به گزارش یزدرسا به نقل ازراه دانا؛ گسترش مبادلات تجاری و بهبود مناسبات بین المللی از اصلی ترین شعارهای حسن روحانی در خرداد ماه 92 بود. رئیس جمهور در آن دوران چنان از برنامه های خود برای گسترش مبادلات تجاری کشور صحبت می‌کرد و از شرکای تجاری محدود کشور در دولت قبل انتقاد می‌کرد که وقتی عصر 25 خرداد 92 معلوم شد که قرار است چهار سال رئیس دولت یازدهم باشد، کسی باور نمی‌کرد که روزهای بسیار تیره و تاری در انتظار تجارت خارجی ایران قرار بگیرد. رئیس جمهور و تیم اقتصادی دولت یازدهم در حالی تاکید خاصی بر لزوم لغو تحریمها برای گسترش مبادلات تجاری کشور داشتند که همه منتظر یک جهش فوق العاده در تجارت خارجی کشور در دوران پساتحریم بودند، اما با وجود کاهش برخی از تحریم‌ها در دو سال و نیم گذشته و اجرای برجام، نه تنها وضع تجارت خارجی ایران بهتر نشد، بلکه فاجعه ای عظیم در تجارت خارجی دولت حسن روحانی رخ داد.

به گزارش نسیم یافته های خبرنگاران از گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که در 300 روز نخست سال 94 با وجود گذشت بیش از 85 درصد ایام سال هنوز نیمی از اهداف صادراتی تحقق نیافته و به عنوان نمونه در 9 ماهه اول امسال در خوش بینانه ترین حالت تنها 65 درصد اهداف صادراتی کشور تحقق یافته است.
 

در ابتدای امسال مجتبی خسروتاج قائم مقام نعمت زاده در وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با روزنامه دولت، وعده داده بود که امسال کشور 60 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته باشد.

همچنین بررسی وزن و ارزش صادرات غیر نفتی کشور هم آمار تامل برانگیزی را نشان می دهد. براساس آمار گمرک در 300 روز نخست سال 94 صادرات کشور از لحاظ وزن 5.5 درصد و از لحاظ ارزش 11 درصد کاهش یافته در حالی که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی نسبت به مدت مشابه 6.5 درصد رشد داشته است.

اما نکته مهم بعدی که بر خلاف شعارهای رئیس جمهور و یاران او از درون آمار 300 روزه تجارت خارجی ایران استخراج شده است نشان می دهد که تغییری در 5 بازار نخست صادراتی کشور نسبت به سالهای گذشته به وجود نیامده و با وجود گذشت بیش از دو سال از فعالیت دولت حسن روحانی سفر 145 هیات تجاری به ایران و اجرای برجام هنوز ما بیشتر کالاهای خود را به 5 کشور ثابت صادر می کنیم. بنابراین می توان گفت هیچ کدام از هیاتهای تجاری که در دو سال اخیر به ایران آمدند دریچه صادراتی جدیدی را به روی کشورمان باز نکرده و حتی شاید بستر واردات بیشتر کالاهای مصرفی خود را گشوده باشند.

اما براساس آمار تجارت خارجی کشور در حدود 300 روز نخست امسال به راحتی می توان مشاهده کرد که ارزش مبادلات تجاری ما با دیگر کشورها 17 درصد کاهش یافته است. بررسی جزئی تر آمار نشان می دهد که صادرات میعانات گازی 46 درصد و از لحاظ ارزش 9 درصد از لحاظ وزن کاهش یافته است. حتی در حوزه ای مانند فرش و صنایع دستی که همواره وضع مناسبی داشتیم صادرات ما 6 درصد از لحاظ ارزش و 23 درصد از لحاظ وزنی کاهش یافته است.

در بخش کشاورزی هم با کاهش 6 درصدی ارزش و 7 درصدی وزن محصولات رو به رو بوده ایم. در بخش معدن ارزش صادرات ما 38 درصد و وزن صادرات ما 18 درصد کاهش یافته است.

اما دولت یازدهم بدعتهای جدیدی را نیز در بخش اعلام آمار تجارت خارجی ایجاد کرده است. به عنوان مثال آمار صنعت و پتروشیمی را برای مثبت جلوه دادن آمار بخش صنعت با یکدیگر ادغام کرده در حالی که این دو بخش پیش از این آمار مستقلی داشتند. رشد صادرات صنعتی کشور در دولت تدبیر و امید در حالی منفی شده که در سال 91 و در اوج تحریمها کشور ما 21 درصد در صادرات صنعتی رشد داشته است.

اما در حوزه واردات هم عملکرد تجارت خارجی دولت روحانی چندان تعریفی ندارد. بنابر آمار گمرک در 300 روز نخست امسال 10 میلیارد دلار کالا از چین و ترکیه وارد کشور شده که 33 درصد واردات کل کشور را تشکیل می دهد. این در حالی است که میزان بسیار بالایی کالا از این دو کشور به وسیله امارات متحده به صورت قاچاق وارد می شود که در صورت محاسبه آنها در کنار این 10 میلیارد دلار واردات رسمی به عدد بسیار بالایی دست خواهیم یافت.

نوع کالاهای وارداتی هم کاملا در جهت خلاف تولید بوده به شکلی که واردات کالاهای سرمایه ای، واسطه ای و مواد اولیه در 300 روز اول سال 94 کاهش چشمگیری داشته و در عوض وزن کالاهای مصرفی وارداتی بسیار بالا رفته است.

همچنین دولت روحانی در کاری بی سابقه تغییرات جدی و معناداری در قیمت پایه صادراتی و وارداتی انجام داده که به نظر می رسد به منظور بهبود گزارشهای اعلامی خود بوده است.

با این تفاسیر باید گفت دولت یازدهم علی رغم وعده هایی که در خصوص بهبود وضعیت تجارت خارجی کشور به مردم داده بود، کشور را در وضعیت بسیار فاجعه از نظر تجارت خارجی قرار داده که تبعات آن مطئمنا گریبان اقتصاد ایران را خواهد گرفت. باید دید رئیس جمهور و دیگر دولتمردان تدبیر و امید چه پاسخی برای آمار ناامید کننده تجارت خارجی کشور طی دو سال و نیم گذشته دارند؟

انتهای پیام/ص