انقلاب اسلامی مردم ایران در مسیر چنددهه‌ای خود تجربه‌های تلخ و شیرین متعددی را پشت سر گذاشته است؛ تجربه‌هایی شیرین از جنس پیشتازی برجستگان انقلاب در تحقق آرمان‌های نهضت اسلامی و نمونه‌هایی تلخ با صبغه جاماندن برخی خواص از قافله حرکت کلی دلبستگان به نظام و انقلاب.

چه بسیار کسانی که در راه دفاع از آرمان‌ها و ارزش‌های مورد احترام ملت، الگویی بایسته و شایسته بوده و هستند و در این مسیر ابایی از تقدیم جان خود و عزیزانشان نیز نداشته و ندارند. برخی از اینان حتی واهمه‌ای از طرد و مقابله با نزدیک‌ترین کسان خویش نداشتند و به عبارتی در دو راهی انقلاب و نزدیکان، بی‌هیچ تردیدی انقلاب و نظام اسلامی را بر نزدیکان مساله‌دار خود ترجیح دادند و در این مسیر، تا پای برخوردهای سنگین قضایی و حتی اعدام آن‌ها نیز ایستادگی کردند.

 مرحوم آیت‌الله محمدی گیـلانی، مرحوم آیت‌الله خزعـلی، آیت‌الله جـنتی و ... از جمله خواصی هستند که در آزمون پایبندی عملی به شعارها و آموزه‌های انقلاب اسلامی سربلند بیرون آمدند و حب فرزند و خانواده نتوانست اراده آنان را در پاسداری از آرمان‌های انقلاب و خون‌های مطهر شهدا سست کند.

 و صدالبته بوده و هستند سابقونی که آرام‌آرام مواضعی تامل‌برانگیز در پیش گرفتند و رویکردهایی ناصواب برگزیدند؛ مواضع و رویکردهایی که در مواردی متعدد اسباب ذوق‌زدگی دشمنان نظام اسلامی را موجب شده است.

 بی‌گمان آقای هاشمی رفسنجانی را می‌توان از جمله پیشکسوتان برجسته‌ای دانست که با وجود سوابق افتخارآمیز در همراهی با نهضت امام(ره)، در طول حیات سیاسی خود در پس از انقلاب به‌ویژه در سال‌های اخیر مواضع و رویکردهایی نامتجانس با اهداف امام(ره) و انقلاب داشته و گلایه‌های دلسوزان را موجب شده است.

آقای هاشمی رفسنجانی که زمانی از برجسته‌ترین مسؤولان نظام اسلامی بودند و سوابق مبارزه با رژیم پهلوی و زندانی شدن در دوران مبارزات را در کارنامه خود دارد، در دوران هشت‌ساله ریاست جمهوری خویش توانست کشور را به شتابی تحسین‌برانگیز در مسیر سازندگی برساند به گونه‌ای که دولت وی به «دولت سازندگی» مشهور شد؛ اما برآیند کلی دولت سازندگی نارضایتی‌های بسیاری را به دنبال داشت.

تمرکز بر «توسعه اقتصادی» بدون توجه کافی به مقوله «عدالت اجتماعی» در دوران موسوم به سازندگی، موجب افزایش شکاف‌ طبقاتی و شکل‌گیری طبقه‌هایی تازه‌ به دوران رسیده و ویژه‌خوار شده بود. آقای هاشمی که زمانی در خطبه‌های نماز جمعه خود موضوع عدالت اجتماعی را مورد واکاوی و پافشاری قرار می‌داد، در دوران ریاست‌جمهوری خویش نتوانست از آزمون تحقق آن سربلند بیرون آید، بلکه تاکید بر «مانور تجمل» و سازندگی به هر قیمت بدون اهتمام کافی به همه ابعاد پیشرفت از جمله در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی، نارضایتی‌های گسترده‌ای را در پی داشت.

در دوران سازندگی بود که سیاست‌های فرهنگی دولت هاشمی موجب دلخوری شدید عناصر انقلابی شد و در همین دوران بود که هشدارهای رهبری درباره «تهاجم فرهنگی» شدت می‌یافت. در این دوران افراد و طیف‌هایی خاص با صبغه روشنفکرمآبی جرات یافتند تا با صراحتی بیش‌تر از گذشته، ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس را زیر سؤال برند.

در دوران دولت سازندگی، تاکید بر توسعه به هرقیمت و نیز اجرایی کردن سیاست‌های مورد خواست برخی نهادهای بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول به رشد شگفت‌انگیز تورم -‌ حدود پنجاه‌ درصد- انجامید و به تبع، فشار اقتصادی کم‌نظیری بر مردم بخصوص قشرهای مستضعف و به عبارتی آسیب‌پذیر تحمیل شد. نکته قابل توجه این‌جاست که در دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی، بر خلاف شعارهای این سال‌های ایشان، فضای مناسبی برای نقد عملکرد دولت و دولتمردان فراهم نبود و دسترسی به مسئولان دولتی دشوار بود.

در واپسین ماه‌های منتهی به خرداد 76، برخی متصدیان دولت وقت از جمله عطاءالله مهاجرانی از ضرورت تمدید ریاست جمهوری آقای هاشمی سخن می‌گفتند و صغری‌ها و کبری‌های فراوانی برای توجیه آن چینش می‌کردند. اگرچه این عده در تحقق خواست خود ناکام ماندند و تلاشش‌ آن‌ها بیش‌تر به طنزی تلخ می‌مانست، اما به طور طبیعی مردم انتظار داشتند آقای هاشمی در برابر این دسته از اطرافیان و ادعاهایشان، موضع محکمی در پیش بگیرد.

نویسنده: عبدالله سیدزاده

ادامه دارد