته پایین تر بازگشت. ماشین سازان تبریز فصل گذشته در لیگ برتر حضور یافتند و نتوانستند در پایان فصل بیشتر از ۱۶ امتیاز کسب کنند. در نهایت ماشین سازی اولین تیمی بود که به لیگ یک بازگشت. این تیم در این فصل بار دیگر باید برای بازگشت به لیگ برتر تلاش کند.
۲۵ - مس سرچشمه
مس سرچشمه هم از میهمانان یک ساله لیگ برتر بود. این تیم در فصل ۹۰-۱۳۸۹ با قرار گرفتن در رده اول گروه ۲ لیگ آزادگان ایران به لیگ برتر فوتبال ایران صعود کرد، اما پس از یک فصل حضور در لیگ برتر ایران با قرار گرفتن در رده آخر (هجدهم) به لیگ آزادگان سقوط کرد و امتیاز این باشگاه در تیر ماه سال ۱۳۹۲ توسط مجموعه پدیده شاندیز خریداری شده و به شهر مشهد منتقل شد تا عملا باشگاه مس سرچشمه هم با سابقه حضور در لیگ برتر ایران منحل شود و هیچ اثری از آن باقی نماند.