فعالان اقتصادی درباره برجام چه می‌گویند؟
به گزارش یزدرسا، با آن تعاریف ویژه‌ای که دولتی‌ها از برجام می‌کردند، اغلب مردم فکر می‌کردند بعد از برجام ایران یکباره به یک کشور پیشرفته تبدیل خواهد شد و وضعیت اقتصادی ما در مدت چند روز، چند هفته یا حداکثر چند ماه تغییر خواهد کرد، اما این‌گونه نشد! این روزها دوسالگی برجام است، یعنی بیش از 700 روز از اجرای برجام گذشته است، اما حال و هوای اقتصاد ایران خیلی هم خوب نیست. بخش خصوصی که توقع داشت بعد از برجام آن محدودیت‌های دوران تحریم برداشته شود، اما همچنان منتظر است. در گفت‌وگو با 10 فعال برجسته اقتصادی از آنها پرسیده‌ایم 700 روز بعد از برجام حال بخش خصوصی چطور است؟
تحریم‌های داخلی خیلی بدتر از برجام است
فرخ قبادی، عضو اتاق بازرگانی گرگان درباره وضعیت اقتصادی کشور قبل و بعد از برجام گفت: «نمی‌توان با قطعیت اذعان کرد اوضاع بهتر یا بدتر شده است. برجام هم مزایایی برای اقتصاد ایران داشته و هم معایبی.»
وی افزود: «آنچه انتقادات را نسبت به برجام افزایش داده، مسائل و مشکلاتی است که بعد از برجام بهبود نیافته است. این را هم باید اذعان کرد که محدودیت‌های داخلی بسیار بیشتر از حل نشدن برجام ما را اذیت می‌کند، لذا توصیه من این است که قبل از حل شدن برجام خارجی، برجام داخلی را باید حل کرد.»
قبادی اضافه کرد: «با ادامه‌دار بودن تحریم‌های خارجی زیاد مشکل نخواهیم داشت. بالاخره هر تامین‌کننده‌ای راه خود را پیدا و مشکل خود را حل می‌کند. ولی مسائل داخلی را باید حل کنند. باید قوانین مدونی وجود داشته باشد که هر کس سلیقه‌ای عمل نکند.»
هنوز در گشایش ال سی مانده‌ایم
امیرحسین حیدرزاده بیوکی، عضو اتاق بازرگانی یزد نیز درباره حال و هوای بخش خصوصی دو سال بعد از برجام گفت: «پاشنه آشیل برجام بحث بانکی است که هنوز درست نشده است. اگر مشکل مبادلات بانکی حل شود، خیلی از مسائل دیگر نیز بر طرف خواهد شد. هنوز نمی‌توانیم آن‌گونه که باید و شاید با خارج تعامل داشته باشیم.»
وی افزود: «برای ورود سرمایه‌گذار خارجی نیز مشکلاتی وجود دارد که مهم‌ترین مانع آن قضایای بانکی است. بانک‌ها پیشقدم نمی‌شوند و اقدام به گشایش ال‌سی نمی‌کنند. چنانچه ال‌سی باز شود نیز با محدودیت‌هایی همراه است.»
همچنان با چین و اروپا مشکل داریم
احمد فرهی، عضو اتاق بازرگانی کاشان نیز درباره وضعیت اقتصادی و تعاملات بانکی بعد از برجام گفت: «بدون شک برجام به‌طور نسبی تاثیراتی برای اقتصاد ایران داشته و بودن آن بهتر از نبودنش است. ولی باید اذعان کرد انتظارات ما از برجام برآورده نشده و اثرات خیلی آشکاری برای ما نداشته است.»
وی درباره وضعیت کلی از فضای تعامل و تجارت با خارج بعد از برجام نیز ادامه داد: «چین مشکلاتی را برای مراودات به وجود آورده، عراق تعرفه‌ها را بالا برده و مراودات با اروپا مقداری بهبود یافته است، ولی هنوز مشکلات بانکی وجود دارد. متاسفانه با چین همچنان مشکلات جابه‌جایی پول را داریم. قرارداد با ایرباس در حال لغو شدن است. باید توجه داشت که فرانسه آمریکا را رها نمی‌کند و سمت ایران نخواهد آمد، لذا باید هوشیار باشیم.»
600 هیات خارجی به ایران آمد، ولی سر کارمان گذاشتند
محمدرضا ظهیر امامی، عضو اتاق بازرگانی شیراز نیز درباره برجام و وضعیت بخش خصوصی گفت: «مراودات بانکی مقداری بهتر شده است. دولت امیدوار بود با برجام مقدار زیادی سرمایه خارجی بیاید، ولی این‌گونه نشد. 600 هیات اقتصادی آمد و رفت، ولی در عمل ما را سر کار گذاشتند.»
وی افزود: «مشکل اصلی اقتصاد ما دولتی بودن است. دولت نمی‌تواند به خوبی بنگاهداری کند. دولت اگر خودش را کنار بکشد، مردم به اقتصاد ورود خواهند کرد. دولت درباره بخش خصوصی شعار زیاد می‌دهد، ولی درعمل چیزی نمی‌بینیم.»
اوضاع مثل قبل بد است
نیما بصیری طهرانی، عضو اتاق بازرگانی قزوین نیز درباره وضعیت بخش خصوصی دو سال بعد از برجام گفت: «شواهد نشان می‌دهد اوضاع به همان بدی سابق است و هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است. برجام به صورت اسمی امضا نشده است و طرف خارجی اصلا خود را متعهد به اجرای آن نمی‌داند.»
وی افزود: «ما به‌عنوان بخش خصوصی هیچ تفاوتی نسبت به قبل شاهد نیستیم.»
بعد از ۲ سال با 50 بانک کوچک ارتباط داریم و این خیلی کم است
ابوالفضل خاکی، عضو اتاق بازرگانی قم نیز در همین‌باره گفت: «برجام روی اقتصاد تاثیرگذاری عالی نداشته، ولی بی‌تاثیر نیز نبوده است. از چین، هند و اروپا خرید نسیه با بازپرداخت یکساله و سود 6 درصد امکانپذیر است. برای خرید ماشین‌آلات یوزانس یکساله یا فاینانس پنج ساله مقدور شده است. صنایع برای خرید قطعات مشکلات گذشته را ندارند، ولی این کارها کافی نیست و نیاز به تسهیلات بیشتری است.»
وی ادامه داد: «حمل کالاها با کشتی راحت‌تر از قبل شده است، ولی کافی نیست و باید ارتباط بیشتری با دنیا داشته باشیم تا اوضاع اشتغال بهبود یابد. با بانک‌های بزرگ اروپا همچنان مشکل داریم، ولی بانک‌های کوچک برای مبادلات مشکلی ندارند. با بیش از 50 بانک کوچک اروپایی می‌توانیم مراودات داشته باشیم، ولی اینها خیلی کم است.»
70 درصد اوضاع بهتر شده است
علی گرمه، عضو اتاق بازرگانی بجنورد نیز در این‌باره گفت: «تا حدود 70 درصد اوضاع بهبود یافته، ولی نیاز است نهادها با هم همکاری کنند و با پشتیبانی از دولت از این مراحل گذر کنیم.»
می‌گویند از کجا بدانیم دوباره تحریم نمی‌شوید؟!
محمدعارف ابراهیمی، عضو اتاق بازرگانی کرمانشاه نیز در این‌باره گفت: «به نظر من اوضاع تغییری نکرده است. برای بازاریابی یک ماده معدنی در کشور آلمان با مشتری حرکت کردیم، ولی درنهایت گفتند از کجا بدانیم که دوباره تحریم نمی‌شوید، ما نیاز به طرف قرارداد 110 ساله داریم.» وی افزود: «برجام آنها را قانع نکرده است که با ما وارد سرمایه‌گذاری شوند.»
وی ادامه داد: «برای قیر طبیعی از کشور ترکیه یک پروفسور شیمی پیدا کرده‌ایم که دانش فنی لازم را دارد، ولی حاضر به حضور در ایران نیست. ما اصرار داریم بگوییم اینجا برای سرمایه‌گذاری از نظر نیروی کار، انرژی و... به‌صرفه‌تر است، ولی این سرمایه‌گذار اعتقاد دارد که تولید باید در کشور ترکیه صورت گیرد. با اینکه خیلی برایشان سودآور است، ولی حاضر به حضور در ایران نیستند.»
وی افزود: «بعد از برجام هیچ تفاوت محسوسی احساس نشده است.»
مراودات‌مان با کل دنیا تسهیل نشده است
صمد یوسفی اصل، عضو اتاق بازرگانی زنجان نیز درباره وضعیت اقتصادی بخش خصوصی بعد از برجام گفت: «گشایش‌هایی صورت گرفته است، ولی به آن راحتی که فکر می‌کنیم با کل دنیا مراودات داریم، تسهیل نشده است.»
هیچ اتفاق خاصی بعد از برجام نیفتاد
بهمن لطیفی، عضو اتاق بازرگانی رشت نیز در این‌باره اظهار کرد: «برجام به صورت اسمی وضعیت را بهتر کرده، ولی همان مسائل سابق باقی مانده است.» وی افزود: «متاسفانه نمی‌شود ال‌سی باز کرد و با آن کالا و جنس از خارج وارد کرد. خریدار نمی‌تواند برای صادر‌کننده ما ال‌سی باز کند. باید اذعان کنم اتفاق خاصی نیفتاده است و برجام بیشتر از لحاظ روانی تاثیر داشته است تا واقعی.»
فرهیختگان
