«سیرت» و «صورت» مذاکرات هسته ای
به گزارش یزد رسا؛ دور جدید مذاکرات هسته ای دو جانبه بین ایران و آمریکا روز گذشته آغاز شده است و موضوع تعداد سانتریفیوژها و تحریم ها، همچنان به عنوان دو مسئله اصلی مورد مذاکره و گفتگو است. در این میان، تحریم های جدید اروپا علیه شرکت ملی نفتکش ایران، بر فضای سنگین مذاکرات، سایه انداخته است و غرب، علیرغم تعهدی که در توافق ژنو مبنی بر عدم وضع تحریم های جدید داده بود، مجدداً به توهمات گذشته خود بازگشته است.
سخنان برخی مقامات ارشد کشورمان از جمله وزیر امور خارجه و سخنگوی این وزارتخانه، در محکومیت تحریم جدید نظام و تاکید بر یک مرحله ای بودن توافق، نشان از عزم مسئولین کشورمان بر تبعیت از سیاست های هسته ای دارد.
سخنگوی وزارت خارجه، روز چهارشنبه از تفاهم سیاسی در مرحله اول، و توافق جامع در مرحله بعدی سخن به میان آورده بود که روز بعد، با تاکید بر یک مرحله ای بودن توافق هسته ای که شامل جزئیات و کلیات باشد، این نقطه ابهام برطرف گردید.
درباره تفاهم سیاسی، سخن بسیار است اما اگر بنا باشد به طور مختصر به آن بپردازیم، باید گفت که تفاهم سیاسی، خواسته مزوّرانه غرب است و با توسل به این حربه درصدد هستند تا نقشه های خود را عملی نمایند.
قطعاً اگر مروری بر تاریخ داشته باشیم، درخواهیم یافت که در توافقات کلی و یا تفاهم سیاسی که ذکر آن گذشت، غرب به رهبری آمریکا، هیچگاه وارد جزئیات نشده و به نوعی با فریب و حیله گری، سعی نموده اند که اهداف خود را تعقیب کرده و تنها خواهان آرام کردن جوّ به شکل تصنعی و ظاهری هستند.
چندین نمونه در سال های اخیر از این دست اتفاق افتاده که نزدیک ترین آن، توافق پاکستان و آمریکا برای توقف حملات پهپادها به مناطق قبایلی در نزدیکی مرزهای افغانستان است. مقام های ارشد دولتی پاکستان بارها اعلام کرده بودند که حملات پهپادهای آمریکایی به پاکستان غیر قانونی و ناقض حاکمیت ملی این کشور است.
حتی پس از تیره شدن رابطه دو کشور و تفاهم بر سر توقف حملات پهپادها، وزیر دفاع وقت پاکستان نسبت به بهبود روابط پاکستان و آمریکا در آینده ای نزدیک ابراز امیدواری کرده بود! اما نتیجه، چیزی جز از سرگیری حملات و کشته شدن تعداد بیشتری از غیرنظامیان بر اثر این حملات نبود.
این سناریو در حال تکرار است. دولت های غربی، برخلاف توافق ژنو، نفتکش های ما را تحریم می کنند اما وزیر محترم خارجه همچنان نسبت به دستیابی به توافق ابراز امیدواری می کند و می گوید: «من نیازی نمیبینم که نسبت به کارشکنیها چندان نگران باشیم؛ بحث یک بحث کاری است و ما نیز در همین چارچوب کار را دنبال می کنیم و برای رسیدن به نتیجه نیز امیدواریم.
من فکر میکنم موضوعات مهمی در بحثهای ما وجود دارد که اگر بر روی آنها به توافق برسیم، رسیدن به توافق کامل چندان مشکل نیست.» باید از موارد مشابه درس گرفت از جمله اظهارات «نوید قمر» وزیر دفاع وقت پاکستان در تابستان سال 91؛ در زمانی که کشورش هدف حملات آمریکا بود ابراز خوشبینی می کرد، اما نتیجه، دقیقاً عکس آن چیزی بود که تصورش را داشت.
این یک سخن حکیمانه قدیمی است که می گوید: «تجربه معلم بسیار خوب است اما حق التدریس آن بسیار گران است» ما نمی توانیم و نباید اشتباهی که دیگران مرتکب شده اند، دوباره تجربه کنیم و بهای آن را بپردازیم.
از تیم مذاکره کننده که از حمایت مقام معظم رهبری برخوردارند و بنا به نقل خودشان، هنگام مذاکره با «جان کری» صدای خود را بلند کرده و از آنان طلبکارند، انتظار است که حربه به دست دشمن ندهند و اظهارات اخیردکتر ظریف که گفته اند: «این تحریم جدید نیست؛ (تحریم نفتکش ها) اینها تکرار تحریمهای قبلی است که یک حرکت حقوقی لازم دارد که دوستان ما به دادگاه می روند و رای میگیرند و بر اساس رای دادگاه، مشکلات فنی را برطرف میکنند و پاسخ دادگاه را میدهند؛ لذا از نظر حقوقی چندان نمی توان گفت که توافق ژنو نقض شده است»، نیازمند تجدید نظر است.
این سخنان، با روح توافق خوب که مد نظر ملت شریف ایران و مقام معظم رهبری است در تناقض است. ایشان تاکید کرده اند که در ماجرای تحریم نفتکش ها، توافق ژنو نقض نشده و آنچه نقض شده عقلانیت است؛ اما واقعیت این است که هم به جهت عقلی و هم به جهت حقوقی، وعده آنان نقض شده و چنانچه رهبر معظم انقلاب بارها تاکید کرده اند، نباید به وعده های غرب خوشبین بود.
از پارامترهای مهم یک توافق خوب، لغو یکجانبه همه تحریم هاست، به طوریکه همه تحریم های کنگره و دولت آمریکا و نیز تحریم های اتحادیه اروپا و شورای امنیت به صورت یکجا لغو شوند، اما اقدام خصمانه اتحادیه اروپا، علیرغم گزارش اخیر آژانس بین المللی انژری اتمی، نشان می دهد، حتی در صورت توافق هسته ای، باز هم بهانه ای برای اعمال تحریم ها علیه کشورمان، تراشیده می شود. دیکته دشمن، کلمه به کلمه و بدون کم و کاست هم که نوشته شود، باز هم تحریم ها، لغو نخواهند شد.
بنابراین باید با چشمانی باز و با منطقی مستدل به فرآیند مذاکرات با غرب نگریست و از خوش بینی ساده لوحانه اجتناب نمود.
دشمنی که از نیاز دارویی و غذایی ما سوءاستفاده می کند، هواپیمای مسافربری ما را ساقط می کند و حاضر به عذرخواهی نمی شود، به صدام کمک می کند و آن را مقتضای آن زمان می داند و این همه خصومت را در حق این ملت روا داشته و می دارد، به هیچ وجه قابل اعتماد نیست و خوش بین بودن به کدخدا و عمّال آن، نتیجه ای جز ضرر و زیان برای آینده و حال کشور ما به بار نخواهد آورد.
یکی از مهمترین بایسته ها در مورد بینش دیپلماسی هسته ای، «عدم خوش بینی» به غرب است.
اگر ایران اسلامی به دنبال پیشرفت، عزت و اقتدار با رویکرد خوش بینی به دشمن و کسب رضایت آنان بود، امروز شاهد برجستگی در معادلات سیاسی جهان در صفحه تاریخ سیاسی نبودیم. پس ضروری است به جای تکیه بر خارج، ضروری است که پایه های اقتصاد را مقاوم کرده تا چشم طمع دشمنان این مرز و بوم برای همیشه کور شود.
نویسنده : دکتر محمد صالح جوکار