یزد رسا؛ احسان عابدی: دولت یازدهم در فحوای کلام خود، چه قبل از انتخابات و چه بعد از تصدی دولت، عامل اصلی مشکلات اقتصادی کشور را تحریم‌های غرب معرفی کرده و بر همین اساس، خط مشی خود را برای تحقق وعده‌های اقتصادی خود و بهبود معیشت مردم، مذاکرات هسته‌ای برای رفع تحریم‌ها قرار داد و علی‌رغم تذکرات و اشارات رهبر معظم انقلاب مبنی بر تکیه بر ظرفیت درونی کشور، همچنان تمرکز خود را بر نیل به توافق با غرب گذارده است.

این رفتار دولت روحانی، ظرف 2 سال گذشته چشم و گوش مردم را به میز مذاکره هسته‌ای دوخته تا نکند توافقی امضا شود و تحریم‌ها لغو و زندگی ایرانیان به گلستان تبدیل شود.

صرف نظر از نقد چنین سیاستی و خطرات و پیامدهای آن در این مجال، باید به اتفاق بزرگ شامگاه 13 فروردین پرداخت.

طبق پیش‌بینی‌ها، ماجرای توافق ژنو تکرار شد و طرف ایرانی و آمریکایی، هر یک در اظهارنظرهای خود، پیروزی بزرگ را متوجه خود دانسته و متاسفانه به انتشار «تفسیر خود از بیانیه پایانی» پرداختند تا بار دیگر مردم بین دو نقل متفاوت، سردرگم و حیران شوند.

بر اساس این امر، اگرچه موجب می‌شود که به طور قطع نتوان به نقد و بررسی موارد مورد توافق پرداخت، اما حتی بر مبنای متن وزارت امور خارجه ایران –نه اظهارات بعدی و شعاری طرف ایرانی- انتقادات بسیار زیادی را می‌توان به تعهدات دو طرف وارد ساخت که در صورت تحقق، متاسفانه بیشترین ضررها را متوجه مردم ایران خواهد کرد.

اگر بخواهیم بهانه را از دست حامیان تندروی دولت، که هر انتقادی را به چوب دلواپسی و بی‌سوادی و... محکوم و منکوب می‌کنند، بگیریم، نقد خود را بر اساس مطالبات رهبر معظم انقلاب از توافق خوب مطرح می‌کنیم.

یکی از مهم‌ترین مطالبات و خطوط قرمزی که رهبر انقلاب برای توافق طرح کردند، این بود که:

«اگر توافق می‌کنند، جزئیات و کلّیات و همه را در یک‌جلسه‌ی واحد تمام بکنند، امضا کنند. اینکه کّلیات را جداگانه توافق کنند، و بعد بر اساس آن کلّیات بروند سراغ جزئیات، نه، این منطقی نیست.» (19 بهمن 1393)

بر همه واضح است که آنچه که صورت گرفته، دو و یا حتی چند مرحله‌ای کردن توافق است. در لوزان بیانیه‌ای صادر شد که مرحله اول و کلیات توافق جامع در آن گنجانده شده و تیم‌ها باید مجدداً راه‌حل‌های تحقق خواسته‌ها (بخوانید جزئیات) را بررسی و تدوین کنند.

لذا اولین مطالبه و خط قرمز رهبری یعنی «توافق یک مرحله‌ای» که بسیار هوشمندانه و برای جلوگیری از دبّه کردن بعدی آمریکا و  سایر طرف‌هاست، نادیده انگاشته شده و توافق چند مرحله‌ای خواهد شد.

بدیهی است که چندمرحله‌ای شدن توافق، به از دست دادن زمان توسط ایران و فراهم شدن زمینه‌های خدعه و نیرنگ برای آمریکا منجر خواهد شد.

جای تاسف دارد که تیم مذاکره کننده ایرانی علی‌رغم تمام زحمات وافری که کشیده و سختی‌هایی که متقبل شده، این راهبرد اساسی و راهگشای رهبر انقلاب را به کار نبست.

...ادامه دارد...

نویسنده: احسان عابدی