طی ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر آمار متوفیان تصادفات رانندگی در یزد روند صعودی یافت و این آمار تا آنجا پیش رفت که یزد اکنون رتبه نخست در برخی آیتم‌های تصادفات منجر به فوت را دارد به عنوان نمونه یزد در رتبه نخست آمار مرگ و میر عابران پیاده در تصادفات رانندگی قرار دارد و این رتبه نخست نه تنها افتخارآفرین نیست بلکه دردآور است.

آمار فوتی‌های عابران پیاده در تصادفات به نحوی است که این آمار در یزد یک میلیون نفری از تهران ۲۰ میلیون نفری بالاتر است و این موضوع جای بسی تامل دارد.

آمار خودروهای شهر دوچرخه‌ها از شمار خارج شده است

یزد که روزگاری خیابان‌های خلوت و سنگ‌فرش شده‌اش محلی امن و آرام برای تردد مردم بود و دوچرخه‌های اصلی‌ترین وسیله نقلیه مردم به شمار می‌رفتند، امروز بیش از ۴۵۰ هزار موتورسیکلت در آن روان هستند و آمار خودروهایش دیگر از شمار خارج شده است.

شهر دوچرخه‌ها آن روزها، آن روزها که می‌گویم برای خیلی قبل‌ترها نیست شاید حدود ۲۰ سال پیش، به قول معروف «تک و توک» آماری از تصادفات منجر به فوت داشت که آن هم مربوط به تصادفات برون‌شهری بود اما این روزها آمار تصادفات منجر به فوت درون‌شهری از آمار فوتی‌های برون‌شهری‌ها بیشتر است.

تردد ۴۵۰ هزار موتورسیکلت در شهر دوچرخه‌ها

این روزها نه تنها ۴۵۰ هزار موتورسیکلت در شهرهای مختلف استان یزد، ارابه مرگ می‌رانند بلکه آمار خودروهای تک‌سرنشین هر روز و هر روز بیشتر می‌شود و تا همین چندی پیش، آمار تریلی‌ها و اتوبوس‌هایی که گذری از داخل شهر یزد عبور می‌کردند تا خود را به شهرهای جنوبی کشور برسانند، کم نبود.

شهر دوچرخه‌هایی که تصادف دوچرخه یا زمین خوردن آن در نهایت و در اوج بدشانسی به شکستگی عضو منجر می‌شد، امروز ۴۲ درصد کشته‌شدگان حوادث رانندگی‌اش را عابران پیاده تشکیل می‌دهد و به گفته مسئولان امر، گرچه آمار تصادفات اندکی کاهش یافته اما آمار کشته‌شدگان این واقعه دردناک در یزد همچنان بالاست.

بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی راهنمایی و رانندگی استان یزد، در میان عابران پیاده، کودکان و کهنسالان بیشترین قربانیان حوادث رانندگی و برخورد با خودروها و موتورسیکلت‌ها هستند.

۸۰ درصد راکبان موتورسیکلت‌ها در مقابل استفاده از کلاه ایمنی مقاومت می‌کنند

راکبان موتورسیکلت‌ها نیز خود آماری تامل برانگیز در میان کشته‌شدگان حوادث رانندگی دارند و از آنجا که ۸۰ درصد موتورسیکلت‌سواران یزد به دلایل مختلف از جمله گرمای هوا، نیاز به استفاده از عینک طبی و ... علاقه‌ای به استفاده از کلاه ایمنی ندارند، در تصادفات قربانی می‌شوند.

تا چندی پیش تریلی‌ها و خودروهای سنگین نیز فجایعی را در یزد رقم می‌زدند که تماشای برخی فیلم‌های آن از دوربین‌های کنترل ترافیک به واقع تأثر برانگیز بود و گاه گیر کردن پیچ‌های قالپاق‌های چرخ یک کامیون به یک موتورسیکلت بر اثر چند ثانیه غفلت، تصادفات خونین در شهر به راه می‌انداخت که خوشبختانه با منع عبور و مرور خودروهای سنگین در سطح شهر، تا حدی از آمار اینگونه حوادث کاسته شده است.

رئیس پلیس راهور استان یزد در مورد وضعیت تصادفات درون‌شهری در استان یزد به خبرنگار مهر گفت: در سال ۹۴ آمار جانباختگان تصادفات در شهرهای استان یزد کاهش هشت درصدی و آمار مجروحان این حوادث کاهش چهار درصدی داشته است اما به رغم این کاهش‌ها، هنوز هم آمار کشته‌شدگان در شهرهای استان بالا است.

سرعت غیرمجاز و تخلفات موتورسیکلت‌ها عامل اصلی تصادفات فوتی

سرهنگ منصور جمشیدی بیان کرد: عامل اصلی تصادفات درون‌شهری، صرف‌نظر از مشکلاتی که موتورسیکلت‌ها در شهر ایجاد کرده‌اند که باید به شکل جداگانه به آن پرداخته شود، سرعت غیرمجاز است به نحوی میانگین سرعت در شهرهای استان یزد نسبت به میانگین سرعت در حوزه‌های درون‌شهری در سطح کشور ۱۰ درصد بیشتر است.

وی عنوان کرد: با نصب دوربین‌های سرعت‌سنج و ثبت تخلفات رانندگی، تا حد زیادی از آمار تصادفات به ویژه تصادفات منجر به فوت کاسته شده اما هنوز آمار کشته‌ها بالا است.

جمشیدی در مورد موتورسیکلت‌ها نیز بیان کرد: میزان تردد موتورسیکلت‌ها در یزد به شدت نگران‌کننده و حیرت‌انگیز است به نحوی که در استان یزد یک میلیون نفری یزد، ۴۵۰ هزار موتورسیکلت در حال تردد هستند و بخش قابل توجهی از تصادفات درون شهری به ویژه تصادف با عابران را این موتورسیکلت‌ها رقم می‌زنند.

وی تاکید کرد: راکبان موتورسیکلت‌ها گاه مرگ خود را نیز به دلیل بی‌احتیاطی و مقاومت در برابر استفاده از کلاه ایمنی رقم می‌زنند و این موضوع در یزد به یک دغدغه تبدیل شده است.

فعالیت ۱۲ کارخانه موتورسیکلت سازی در شهر دوچرخه‌ها

جمشیدی از فعالیت ۱۲ کارخانه تولید موتورسیکلت در یزد خبر داد و گفت: وجود این کارخانه‌ها، یزد را به جای شهر دوچرخه‌ها به شهر دوچرخه‌های موتوری تبدیل کرده است.

وضعیت موتورسیکلت‌ها در یزد وضعیتی تأمل برانگیز و البته نگران‌کننده است و به اعتقاد یکی از کارشناسان راهنمایی و رانندگی، در بسیاری از خانه‌های یزد به تعداد فرزندان ذکور خانواده، موتورسیکلت وجود دارد.

نکته جالب اینجاست که در بسیاری از دبیرستان‌های پسرانه نیز وسیله نقلیه اصلی موتورسیکلت است و در حیاط یا مقابل درب ورودی مدرسه‌ها، تعداد زیادی موتورسیکلت پارک شده که دانش‌آموزان راکبان آنها هستند،  دانش‌آموزانی که هنوز هیچ‌یک از آنها قاعدتا به سن قانونی برای دریافت گواهینامه نرسیده‌اند.

البته برخوردهای سلبی پلیس راهنمایی و رانندگی در همه دوره‌ها در یزد نیز نتوانسته کارساز باشد به عنوان نمونه بحث موتورگیری در یزد برای بسیاری از مردم مشکلاتی ایجاد کرده بود و نارضایتی‌هایی را به دنبال داشت زیرا در عمل افرادی که استفاده‌های پرخطر از موتورسیکلت می‌کردند، در کوچه‌ پس‌ کوچه‌ها تردد می‌کردند و مزاحمت‌های آنها همچنان برپا بود و عده‌ای دیگر که به نسبت رانندگی‌های کم‌خطری داشتند تنها به دلیل نداشتن کلاه ایمنی دچار مشکل می‌شدند و موتورهای آنها توقیف می‌شد.

اعتدالی در برخوردهای راهنمایی و رانندگی نیست

اکنون نیز تعداد پرشمار دوربین‌های ثبت تخلفات در مناطق مختلف شهر، اعتراضاتی را به دنبال داشته و مردم معتقدند ابتدا باید برای کاهش تخلفات اطلاع‌رسانی صورت می‌گرفت.

اگرچه برخوردهای سلبی و جریمه در فرهنگ رانندگی ما به یک الزام تبدیل شده اما به نظر می‌رسد گاه آزادی‌های بی‌حساب و کتاب و گاه سفت و سخت گرفتن‌های بی‌حد، اعتدال را از بین برده است و اکنون سخت است مردمی که سال‌ها در شرایط آسان‌تری در قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی نسبت به سایر مناطق کشور رانندگی می‌کردند اکنون با این همه دوربین، جریمه و ... مواجه باشند و به نظر می‌رسد همه الزامات این حوزه را باید با یکدیگر پیش برد.

به عنوان نمونه با توجه به اینکه یکی از دلایل مردم برای حضور پرتعداد موتورسیکلت‌ها و خودروهای تک‌سرنشین، ضعف در وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه در برخی مسیرهای نسبتا فرعی نظیر دروازه قرآن، بلوار پاکنژاد تا میدان امام حسین (ع) است، لازم است ابتدا وضعیت حمل و نقل عمومی بهبود یابد، سپس فرهنگ‌سازی و آموزش جدی‌تر گرفته شود و آنگاه در قدم بعدی برخوردهای چکشی‌تری در جرائم و... صورت گیرد.

اینکه راهنمایی و رانندگی حتی در اعلام آمار کشته‌های تصادفات مخفی‌کاری می‌کند و تنها به کاهش یا افزایش آمار بسنده می‌کند، شاید خود بتواند عاملی بازدارنده در مقابل بسیاری از تخلفات باشد زیرا به طور قطع این آمارها می‌تواند هشداری برای مردم باشد.

در مجموع به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مردم یزد، به ذات، انسان‌های آرام و نجیب و دور از جنجال و هیاهو هستند، عامل رفتارهای خشن و قانون‌گریزی آنها در امر رانندگی باید ریشه‌یابی شود.