عصر سیاست، يكي از مهمترین مسائل مربوط به انتخابات، تعیین حدود حوزه‌های انتخابیه است. اهمیت این مسئله از ابعاد مختلفی است که از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به آثار مستقیم اين امر بر انتخاب افراد اشاره کرد. با توجه به آنكه مجلس شوراي اسلامي طرح استاني شدن انتخاب نمايندگان را در دستور كار خود قرار داده است جا دارد برخي چالش‌هاي اين طرح مورد بررسي حقوقي قرار داده شود.

برای اولین بار در سال 1378 موضوع استانی شدن انتخابات در قالب طرحی از سوی مجلس پنجم مطرح گردید. بعدها مجالس ششم، هفتم و هشتم نیز طرح مذکور را همراه با اصلاحاتی به جریان انداختند لکن هیچ کدام در تبدیل اين طرح به قانون موفق نشدند.

حال برای پنجمین بار طرح استانی شدن انتخابات از سوی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مورد توجه واقع شده است.

شاید بتوان گفت یکی از معایب استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی، کم شدن حضور مردم در صحنه انتخابات است.

در وضعیت موجود که انتخابات شهرستانی است به سبب ارتباط بیشتر مردم با کاندیداها، حضور مردم هم در انتخابات به حداکثر می رسد اما با استانی شدن، این ارتباط حداقل شده و در نتیجه شرکت مردم نیز کم رنگ می شود.

یک عیب دیگر استانی شدن، کم شدن ارتباط مردم با بدنه مجلس و نمایندگان است، در واقع در وضعیت فعلی مردم با وکلای خود به صورت هفتگی ارتباط مستقیم دارند که این هم برای نمایندگان مفید است هم برای مردم، ولی با استانی شدن انتخابات این ارتباط به حداقل رسیده و یا از بین می رود.

چرا که نمایندگان می توانند با ارتباط نزدیک با مردم، ضمن هدایت فکری و سیاسی موکلین خود و رساندن انتظارات نظام به بدنه جامعه، از نکته نظرات آنها  در تصمیمات خود در مجلس استفاده کنند و از سویی دیگر نیز یکی از منویات مقام معظم رهبری حضور مسئولین در بین مردم است که این مساله درمورد نمایندگان بسیار صادق بوده است.

اما در صورت استانی شدن انتخابات این ارتباط به حداقل خواهد رسید و ثمرات آن از بین خواهد رفت.

عیب دیگری که بر استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی وارد است، بالا رفتن هزینه انتخابات برای کاندیداهاست، کسی که در یک شهرستان نامزد انتخابات مجلس شورای اسلامی شده برای شهر و روستای آن منطقه هزینه می کند اما کسی که در یک استان نامزد شده باید چند صد کیلومتر از شمال تا جنوب استان را در نظر بگیرد و این فرد چگونه می تواند در زمان تبلیغات یک هفته ای در این همه وسعت جغرافیایی تردد نماید.

البته یکی از مسائلی که موافقین مطرح می کنند این است که در صورت استانی شدن لازم نیست فرد کاندیدا خودش را به این اندازه تبلیغ نموده و پول هزینه کند، بلکه احزاب لیست خواهند داد و مردم به اعتماد احزاب، موکلین خود را انتخاب می کنند.

پاسخ این مطلب نیز این است که در ۳۶ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره دیده شده که حزب گرایی در ایران موفقیت چندانی نداشته و نتوانسته است مثل بعضی از کشورها در میان آحاد مردم جا باز کند.

علت نیز این است که اولاً مردم ما به احزاب اعتماد ندارد بلکه به جهت دیندار بودن و اینکه می باید پاسخگوی انتخابم باشم خودشان درباره نامزدها تحقیق کرده و بعد انتخاب می نمایند و دوم اینکه احزاب در ایران به اصطلاح شب انتخاباتی هستند لذا نتوانسته اند و نمی توانند مردم را جذب نمایند و اعتماد آنها را به دست بیاورند و حتی به نظر من تا دهها سال آینده هم احزاب نخواهند توانست در ایران جایگاه واقعی خود را پیدا کنند.

دلیل این موضوع هم این است که شما می بینید در ایران جریان اصولگرایی و جریان اصلاح طلبی است اما چندین حزب در درون این جریانات وجود دارد که بعضاً حتی همدیگر را هم قبول نمی کنند و حتی سران آنها هم همدیگر را قبول نمی کنند و بعضاً مشاهده هم شده که به لیست واحد نمی رسند و حالا چه انتظاری است که مردم به لیست های متعدد آنها اعتقاد داشته و طبق آن لیست ها رای بدهند.

علاوه بر آن چون شورای محترم نگهبان قبلاً هم نظرش در این مساله منفی بوده اینک نیز بعید است نظر مثبت بدهد.

ناگفته نماند آنچه در مجلس شورای اسلامی محترم تصویب و به تایید شورای محترم نگهبان برسد مردم با جان و دل پذیرفته و ان شاالله که انتخابات پرشوری را  درپایان سال۹۴ رقم خواهند زد.