به گزارش یزدرسا، آب و کمبود آن موضوعی است که به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته و این مسئله البته در استان یزد بیش از دیگر نقاط کشور مورد بحث و توجه است، چرا که یکی از مسائل اصلی یزد بحث کم‌آبی است.

اینکه چگونه می‌توان موضوع کم‌آبی به ویژه در استان یزد را حل کرد، مطالب مختلفی بیان شده و افرادی نیز راه‌حل‌هایی در این زمینه ارائه داده‌اند. البته برخی از کارشناسان می‌گویند مسئله آب، موضوعی مبنایی است که منحصر به یزد و حتی ایران نمی‌شود و برای آن باید راه‌حل‌هایی فراتر از راه‌حل‌های استانی و کشوری ارائه داد.

در همین رابطه خبرنگار یزدرسا با یک کارشناس آب و عضو هیئت علمی دانشگاه یزد گفتگو کرده است. آنچه در ذیل می‌آید بخش اول این گفتگوی سه بخشی است:

سید مجید میررکنی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا گفت: ما با دو موضوع روبرو هستیم یکی موضوع آب است و یکی هم موضوع کم‌آبی که این‌ها دو موضوع کاملا مستقل هستند. در موضوع آب سه بخش عمده داریم که باید به آن توجه کنیم؛ تأمین، توزیع و مصرف آب.

وی افزود: ما اول باید آب را تأمین کنیم، تأمین آب به طرق مختلف انجام می‌شود، معمولا منابع آبی که ما در اختیار داریم یک بخش منابع آب جوی است، یک بخش منابع آب زیرزمینی و یک بخش هم منابع آب سطحی است.

عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه یزد اظهار داشت: در استان یزد و حتی به‌طور کلی در ایران، فعلا مشکل اصلی ما عدم دسترسی به منابع آب است، بنابراین بحث تأمین آب برای ما خیلی مهم است و باید به آن دقت کنیم، منتها نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که در کنار تأمین آب مسائلی مثل توزیع آب و مصرف آب هم مهم است.

کم‌آبی از پیامدهای تغییر اقلیم جهانی است

میررکنی ادامه داد: بنابراین اگر ما بتوانیم آب را تأمین کنیم بعد هم باید دقت کنیم به توزیع آب که این بین مثلا صنعت، کشاورزی، شرب و بهداشت چگونه توزیع شود و در نهایت چگونه مصرف شود و اینجا باید بحث مدیریت مصرف آب را مورد توجه قرار دهیم که اصطلاحا می‌گوییم «نظم آب» شکل می‌گیرد.

وی اضافه کرد: منتها چالشی که ما در حال حاضر در یزد و ایران و حتی در خاورمیانه داریم، چالش کم‌آبی است. این چالش کم‌آبی نظمش با نظم آب کاملا متفاوت است، علتش هم این است که در واقع چالش کم‌آبی خودش یکی از پیامدهای ناگوار تغییر اقلیم جهانی است.

این کارشناس آب تأکید کرد: یعنی در چالش کم‌آبی علاوه بر اینکه نظم آب مؤثر است، نظام‌های دیگری هم اینجا وارد می‌شوند مثل بحث اقلیم، بحث اجتماع و اقتصاد؛ اصطلاحا می‌گویند این چالش کم‌آبی یک چالش چند انضباطه است. این برمی‌گردد هم به نظم آب هم به نظم در اقلیم، نظم در اجتماع، نظم در اقتصاد و در واقع همه این‌ها دست به دست هم داده‌اند و چالشی را به وجود آورده‌اند به نام چالش کم‌آبی و این هم مسبوق به سابقه است.

کم‌آبی از صدها سال قبل در ایران وجود داشته است

میررکنی خاطرنشان کرد: یعنی اینطور نیست که این چالش کم‌آبی را ما الان داشته باشیم، نه صدها سال قبل هم این چالش را داشته‌ایم. صنعت قنات -که انتقال زیرسطحی آب است- بخاطر همین چالش کم‌آبی به وجود آمد، لذا این مربوط به امروز و دیروز و دو سال قبل نیست بلکه از صدها سال قبل در ایران وجود داشته است. بنابراین این بحثی که ما داریم بحث چالش کم‌آبی است که پیامد ناگوار تغییر اقلیم جهانی است و بحثی نیست که بگوییم مثلا دو سال دیگر برطرف می‌شود؛ نه این همیشگی و دائمی است.

وی عنوان کرد: در رابطه با اینکه چرا می‌گوییم دائمی است، باید دو موضوع خشکی و خشکسالی را با هم مقایسه کرد؛ خشکسالی پدیده‌ای دوره‌ای است یعنی اگر مثلا 5سال خشکسالی شود بعد از آن احتمال دارد که 5سال ترسالی داشته باشیم یا مثلا اگر 20سال خشکسالی داشته باشیم ممکن است بعدش 10سال ترسالی داشته باشیم. لذا خشکسالی پدیده‌ای دوره‌ای است و پدیده‌های دوره‌ای هم پشت‌ سر هم تکرار می‌شوند، حالا ممکن است دوره‌هایشان کوتاهتر یا بلندتر باشد.

استاد دانشگاه یزد تصریح کرد: مشکلی که ما در حال حاضر در ایران و خاورمیانه داریم خشکسالی نیست بلکه چالش خشکی و گسترش خشکی است. منطقه خاورمیانه روزبه‌روز دارد خشک‌تر می‌شود یعنی گرم‌تر می‌شود و آب کمتری را در اختیار خواهد داشت. بنابراین دو چالش عمده ما داریم یکی چالش خشکی و دوم چالش کم‌آبی که هر دوی آن‌ها پیامدهای ناگوار تغییر اقلیم جهانی هستند؛ اگر ما بخواهیم با این مواجهه بشویم باید تمام موارد دخیل در این‌ها را در نظر بگیریم که یک قسمتش خود آب است.

راه‌حل مواجهه با کم‌آبی «سازگاری» است

میررکنی افزود: در واقع کم‌آبی تمامش حاصل از موضوع آب نیست، بخش عمده‌اش مربوط به این است که دمای هوا زیاد شده، دمای هوا که زیاد شود مصرف آب بیشتر می‌شود، بنابراین آب کمتری در اختیار است، تبخیر بیشتر می‌شود و موجب می‌شود که آب بیشتری از بین برود. لذا این برنمی‌گردد به اینکه ما چقدر آب داریم این برمی‌گردد به اینکه ما چالشی داریم به نام چالش کم آبی.

وی گفت: برای مواجهه با این چالش هم راهبردی که دنیا پیشنهاد کرده «سازگاری» است، می‌گویند باید خودتان را با این سازگار کنید، این‌ها را نمی‌توان از بین برد. این‌ها مثل خشکسالی نیست که بعد از چند سال از بین برود و ترسالی جایگزین آن شود.

ادامه دارد...

انتهای پیام/