اعمال شب و روز عید غدیر؛ از نماز و روزه تا تبسم و دید و بازدید
به گزارش یزد رسا، شب عید غدیر شب با شرافتى است و سید بن طاووس در "اقبال الأعمال" دوازده رکعت نماز به یک سلام به کیفیتى مخصوص براى این شب با دعائى نقل کرده است.
در حدیث ابن ابى نَصر بَزَنطى است از حضرت رضاعلیه السلام که فرمود اى پسر ابى نصر هر کجا که باشى سعى کن که روز غدیر نزد قبر مطهر حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام حاضر شوى. بدرستى که خدا در این روز مىآمرزد از هر مرد مؤ من و زن مؤ منه گناه شصت ساله ایشان را و در این روز آزاد مىکند از آتش جهنم دو برابر آنچه آزاد کرده است در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر و یک درهم که در این روز به برادران مؤ من بدهى برابر است با هزار درهم که در اوقات دیگر بدهى و احسان کن در این روز به برادران مؤ من خود و شاد گردان هر مرد مؤ من و زن مؤ منه را به خدا قَسَم که اگر مردم فضیلت این روز را بدانند چنانکه باید هر آینه هر روز ده مرتبه ملائکه با ایشان مصافحه کنند و بالجمله تعظیم این روز شریف لازم و اعمال آن چند چیز است:
اول: روزه که کفاره شصت سال گناه است و در خبریست که برابر است با روزه عمر دنیا و معادل است با صد حج و صد عمره
دوم: غسل
سوم: زیارت حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام و سزاوار است که انسان هر کجا باشد سعى کند خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند و از براى آن جناب در این روز سه زیارت مخصوصه نقل شده که یکى از آنها زیارت معروفه به "امینالله" است که از نزدیک و دور خوانده مىشود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.
چهارم: خواندن تعویذى که سید در اقبال از حضرت رسول خدا (صَلى اللهِ عَلِیهِ وَ اله) روایت کرده است.
پنجم: خواندن دو رکعت نماز، سپس به سجده رود و صد مرتبه خدا را شکر کند و دعایی مخصوص را بخواند. سپس باز به سجده رود وصد مرتبه اَلْحَمْدُلِلهِ و صد مرتبه شُکْراًلِلهِ بگوید.
روایت شده که هر که این عمل را بجا آورد ثواب کسى داشته باشد که در روز عید غدیر نزد حضرت رسول خداصَلى اللهِ عَلِیهِ وَاله حاضر شده باشد و با آن حضرت بیعت کرده باشد.
ششم: غسل و به جا آوردن نماز پیش از زوال آفتاب. در هر رکعت این نماز یک مرتبه حمد و ده بار قُلْ هُوَاللهُ اَحَدٌ و ده بار آیة الکرسى و ده بار اِنا اَنْزَلْناهُ خوانده شود.
هفتم: خواندن دعای ندبه.
هشتم: هنگامی که مومنی را ملاقات کرد بگوید: «اَلْحَمْدُ لِلهِ الذى جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسکینَ بِوِلایَةِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَالاْئِمةِ عَلَیْهِمُ السلامُ».
نیز بخواند: «اَلْحَمْدُ لِلهِ الذى اَکْرَمَنا بِهذَا الْیَوْمِ وَجَعَلَنا مِنَ الْمُوفینَ بِعَهْدِهِ اِلَیْنا وَمیثاقِهِ الذى واثَقَنا بِهِ مِنْ وِلایَةِ وُلاةِ اَمْرِهِ وَ الْقُوامِ بِقِسْطِهِ وَلَمْ یَجْعَلْنا مِنَ الْجاحِدینَ وَالْمُکَذبینَ بِیَوْمِ الدینِ. سپاس خدایی را که قرار داد ما را از تمسک جویان به ولایت امیرمؤ منان و سایر امامان علیهم السلام ستایش خاص خدایى است که گرامى داشت ما را به این روز و قرارمان داد از وفاکنندگان به عهدى که با ما کرده بود و پیمانى که با ما بسته بود از ولایت سرپرستان امر دین او و برپادارندگان عدلش و قرارمان نداد از منکران و تکذیب کنندگان روز جزا».
نهم: صد مرتبه بگوید: اَلْحَمْدُ لِلهِ الذى جَعَلَ کَمالَ دینِهِ وَتَمامَ نِعْمَتِهِ ِبوِلایَةِ اَمیرِ الْمُؤ مِنینَ عَلى بْنِ اَبى طالِبٍ عَلَیْهِ السلامُ: ستایش خاص خدایى است که قرار داد کمال دین و تمام شدن نعمتش را به ولایت امیرمؤ منان على بن ابیطالب علیه السلام.
علاوه بر این اعمال عبادی، انجام کارهای دیگری نیز در روز عید غدیر سفارش شده است. از جمله:
افطارى دادن:
در میان اعمال روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس روایات در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است. امام على(ع) مىفرماید: من افطر مؤمنا فى لیلة فکأنما افطر فئاما: کسى که مؤمن روزه دارى رادر غدیر افطار دهد، مانند این است که ده فئام را افطار داده است. فردى پرسید: اى امیرمؤمنان(ع) « فئام » چیست؟ حضرت فرمود: صد هزار پیامبر(ص) و صدیق و شهید.
برادر شدن(عقد اخوت):
عقد برادرى یکى از آداب روز غدیر شمرده شده است. این عقد به صورت زیر است: یکى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مىگذارد و مىگوید: و اخیتک فى الله و صافیتک فى الله و صافحتک فى الله و عادهت الله و ملائکته و رسله و انبیائه و الائمة المعصومین(ع) على أنى إن کنت من اهل الجنة و الشفاعة و أذن لى بأن أدخل الجنة لا ادخلها الا و أنت معى/ با تو در راه خدا برادر مىشوم؛ با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مىگیرم؛ با تو در راه خدا دست مىدهم و با خد، ملایکه، کتابه، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(ع) عهد مىبندم که اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنکه تو با من همراه شوى.
آنگاه دیگرى مىگوید: قبلت؛ یعنى قبول کردم. سپس مىگوید: اسقطت عنک جمیع حقوق الاخوة ما خلا الشفاعة و الدعاء و الزیارة ؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط کردم.
پوشیدن لباس پاکیزه و نو
امام صادق(ع) فرمود: یحب ... أن یلبس المؤمن انظف ثیابه و افخرها؛ در روز غدیر لازم است مؤمن پاکیزه ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد.
تبریک و تهنیت
امام صادق(ع) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده است: وقتى یکدیگر را ملاقات کردید، بگویید: الحمدلله الذى اکرمنا بهذا الیوم و جعلنا من الموفین بعهده الینا و میثاقه الذى واثقنا به من ولایة ولاة امره و القوام بقسطه و لم یجعلنا من الجاحدین و المکذبین بیوم الدین، سپاس خداى را که ما را به این روز گواهى داشت و ما را از مؤمنان و کسانى قرار داد که به پیمان و میثاقى که در باره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است وفا کردیم و ما را از انکارکنندگان و تکذیب کنندگان رستاخیز قرار نداد.
تبسم:
امام رضا(ع) فرمود: ...و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان فمن تبسم فى وجه اخیه یوم الغدیر نظر الله الیه یوم القیامة بالرحمة و قضى له الف حاجة و بنى له فى الجنة قصرا من در بیضاء و نضر وجهه؛ روز غدیر روز تبسم به روى مؤمنین است. کسى که در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند در روز قیامت نظر رحمت به او مىافکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مىکند و صورتش را زیبا مىسازد.
دید و بازدید:
دید و بازدید یکى از آداب روزهاى عید و شادى است. این سنت مردم را شادابتر و نام و یاد عید را در دل و ذهنشان ریشهدارتر مىکند. اسلام همین سنت را براى عید غدیر در نظر گرفته و آن را مورد تأکید قرار داده است. امام رضا(ع) فرمود: من زار مؤمنا ادخل الله قبره سبعین نورا و وسع فى قبره، و یزور قبره کل یوم سبعون الف ملک یبشرونه بالجنة؛ کسى که در روز غدیر به دیدار مؤمنى برود خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد و قبرش را وسیع مىسازد؛ هر روز هفتاد هزار فرشته قبرش را زیارت کرده، به او بشارت بهشت مىدهند .