احیای سنت الله رمضان در شهرستان بهاباد
یزدرسا؛در بهاباد شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، حال و هوای دیگری داشت پس از نماز جماعت مغرب و عشاء سر و صدای بچه ها و بعضا بزرگترها از هر کوی و برزنی به گوش می رسید که دردسته جات4 یا 5 نفره و گاهی بیشتر به درب منازل مردم رفته و با قرائت اشعاری دسته جمعی، هدایایی را بصورت جنسی یانقدی دریافت می کردند. البته گاهی هم برخی صاحبخانه ها برای شوخی به پشت بام رفته بر سر و روی مراجعین آب می ریختند. هدایا معمولا عبارت بود از بادام، گردو، سنجد، توت خشک، گندم برشته، پره شفتالو و زردآلو، خرما، نان خشک و گاهی میوه های فصل مانند انار و کسانی که وضعیت بهتری داشتند مبلغی پول اهدا می کردند. هدایا را در سفره فردی که به گردن خود آویخته بود و اصطلاحاً پیش گوشه زده بود می ریختند . این برنامه معمولا تا پاسی از شب ادامه می یافت. در روستاها گاهی دسته جات الله رمضون به چندین روستا می رفتند پس از پایان مراسم هدایا در گوشه ای از کوچه و خیابان یا در خانه یکی از افراد گروه تقسیم می شد. گاهی هم بر سر تقسیم بحث و مجادله مختصری در می گرفت که ختم به خیر می شد.
اشعار الله رمضان:
ابتدا تک خوان یا نفر اصلی گروه که اشعار را حفظ بود شروع می کرد و اعضاء گروه در پایان هر بیت جواب می دادند،
آی رمضون الله الله رمضون رمضون الله خشنوده خدا
اشعاری که تک خوان میخواند عبارت بود از :
رمضون الله الله رمضون شیخ سعدالله و عباس رضون
رمضون سرو بلند سی روزه دل ما بر رمضون می سوزه
رمضون اومد و مهمونش کند1 گاو وگوساله را قربونیش کند
گاو و گوساله که دستت نرسه بز و بزغاله را قربونیش کند
بز و بزغاله که دستت نرسه خروس یک ساله را قربونیش کند
رمضون اومده از راه سخود خر لنگ داره و سربارش نخود
ماه می گرده به دور آسیا ما طمع داریم چار پول سیاه
ماه میگرده به دور تنبی ما طمع داریم دوری اشرفی
120 ساله بشند چهار پسرت2 نور بارون بشه قبر پدرت
در این خونه که هش هشی میاد طبق خرما با کشمشی میاد
چغوتو نشسته بر شاخ انار جیک و پیک میکنه بر دار و بیار
بعد می گفتند:
زودتر بیار زودتر بیار ماطل نکن (معطل) می خوام برم
یک سلامی یک جوابی یک کبابی یا علی و یا علی و یا علی
اگر صاحبخونه به اونها هدیه ای می داد می گفتند:
این خونه که رو بر روزه صاحب خونه مخمل دوزه
اگر چیزی نمی داد یا آب بر سر و روی آن ها می ریختند می گفتند:
این خونه که رو بر کمره صاحب خونه تخم عمره
این خونه که رو بر روزه صاحب خونه پالون دوزه
فلسفه الله رمضون:
1 – برای خداحافظی و وداع با ماه مبارک رمضان
2- جشن و شادمانی برای کشتن ابن ملجم مرادی که ظاهراً تصور می کردند ابن ملجم روز 27 ماه مبارک رمضان به قتل رسیده است.
3- خوشحالی برای توفیق انجام وظیفه الهی روزه و عبادت و احیاء در ماه مبارک رمضان
4 –گاهی به خاطر رفع نیاز در روزگاری که وضعیت اقتصادی گروه هایی از مردم مناسب نبود.
5- برای برکت مال و اموال. زیرا مقداری از هدایای جمع آوری شده مانند گندم را روی انبان گندم های خانه خود ریخته یا نان را بین نان های خود قرار می دادند و ... بعضاً مقداری از هدایا را به منظور تبرک و تیمن به فامیل و همسایگان خود نیز می دادند.
