به گزارش یزدرسا به نقل از  اردکان گویا؛ با توجه به نزدیک شدن به عید نوروز و حضور مسافران و گردشگران در این ایام، تصمیم گرفتیم تا به معرفی آثار تاریخی و گردشگری شهرستان اردکان بپردازیم.

بازار چارسوق

این بازار رسته کوچک شرقی از بازار بزرگ چارسوق شهر اردکان می باشد که در سال 1338 جهت احداث خیابان تخریب گردید. این بازار به دلیل اینکه بزرگترین چارسوق خشتی جنوب کشور بوده از اهمیت بسزایی در بین بازار های منطقه برخوردار بوده است. رسته ی کوچک بازار چارسوق از شرق به دروازه سیف و کاروانسرای سلطان منتهی می شود.

این رسته بازار در راه خود آب انبار رباط و حمام بازار و مسجد جامع ، رباط علی و آسیاب دژگ را قرار داده است، مسیر های انحرافی این بازار از میدان بارده به مسجد جامع ، از میدان علی به میدان چرخاب و حوض عباس ،از میدان سنگ به آسیاب دژگ می باشد.

آب انبار رباط

این آب انبار تک بادگیر که پایاب آن به بازار چارسوق باز می شود از قدیمی ترین آب انبار های اردکان می باشد ، وجه تسمیه این بنا به روایتی بخاطر همجواری با رباط کهنی بوده است که در مکان بازار فعلی قرار داشته و بعد از تخریب رباط مذکور آب انبار به بازار متصل گردید.

حمام بازار

این حمام در بازار چارسوق قرار دارد که ورودی حمام مردانه آن در کنار کوچه آشتی کنان قرار دارد ،در قدیم ورودی حمام مردانه در کنار پیچ رسته بازار بوده که به سر بینه باز می گردیده. بعد از مدتی مسیر جدید باز گردید و سر بینه بازار به یک کارگاه روغن گیری پنبه دانه تبدیل گردید. ورودی جدید حمام مردانه در کنار کوچه آشتی کنان و رو به گرمخانه حمام باز شده که قسمت بینه و سر بینه حمام را دیگر در خود ندارد . در پشت حمام مردانه حمام زنانه وجود دارد.

گاو چاه حمام بازار

این بنا درواقع قسمتی از حمام بازار بوده است که محل استخراج آب از چاه و ریختن آن به تون(مخزن آب حمام)می بوده که استخراج آب را یک گاو انجام می داد به همین جهت به آن گاو چاه می گویند.

محراب کوچک مسجد جامع

این محراب در نزدیکی مهتابی یا همان فضای باز جلوی مسجد جامع قرار دارد، دلیل وجود این محراب در این مکان به صورت منفرد دو روایت بیان گردیده است یک ،اینکه این مکان محل قدیمی مسجد جامع می باشد و از آن زمان باقی مانده است و روایت دوم اینکه این محراب را جهت جلو گیری از اهانت و ریختن خون و زباله در جلوی مسجد احداث کرده اند.

کوچه آشتی کنون

این کوچه که باریک ترین و کم ارتفاع ترین کوچه مسقف بافت تاریخی محسوب می گردد، بین مسجد جامع و حمام بازار قرار دارد و در اصل برای حفظ حریم مسجد تعبیه شده است. در فرهنگ عامه اردکان این کوچه را از آن روی آشتی کنان می نامند که به علت پهنای کم آن عابرانی که از روبرو می آمدند لاجرم با یکدیگر برخورد می کرده اند و سبب رفع کدورت ها می شده است. برخی نیز معتقدند که این کوچه در واقع به منظور ورودی حمام زنانه بازار تعبیه شده بوده و تنها معبر زنان بوده است.

مسجد جامع

اين مسجد که در ادوار مختلف تغييرات فراواني داشته است، بنا بر اقوال مشهور از یادگارهای دوران تیموری است که بزرگترین مسجد اردکان می باشد. این مسجد دارای دو قسمت زمستان خانه و تابستان خانه می باشد و در محله بالاده قرار دارد. در بزرگ ورودي آن چوبكاري است با قطعاتي به شكل مخمس. برروي دماغه دست چپ در، هشت قطعه فلز به شكل ‏مربع کوبيده بوده است که فعلا چهارقطعه درقسمت فوقاني باقي ‏است بر اين قطعات فلزي (ا لله_ محمد )به خط کوفي کنده کاري شده است؛ از نشانه های جالبی که گواه بنای این مسجد در عهد تیموری است، همین درب بزرگ و چوبی تابستان‌ خانه ی مسجد است که كلونهاي کوچک آن از  دو سر اژدها با دهان باز تشکیل شده است. از کهن ترین اشیاء ای كه در مسجد از قدیم الایام باقي مانده، حزب قرآني است به سال 911 هجري قمري (صفوي). مسجد دارای یک زیلوی قدیمی است که متعلق به سال 1005 هجری قمری می باشد. به گفته ی مرحوم حاج عبد الحسین حاج آقا محمد چهارمیرزائی در قسمت تابستانی مسجد پیه سوزی از طلای ناب وجود داشته که از سرنوشت آن اطلاعی در دسترس نیست.

از رسوم رایج در فرهنگ عامه اردکان، چرخیدن زنان به دور گنبد نسبتا مرتفع مسجد و ريختن گندم براي كبوتران در دوشنبه اول هر ماه قمري مي‌باشد. چاه و راهرو صاحب الزمان (عج) و سنگ جای پای منتسب به حضرت علی (ع) ، از دیگر نقاط مورد اعتقاد مردم در مسجد جامع اردکان می باشد.

لازم به ذکر است، اين بنا به شماره 2239 به تاريخ 3/12/77 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.