از نخل‌گردانی در ظهر عاشورا تا آیین دسته بنی‌اسد در روز سیزده محرم
علی سپهری اردکانی در گفتگو با یزدرسا، با بیان اینکه از شب ششم محرم درحسینیه هایی که در آن تعزیه برگزار می شود، مراسم تعزیه خوانی شروع می شود، اظهار کرد: تعزیه خوانی به این ترتیب است که اول تعزیه حر، تعزیه مسلم، تعزیه حضرت علی اکبر، تعزیه حضرت عباس درشب عاشورا و بعد تعزیه حضرت امام است. اگر در شب یازدهم و دوازدهم تعزیه برگزار شود بیشتر تعزیه فرهنگی است.
محقق و پژوهشگر فرهنگ عامه با بیان اینکه قدیم در روز تاسوعا مراسم پرسه زنی صورت می گرفت، افزود: این سنت هنوز هم در برخی از شهرهای استان انجام می شود. گروه پرسه زن افرادی هستند که برای کمک گرفتن هزینه حسینیه این کار را انجام می دادند.
وی ادامه داد: این گروه شامل چند تن از بزرگان و خادمان امام حسین(ع) هستند و به صورت دسته های منظم به در منازل می رفتند و با خواندن اشعاری در رثای امام حسین علیه السلام درخواست کمک می‌کردند.
اردکانی گفت: یکی دیگر از کارهایی که در قدیم رواج داشته دستگاه سنگ زنی بوده است. چون در قدیم زنجیر زنی وجود نداشته از دو تکه چوب که دسته چرمی داشته استفاده می کردند و در مراسم عزاداری چوب ها را به هم زده و به صورت ریتمی آنها را بالا و پایین می بردند و بعد از هر چند بار این چوب ها را به سینه می زدند.
وی با بیان اینکه اوج عزاداری برای ابا عبدالله در عاشورا مخصوصا ظهر عاشورا بوده که مراسم نخل برداری انجام می شده است، اذعان کرد: نخل نماد عزاداری در استان یزد است و در ساخت آن بسیار مهارت به کار رفته است.
محقق و پژوهشگر فرهنگ عامه افزود: سر گنبدی شکل نخل به معنی ائمه است و داخل آن به صورت شبکه شبکه است بیانگر ضریح امام حسین(ع) است و اینکه سبک سرو است که نماد مقاومت است.
وی بیان کرد: در اطراف هر نخل ۷۲ سرو کوچک وجود دارد که نه نماد ۷۲ تن از یاران امام حسین است. برای تزیین نخل کارهای بسیار جالبی انجام شده که در وسط آن یک سرو بسیار زیبای و در اطراف آن تعداد زیادی شمشیر با دسته های فلزی یا چوبی که همه شمشیرها به طرف سرو نشانه رفته است، نصب می‌شود.
اردکانی در ادامه افزود: در اطراف آن هم پیکره شیر نصب می شد که نماد شجاعت و مقاومت است در پشت نخل نیز یک آینه بسیار بزرگ نصب می شود که نماد آب است.
وی با بیان اینکه شب یازدهم محرم مراسم شام غریبان انجام می‌شود، گفت: در قدیم دسته های شام غریبان با شمع های روشن در کوچه های تاریک بافت قدیم به یاد فرزندان امام حسین در زمانی که خیمه آنها را آتش زدند رفته و مشغول عزاداری مشغول می‌شوند.
محقق و پژوهشگر فرهنگ عامه افزود: روز سیزده محرم که روز دفن شهدا است دسته برای یاد بود قبیله بنی اسد به نام دسته بنی اسد تشکیل می شده و عده زیادی لباس عربی می پوشند.
وی بیان کرد: در شهر یزد این دسته در مسجد ملا اسماعیل حضور پیدا کرده با بیل، کلنگ و حصیر برای دفن شهدا و امام حسین علیه السلام حرکت می کردند و گروهی پشت سر آنان می‌گویند «خیل عرب خیل عرب حرمت این کشته بدانید هرچند که غریب است و شهید است به خاکش بسپارید» و به این گونه مراسم عزاداری در روز سیزده محرم با برپایی دسته بنی اسد پایان می پذیرد.
انتهای پیام/
