Navigation Navigation

محتوا محتوا


فرهنگ عاشورا و آسيب شناسي تحريف ها


جدي‏ترين و اصلي‏ترين عامل ورود آسيب‏ در بنياد و بنيان فرهنگ عاشورا، اکتفا نمودن به برخورد عاطفي صرف و دوري گزيدن ازبرخورد عقلاني با مقوله قيام و عزاداري است.

به گزارش یزدامروز به نقل از پايگاه خبري پليس، الگوهاي مکتبي، الگوي همه جانبه امت براي راهيابي به کمال و خودسازي و بندگي‏ اند.

حسين بن علي عليه‏السلام نيز يکي از اين اسوه‏هاي کامل و الگوهاي همه جانبه است و آنچه از حضرتش بايد آموخت، نه تنها درس حماسه و جهاد و ظلم ستيزي، که درس عبوديت و سخاوت و جوانمردي و ارزش گرايي و تهجّد و انس با قرآن و تکريم انسان است.

عزت و سربلندى از صفات انسانهاى بزرگ، با شخصيت و آزاده است‏ و خوارى ازرذايل اخلاقى و صفات ناپسند انسانى به شمار مى‏ آيد.

تعاليم اسلام همگى در جهت عزت بخشيدن به انسان و رهايى ساختن ‏وى از دل بستن به امورى است كه با مقام شامخ انسانيت‏ سازگار نيست.

اسلام انسان را از عبادت، خشوع و هرگونه سرسپردگى به‏ معبودهاى دروغين كه با عزت انسان سازگار نيست. رهانيده است ‏و از او مى‏خواهد جز در مقابل خدا در برابرهيچ كس سرتسليم فرودنياورد و فقط خداوند در نظر او بزرگ و با عظمت ‏باشد.

هرچند همه رهبران الهى از همه صفات كمال به طور كامل ‏برخوردارند و در همه ابعاد كاملند; ولى اختلاف موقعيتها سبب شد تا يكى از ابعاد شخصيت انسانى در هريك از آن بزرگواران به طوركامل تجلى يابد و آن امام به عنوان اسوه و مظهر آن صفت مطرح‏گردد. براى مثال زمينه بروز شجاعت در حضرت على(ع) بيش از سايرامامان(عليهم السلام )به وجود آمد. بدين سبب، آن امام(ع) مظهر كامل اين صفت ‏به شمار مى‏ آيد.

زمينه بروز عزت، سربلندى و آزادگى‏ در امام حسين(ع) بيش از ديگرامامان(عليهم السلام) بروز كرد، به‏ گونه‏اى كه آن حضرت «سرور آزادگان جهان‏» لقب گرفته است. آن‏ حضرت حتى در دشوارترين موقعيت ها حاضر نشد درمقابل دشمن‏ سر تسليم فرودآورد و براى حفظ جان خويش كمترين نرمشى كه‏ برخاسته از ذلت باشد. نشان دهد. حماسه عاشورا سراسر آزادى، آزادگى، عزت، مردانگى و سربلندى است.

تحريف و آسيب‏ها متوجه هر پديده اجتماعي و به ويژه تحريف مربوط به قيام حسيني و عزاداري، اساسا از بعد جامعه شناختي، معلول علت هايي در درون آنجا است که شناخت درست آن‏ها، نخستين و شايد مهم‏ترين گام براي برخورد مناسب با آن باشد. از اين رو، ما نيز در ابتدا بايد به طرح ريشه‏ها و عوامل ايجاد و گسترش تحريف و آسيب‏ها متوجه موضوع مورد بحث بپردازيم.

بنابراين، عوامل ياد شده را با طرح مثال‏هايي بدين صورت بر مي‏شماريم:

1. دگرگوني فضاي اجتماعي و تغيير در گفتمان عاشورا

2. تبيين نشدن فلسفه صحيح قيام

3. تمايل به اسطوره سازي و افسانه پردازي

تمايل بشر به افسانه‏پردازي و اسطوره سازي، از ديگر عوامل ايجاد و گسترش تحريف در تاريخ و فرهنگ عاشورا است. شايد شهيد مطهري (ره) نخستين کسي باشد که اين عامل را به عنوان يکي از عوامل تحريف بر شمرده است.

ايشان مي‏گويد: «در بشر يک حس قهرمان پرستي هست که در اثر آن، درباره قهرمان‏هاي ملي و قهرمان‏هاي ديني افسانه مي‏سازد... قسمتي از تحريفاتي که در حادثه کربلا صورت گرفته، معلول حس اسطوره سازي است. اروپايي‏ها مي‏گويند در تاريخ مشرق زمين، مبالغه‏ها و اغراق‏ها زياد است و راست هم مي‏ گويند». شهيد مطهري ابتدا به افسانه سازي‏هايي در مورد بوعلي سينا و شيخ بهايي اشاره مي‏کند که بو علي صداي چکش مسگرهاي کاشان را از اصفهان مي‏ شنيده است.

4. برخورد عاطفي صرف با مقوله عزاداري

شايد جدي‏ترين و اصلي‏ترين عامل ورود آسيب‏ در بنياد و بنيان فرهنگ عاشورا، اکتفا نمودن به برخورد عاطفي صرف و دوري گزيدن از برخورد عقلاني

با مقوله قيام و عزاداري باشد. اين مسئله، سبب بروز تحريف لفظي و معنوي است که انديشه اصيل عاشورايي و حسيني را به پژمردگي مي‏ کشاند.

5.جبر انگاري

جبر نگري درباره قيام، يکي از عوامل وقوع تحريف و ورود آسيب‏ها در حوزه فرهنگ عاشورا و عدم بهره بردن و تعميم آن است.

6.نقش حکومت‏ها و تاريخ نگاران درباري

يکي از موضوع‏هاي تحريف‏شناسي عاشورا، شناخت نقش حاکمان جور، به ويژه امويان در تحريف واقعه عاشورا و از سوي ديگر، تحريف‏هايي است که از طرف تاريخ نگاران طرفدار اموي و تأثير پذيرفتگان از آنها به وجود آمده است. نخستين انحرافي که امويان مي‏خواستند به وجود آوردند، آن بود که شهادت

امام حسين (ع) را به قضاي الهي و خواست خداوندي نسبت دهند و خود را مبرا سازند.

7. تعصب‏هاي بي جا و جمود فکري

تعصب‏هاي بي جا و خشک مغزي، تباه‏گر انديشه و فکر است و همين مسأله، از دلايل وقوع تحريف در حماسه حسيني است .

8 . تبديل شدن عزاداري به عادت

اين مقوله، از آسيب‏هاي کلي مربوط به آداب ديني است. منظور از عادت نيز، آن چيزي است که بار انديشه‏اي، برهاني و معنايي خود را به تدريج از دست

داده و به هنجارهاي تکراري تبديل شده است.






آخرین اخبار آخرین اخبار