به گزارش یزد رسا، بیست مهر در تقویم ملی کشور به عنوان یادروز حافظ نامگذاری شده‌، شاعری که ستاره‌ای تابناک در پیکره فرهنگ و ادب پارسی است با یحیی کاظمی نسب استاد ادبیات  به مناسبت یاد روز حافظ به گفتگو نشستیم.

یحیی کاظمی نسب در گفتگو با طنین خاتم با اشاره به زندگی نامه حافظ اظهار داشت :   خواجه شمس الدین محمد شیرازی متخلص به حافظ یکی از پر رمز و رازترین شاعران ایران و جهان است تاریخ ولادت او را بین 726و 729نوشته اند و در سال 792 از دنیا رفت.

نام پدرش را بهاءالدین که از اصفهان یا جای دیگر به فارس آمده بوده است و مادرش اهل کازرون بود  زنی داشته که با او میتوانست ناخوشی های روزگار خود را فراموش کند .

اما هم صحبتی با این یار دیر نمی پاید حتی فرزندش نیز با او نمی ماند اما عشق به آنها همواره در دل شاعر بود و همین عشق او را به شیراز پایبند می کرد .

استاد دانشگاه در ادامه گفت : حافظ به نام خواجه لسان الغیب مشهور است خواجه لقب و عنوان اجتماعی است و به اعیان طراز اول اطلاق میشده اما لسان الغیب ابتدا بر دیوان حافظ اطلاق می شده سپس به خود  او داده شد .

دوران جوانی حافظ :

 جدای از افسانه و داستان در مورد حافظ در همان اوایل جوانی پیوند عمیق با قرآن داشته و حافظ کل قرآن بود و تخلصش به نام حافظ به همین سبب است که خود نیز اشاره دارد .

ندیدم خوش تر از شعر تو حافظ                  به قرآنی که اندر در سینه داری

او به تفسیر قرآن نیز علاقه داشت و علاوه بر آن او قرآن را با قرائت های متدوال آن آموخته بود که اشاره دارد به این که خودش می گوید .

عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ                   قرآن زبر بخوانی در چارده روایت

حافظ علاوه بر حافظ قرآن بودن در ترتیل و خوش خوانی قرآن با قرائت قرآن به آواز خوش هم مهارت داشته است .

ساده زیستی حافظ :

حافظ با آنکه هنرمند و اندیشه ور ژرفکاری است زندگی ساده ای داشت نه حرص مال و منال داشته نه حب جاه و مقامی نه مثل یک زاهد از صحبت حکام می گریخته نه مثل یک ستایش گر پیوسته در دامن ممدوحان می آویخته در حقیقت حافظ رندانست و دیوانش رندی نامه است رند کلمه ای پر بار و عجیبی است د رسایر فرهنگ و زبان های قدیم و جدید معادل ندارد چنان که از دیوان حافظ بر می آید .

شخصیتی است به ظاهر متناقض و در باطن متعادل اهل افراط و تفریط ،  نیت رندی مقام رفیعی است که از همه انواع تنگ نظری ها و ترس به دور است حافظ اقرار به رندی دارد و آن را هنر می داند و به آن افتخار می کند .

عاشق و رند و نظر بازم و می گویم                   تا بدانی که به چندین هنر آراسته ام

او رندی را لازم عشق و جوانی می داند از نظر او رندی مذهبی است قابل پیروی کردن

سالها پیروی مذهب رندان کردم                           تا به فتوی خرد حرص به زندان کردم                                

حافظ شگرد شاعری و سبک بیان خود را از قرآن آموخته است

حافظ در غزل تحولی بزرگ و اساسی ایجاد کرد او غزل عارفانه مولانا و غزل عاشقانه سعدی را پیوند می زند و با ابیات غزل استقلال می دهد او شگرد شاعری و سبک بیان خود را از قرآن آموخته است .

خواجه آن ساعت که این پریشان می کرد     طایر فکرش به دام اشتیاق افتاده بود

غزل های حافظ هم غزل عاشقانه ناب است هم عزل عارفانه ناب

عشق اخلاق و عرفان مهمترین درون مایه شعر و به ویژه غزل فارسی است در غزل حافظ اوج ترکیب این سه درون مایه را مشاهده می کنیم در غزل های حافظ هم غزل عاشقانه ناب است هم عزل عارفانه ناب ولی اغلب غزل هایش عارفانه عاشقانه است و بر همکاران حتی خبرگان فن دشوار است که بدانند عشقی که در غزل او موج می زند عشق زمینی و انسانی است یا آسمانی و عرفانی لسان الغیب آن را می داشته و عمدا آن ا را در آمیخته و اوج هنری و راز جاودانگی او در همین است حافظ در غزلش چهره یک هم اخلاق را به خود نمی گیرد حافظ در عصری زندگی می کند که بسیاری از فضایل اخلاقی و انسانی رو به زوال نهاده ضعف و زبونی ، ریا ، خیانت و فحشا در میان طبقات چه دربار و چه دینی به اوج رسیده است .

حافظ با صراحت لهجه بر ریاکاران خرده می گیرد

 انتقاد های طنز آمیز حافظ همه اخلاقی و مربوط به اخلاقیات است وقتی ریا و فساد همه جا آشکار رخ می نماید او با صراحت لهجه ای که مخصوص اوست بر ریاکاران خرده می گیرد هرگز دل به زهد خشک آنها نمی دهد

واعظان کاین جلوه بر محراب و منبر می کنند             چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند .

منتها به تعبیر خود با دل خونین لب خندان پیش می آورد و به جای آنکه با صوفی و محتسب در بیفتد خونسردی خود را حفظ می کند و کاری ترین صلاح خود یعنی طنز را وقف مبارزه با آن میکند طنزش تلخ و سیاه نیست بلکه شیرین و خوشایند است طنز او در عین کم رنگی بسیار جسورانه است .

حافظ در دیوانش علیه شش گروه پرچم انتقاد برافراشته

حافظ در دیوانش علیه شش گروه پرچم انتقاد برافراشته ملای دروغین،  محتسب خشن ،توانگر متکبر،  واعظ بی عمل،  صوفی متظاهر،  زاهد خشک ، هنر حافظ این است که دردهای مردم را در آن روزها بیان کرده است و امتیاز حافظ بر دیگران این است که خودبین و خود پرست نیست غم همه مردم را میخورد،  مردم اندیش و مردم داراست.

 اشعار  حافظ گنجینه ای سرشار از موسیقی و تصویر و تجسم یک آرمان عالی است

خواجه شمس الدین از جمله شاعرانی است که نه تنها در ایران مشهور و محبوب است بلکه در تمام دنیا او را یک شاعر پرمایه می شناسند برای دنیا شعرحافظ گنجینه ای سرشار از موسیقی و تصویر و تجسم یک آرمان عالی هم است به علاوه او ایران مرشد محبوب نسل ها ، موضوع عشق و علاقه قلبها ست .

شناخت حافظ

شناخت حافظ کار دشواری است و ما تا شناختی از استادان حافظ – جو زمان حافظ و فضایی که حافظ در آن تنفس کرده است نیاوریم محال است شناخت درستی در مورد خود او پیدا کنیم

شاید بهترین حرف در مورد حافظ را خودش گفته باشد

بر سرتربت ما چون گذری همت خواه                   که زیارتگه رندان جهان خواهد بود  

استاد کاظمی نسب در پایان کتاب فال های شگفت انگیز را به تمامی مخاطبان طنین خاتم معرفی می کند .