به گزارش یزدرسا ، محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران و فدريكو موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، در آخرين ساعات شامگاه روزپنج‌شنبه بعد از هفت روز مذاكرات پيچيده و تنگا تنگ دو و چندجانبه بين ايران، امريكا و ساير كشورهاي 1+5 در سطوح مختلف، متن يك بيانيه سياسي مشترك را قرائت و اعلام كردند كه به « راه‌حل‌هايي» براي دستيابي به يك توافق جامع هسته‌اي دست پيدا كرده‌اند؛ راه‌حل‌هايي كه بر اساس اين بيانيه «ماهيت صرفاً صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران را تضمين نموده و تمامي تحريم‌ها را به صورت كامل لغو نمايد.»

با صدور اين بيانيه، ايران و 1+5 مي‌توانند بگويند كه يك گام ديگر به آن چيزي كه «توافق جامع هسته‌اي‌» ناميده مي‌شود نزديك‌تر شده‌اند: « امروز ما يك گام تعيين‌كننده برداشتيم. ما به راه‌حل‌هايي در مورد مؤلفه‌هاي مهم برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) دست يافتيم. اين امر مديون عزم سياسي، حسن نيت و تلاش جدي همه طرف‌ها بوده است.»

به اين ترتيب، ايران و 1+5 حدود سه ماه (88 روز) ديگر «راه‌حل‌هايي» كه گفته مي‌شود در لوزان سوئيس به آنها دست يافته‌اند، مكتوب مي‌كنند: « ما خود را متعهد به تكميل تلاش‌ها تا تاريخ 10 تيرماه مي‌دانيم.» ايران و 1+5 در بيانيه خود گفته‌اند كه در موارد زير به راه‌حل‌هايي دست يافته‌اند و بايد تا 10 تير ماه آنها را مكتوب كنند و در مورد جزئيات چگونگي اجرا و دوره زماني آنها به توافق برسند:

1- سطح و ظرفيت غني‌سازي و ميزان ذخاير ايران براي دوره‌هاي زماني مشخص، محدود خواهد شد.

2- نطنز تنها مركز غني‌سازي ايران خواهد بود. تحقيق و توسعه غني‌سازي در ايران روي ماشين‌هاي سانتريفيوژ بر اساس يك جدول زماني و سطح توافق شده، انجام خواهد شد.

3- فردو از يك سايت غني‌سازي به يك مركز هسته‌اي، فيزيك و فناوري تبديل خواهد گرديد. در اين مركز همكاري بين‌المللي در حوزه‌هاي تحقيق و توسعه مورد توافق مورد تشويق قرار خواهد گرفت. مواد شكافت‌پذير در فردو نخواهد بود.

4- رآكتور تحقيقاتي پيشرفته آب سنگين در اراك با همكاري مشترك بين‌المللي بازطراحي و نوسازي خواهد شد، به گونه‌اي كه پلوتونيوم با قابليت تسليحاتي در آن توليد نگردد. بازفرآوري صورت نخواهد گرفت و سوخت مصرف شده صادر خواهد گرديد.

5- مجموعه تدابيري براي نظارت بر اجراي مفاد برجام شامل كد اصلاحي3.1 و اجراي داوطلبانه پروتكل الحاقي مورد توافق واقع شده است. آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از فناوري‌هاي مدرن نظارتي استفاده خواهد كرد و از دسترسي‌هاي توافق شده بيشتري از جمله به منظور روشن كردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد.

6- ايران در همكاري‌هاي بين‌المللي در حوزه انرژي هسته‌اي صلح‌آميز مشاركت خواهد نمود كه مي‌تواند شامل ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي و رآكتورهاي تحقيقاتي شود. يك حوزه مهم ديگر، همكاري در زمينه ايمني و امنيت هسته‌اي مي‌باشد.

7- اتحاديه اروپايي، اعمال تحريم‌هاي اقتصادي و مالي مرتبط با هسته‌اي خود را خاتمه خواهد داد و ايالات‌متحده نيز اجراي تحريم‌هاي مالي و اقتصادي ثانويه مرتبط با هسته‌اي را همزمان با اجراي تعهدات عمده هسته‌اي ايران به نحوي كه توسط آژانس بين‌المللي انرژي اتمي راستي‌آزمايي شود، متوقف (نه خاتمه- تأكيد نگارش) خواهد كرد.

8- يك قطعنامه جديد شوراي امنيت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد كه در آن برجام تأييد شده، كليه قطعنامه‌هاي قبلي مرتبط با موضوع هسته‌اي لغو خواهد گرديد و برخي تدابير محدوديت‌ساز مشخص را براي يك دوره زماني مورد توافق، لحاظ خواهد كرد.

تفسير متفاوت امريكا

ساعاتي بعد از انتشار بيانيه مشترك ايران و 1+5 در لوزان سوئيس، وزرات امور خارجه امريكا يك بيانيه تفسيري (Fact Sheet) چهار صفحه‌اي كه ظاهراً از قبل آماده شده بود منتشر كرد كه در آن جزئيات منظور و مفهوم هركدام از تعهدات كلي هشتگانه فوق بيان شده است.

محمد جواد ظريف پنج‌شنبه شب به انتشار جزئيات ادعايي تفاهم ايران و گروه 1+5 توسط كاخ سفيد، واكنش نشان داد و آن را تلاش براي مصادره به مطلوب راهكارها دانست. ظريف در توئيتر خود نوشت: «راهكارها همانطور كه هستند، براي همه خوبند. نيازي نيست كه به اين زودي با استفاده از «‌فكت شيت‌‌ها‌» (راهكارها) مصادره به مطلوب شود.»

جان كري ادعا كرده كه تحريم‌هاي ايران به صورت تدريجي برداشته مي‌شود ولي ظريف در تويت خود پرسيده: «از بيانيه ايران و 1+5: «‌ايالات متحده اجراي تحريم‌هاي مالي و اقتصادي ثانويه مرتبط با هسته‌اي را متوقف خواهد كرد‌»، آيا اين تدريجي است؟‌» برخي از محورهاي مهم بيانيه تفسيري امريكا كه ادعا شده جزئيات بيشتري از توافق با ايران است، شامل موارد زير است:

- ايران موافقت كرده است دو سوم تعداد سانتريفيوژهاي خود را كاهش دهد ايران 19هزار سانتريفيوژ نصب شده فعلي را براساس توافق فعلي به 6104 دستگاه مي‌رساند، كه از اين تعداد، تنها 5060 سانتريفيوژ اورانيوم را به مدت 10 سال غني‌سازي خواهد كرد. تمامي 6104سانتريفيوژها از نوع IR-1  نسل اول سانتريفيوژ ايران خواهد بود.

- ايران موافقت كرده است دست‌كم به مدت 15 سال، بيشتر از 67/3 درصد غني‌سازي نكند.

- ايران موافقت كرده تا 15 سال، ذخاير فعلي 10هزار كيلوگرمي اورانيوم كمتر غني شده را، به 300 كيلوگرم اورانيوم با غناي كم به مقدار67/3 درصد كاهش دهد.

- ايران موافقت كرده تا 15 سال تأسيسات جديد به منظور غني‌سازي اورانيوم نسازد.

- ايران تأسيسات خود را در فردو تبديل مي‌كند، به طوري كه ديگر براي غني‌سازي اورانيوم از آن استفاده نمي‌شود و به مدت دست‌كم 15 سال در تأسيسات فردو غني‌سازي اورانيوم نكند.
- ايران موافقت كرده است تا دست‌كم به مدت 15 سال در تحقيقات و توسعه مرتبط با غني‌سازي اورانيوم انجام ندهد.

- ايران به مدت10 سال، فقط در تأسيسات نطنز و با تنها 5060 سانتريفيوژ نسل اول (IR- 1) اورانيوم غني‌سازي خواهد كرد.

- ايران موافقت كرده است تا به مدت 10 سال، فقط با استفاده از سانتريفيوژهاي نسل اول خود (IR- 1)در نطنز غني‌سازي كند و تمامي سانتريفيوژهاي پيشرفته‌تر خود را برچيند.

- به مدت 10 سال، غني‌سازي و تحقيق و توسعه غني‌سازي محدود خواهد شد، تا تضمين شود مدت فرار هسته‌اي ايران به دست‌كم يك سال افزايش مي‌يابد. پس از 10 سال، ايران بر اساس طرح غني‌سازي و تحقيقات و توسعه غني‌سازي كه به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ارائه شده و براساس برنامه اقدام مشترك جامع و همچنين پروتكل الحاقي‌ كه در آن محدوديت‌هايي براي ظرفيت غني‌سازي در نظر گرفته شده، عمل خواهد كرد.

ظريف در باره اين بخش از بيانيه تفسير گفته است« صحبت از 20 سال محدوديت شديد به علاوه 10 سال و به علاوه اقدامات درازمدت بود اما امروز غني‌سازي ما براي تنها 10 سال محدوديت خواهد داشت.»

- بازرسان به معادن اورانيوم دسترسي خواهند داشت و به مدت 25سال نظارت مستمر بر كارخانه‌هاي اورانيوم كه در آنجا ايران كيك زرد توليد مي‌كند خواهند كرد. ‎

- ايران به مدت 15 سال، هيچ رآكتور آب سنگين ديگري نمي‌سازد.

- تحريم‌هاي امريكا و اتحاديه اروپا كه در ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران اعمال شده است پس از آن تعليق خواهد شد كه آژانس تأييد كند ايران تمامي گام‌هاي مهم مرتبط با هسته‌اي را برداشته است. در هر زمان كه ايران به تعهدات خود عمل نكند، اين تحريم‌ها بلافاصله دوباره برقرار مي‌شود.

در حالي كه امريكا در بيانيه تفسيري خود از لغو تدريجي تحريم‌ها صحبت كرده، ظريف گفت: «اطمينان مي‌دهم روزي كه توافق در شوراي امنيت تصويب شود در همان قطعنامه، همه قطعنامه‌هاي قبلي لغو مي‌شود نه تعليق و اين بسيار دستاورد خوبي است. »

وزير امور خارجه گفت: روزي كه توافق اجرايي شود نه روزي كه امضا شود كه فاصله‌اي براي اقدامات مقدماتي خواهد بود همه تحريم‌هاي اقتصادي و مالي لغو خواهد شد البته بر مبناي مقررات داخلي هر يك از كشورها. وي ادامه داد: ما دولت‌ها را مسئول مي‌دانيم و كاري به مسائل داخلي آنها نداريم و اين مسئوليت دولت امريكاست.

ظريف گفت: از نظر حقوق بين‌الملل دولت امريكا مسئول و موظف است كه اين تحريم‌ها را يكباره لغو كند. وزير امور خارجه كشورمان افزود: اگر كسي درباره لغو تدريجي تحريم‌ها صحبت مي‌كند بر خلاف آنچه تاكنون تصويب شده است صحبت مي‌كند.

موارد مبهم

بيانيه تفسيري امريكا در مورد نحوه لغو تحريم‌ها جزو مواردي است كه برخي ناظران مي‌گويند كه ممكن است امكان دستيابي به توافق نهايي تا 10 تير ماه (پايان ژوئن 2015) را به مخاطره بيندازد. يو اس اس تودي در تحليلي نوشت كه بيانيه تفسيري صادر شده امريكا «جزئياتي مشخص نشده دارد كه ممكن است توافق نهايي را به خطر بيندازد.» به نوشته يو اس‌اي تودي، اختلافات بر سر اينكه تحريم‌ها چه موقع بر اساس تعهدات ايران برداشته خواهد شد، از جمله مواردي است كه ممكن است دستيابي به توافق را با خطر روبه‌رو كند. همچنين به نوشته يو اس‌اي تودي، اينكه آيا امكان بازرسي سايت‌هاي نظامي ايران نيز وجود خواهد داشت يا نه، ممكن است دستيابي به توافق نهايي را به مخاطره بيندازد. همچنين اينكه ايران چگونه به سؤالات آژانس در باره سابقه فعاليت‌هاي هسته‌اي خود پاسخ خواهد داد، يكي از مشكلات باقي مانده است

.
لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه، در گفت‌وگو با شبكه راديويي اروپا 1 گفته هنوز به پايان راه مذاكرات هسته‌اي با ايران نرسيده‌ايم. به طور طبيعي پايان راه سي ام ماه ژوئن خواهد بود. به گفته وزير خارجه فرانسه، ايران و 1+5 هنوز نتوانسته‌اند بر سر نحوه و زمانبندي برداشته شدن تحريم‌ها، به توافق برسند.

اوباما: توافقي نخواهد بود اگر...

رئيس‌جمهور امريكا با برگزاري كنفرانس خبري در واشنگتن گفت كه ما با همراهي متحدانمان شديدترين تحريم‌ها را اعمال كرديم. البته اين تحريم‌ها تنها نتوانسته ايران را وادار به توقف برنامه هسته‌اي كند اما آنها را به ميز مذاكره كشاند. اوباما گفت: توافقي كه صورت گرفته همه مسيرهاي احتمالي براي اينكه ايران به سمت بمب اتمي حركت كند، مسدود مي‌شود. وي گفت: واقعيت اين است كه ما سه گزينه داريم. اول آن است كه توافقي خوبي مثل توافق كنوني برسيم. گزينه دوم اين است كه تاسيسات ايران را بمباران كنيم كه اين كار تنها برنامه هسته‌اي آن را به تأخير مي‌اندازد. گزينه سوم آن است كه ميز مذاكرات را ترك كنيم كه اين هم ما را از هدف دور مي‌كرد و در واقع ما را به گزينه دوم مي‌برد.

باراك اوباما در بخش ديگري از اين سخنراني توافق كنوني را توافقي خوب براي امريكا، ‌مردم آن و متحدان ايالات متحده از قبيل اسرائيل، ‌عربستان سعودي و ديگر كشورهاي منطقه دانست. رئيس‌جمهور امريكا گفت: «ايران بيش از هر كشور ديگري شاهد بازرسي‌ها خواهد بود و به عنوان عضو ان‌پي‌تي تعهداتي دارد. جامعه بين‌المللي پذيرفته مرحله به مرحله بخش‌هايي از تحريم‌ها عليه ايران را لغو كند اما در همان حال تحريم‌هاي ديگر درباره موشك‌هاي بالستيك و حقوق بشر ادامه خواهد يافت.» او در ادامه هم گفت كه «واضح است كه من و بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل درباره مسير مورد نظر براي برنامه هسته‌اي ايران اختلاف داريم. من معتقدم مسير كنوني بهترين مسير است.» اوباما با بيان اينكه جزئيات مهمي در زمينه‌هاي مختلف مانده گفت: «اگر ايران راستي‌آزمايي را انجام ندهد، توافقي(توافق نهايي) نخواهد بود.» 

نتانياهو: توافق موجوديت اسرائيل را تهديد مي‌كند

بنيامين نتانياهو نخست وزير رژيم صهيونيستي در تماس تلفني با باراك اوباما با وي درباره توافق هسته‌اي ايران كه پنج‌شنبه شب در لوزان سوئيس پايان يافت، گفت كه اين توافق، به برنامه هسته‌اي ايران مشروعيت مي‌بخشد، اقتصاد اين كشور را تقويت مي‌كند و حمله و تهاجم را در سطح خاورميانه شدت مي‌بخشد. نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با هشدار به اوباما گفت: توافق لوزان خطرات گسترش سلاح هسته‌اي را افزايش مي‌دهد و خطر يك جنگ هولناك را ايجاد خواهد كرد.

وي تشديد فشارها عليه ايران را بهترين راه‌حل براي دستيابي به توافق خوب دانست. سخنگوي بنيامين نتانياهو نخست وزير رژيم اشغالگر نيز ديروز جمعه اعلام كرد كه توافق ميان ايران و شش قدرت بزرگ درباره پرونده هسته‌اي در روز پنج‌شنبه، گامي در مسيري خطرناك است.

منبع:جوان آنلاین

انتهای پیام/ص