به گزارش یزدرسا ،نتیجه انتخابات ریاست جمهوری بعد از هر هشت سال اعجا‎‌‌ب­هایی می­انگیزانند. تحلیل‎گران نیز عموماً تلاش می‎کنند طی ارزیابی‎های پسینی، اصرار کنند که پیش از انتخابات نتیجه فعلی را پیش‎بینی کرده‎اند. اکنون برخی از اصول­گرایان در تحلیل‏‏ های سیاسی خود چنین سخنی را تکرار می‎کنند و علت را نیز نادیده گرفتن راهبرد انتخاباتی خود عنوان می‎کنند. فارغ از اینکه چنین ادعایی تا چه میزان صحیح است، عمده اصول گرایان بر این نقطه متفق‎­القول هستند که عملکرد غلط این مجموعه سیاسی وضعیت اخیر را پیش آورده است.

آنچه پس از انتخابات روی داد، تلاش نحله‏‎­های مختلف اصولگرایان برای متهم کردن یکدیگر بود تا بجای تحلیل دقیق عوامل عدم توفیق در انتخابات ریاست جمهوری، مسئولیت شکست را به عهده دیگری بیاندازند. اما شاید اکنون و پس از گذشت یکسال و فرونشستن غبار هیجانات انتخاباتی، فرصتی مناسب برای بررسی و نقد درون گفتمانی جریان اصولگرایی و عوامل عدم توفیق آن در انتخابات گذشته فراهم شده باشد. و البته در نقد درون گفتمانی اصول‎گرایان آنچه به عنوان یک نقطه مشترک ارزشمند، امکان مباحثه و جمع­بندی را ساده­تر می­کند، اعتقاد و التزام بیشتر این مجموعه سیاسی به فرمایشات مقام معظم رهبری است.

گزاره رایجی که اصولگرایان به آن معتقدند و حتی بر مبنای آن کنش سیاسی خود در انتخابات گذشته را سامان دادند، نقش مؤثر عملکرد احمدی‎­نژاد در پیروزی رقیب سیاسی­ - گفتمانی است. این معنا می‎­تواند با ملاحظاتی به نتیجه­ای دقیق‎­تر و عبرت‎­آموزتر منتج شود. اصطلاح «احمدی­‎نژاد»، بعد از آن که در تراز ریاست جمهوری اسلامی ایران وارد شد، دیگر از سطح یک نام و شخص فراتر می­‎رود و تبدیل به یک رسم و توصیف مجموعه‎ه­ای از رفتارهاست. شخصیت، افکار و رفتار رئیس‎­جمهور مجموعا نشان­گر گونه‎­ای از هویت­ سیاسی-فرهنگی در بازه­ای از تاریخ مقارن او خواهد شد. این مسئله در باب رؤسای جمهور گذشته جمهوری اسلامی نیز صدق می­کند.

با نزدیک شدن به پایان دوره دوم ریاست جمهوری احمدی­نژاد از پایان سال 1391، گروه‎­های مختلف سیاسی، رسانه‎ها و اقشار مختلف جامعه درگیر سوالات متعددی درباره ویژگی­‎های رئیس جمهور آتی شد. همزمان که گروه‎­های سیاسی به دنبال کشف کاندیدایی مطلوب و محبوب به زمینه­‌چینی می­‎پرداختند، مردم در حال جمع‎­بندی خویش از دوره احمدی­‎نژاد و برآورد از خصوصیات رئیس جمهور مدنظر خویش مشغول شدند. تبعاً مقام معظم رهبری که وظیفه راه­بری همه اقشار جامعه را برعهده دارد، می­بایست در وقت مقتضی نسبت بدین امر اقدام می‎­کردند. ایشان با درایت، کیاست و تجربتی که در این سال­ها اندوخته‎­اند، در یک عبارت کوتاه ولی پرمغز هم جمع­بندی از دوره گذشته ارائه دادند و هم چراغ راهی برای آینده پیش پای راه­جویان قرار دادند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در فراز پایانی سخنرانی مهم نوروزی خویش در حرم مطهر رضوی (ع) و در آستانه سال 92، درباره ویژگی‌های نامزد اصلح انتخابات ریاست جمهوری، بیان داشتند: «آنچه ما برای رئیس‌جمهور آینده نیاز داریم، عبارت است از امتیازاتی كه امروز وجود دارد، منهای ضعف هایی كه وجود دارد.»

همان طور که گفته شد، آن چه در ذهن و آیین مردم از شیوه­ای از حیات سیاسی-فرهنگی در دوره دولت‎های نهم و دهم شکل گرفته بود، صفاتی بود که نه به دولت که به مجموعه‎­ای از نیروهای سیاسی و گروه‎­های سیاسی اطلاق می­‎شد، و در نهایت تصویر فردی معتقد به فرامین و فرمایشات رهبری انقلاب، پایبند به آرمان‎­های استکبارستیز، فقرستیز و عدالت‎­گستر انقلاب اسلامی با همه تفاوت­‎هایی که در روش­‎ها و شیوه­‎های افراد اینچنینی داشت را در ذهن شکل می‎داد.

و این در حالی بود که ظهور و بروز نقاط ضعف غیرقابل چشم‎پوشی در دولت احمدی‎نژاد، به تدریج از سال 88 مرزبندی اصولگرایان با این دولت و علنی شدن انتقادات نسبت به آنرا افزایش داد. هر چه ایام انتخابات ریاست جمهوری نزدیک­تر می‎­شد، انتقاد اصول­گرایان نسبت به نقاط ضعف دولت بیشتر و بیشتر می­شد.

انتقاداتی که اگر چه بسیاری بجا و غیرقابل انکار و ناشی از ضعف عملکرد دولت چه در حوزه اعتقادی و چه در حوزه اجرایی بود، اما عملا نقاط قوتی را که سبب شده بود تا یک گفتمان منسجم و یک بسته پر قوت برای اداره کشور ارائه کند را به حاشیه راند. اما کار به اینجا ختم نشد، بلکه نقاط قوتی که الزاما مربوط به دولت نهم و دهم نبود، بلکه برآمده از گفتمان اصیل انقلاب اسلامی بود، مانند سفرهای استانی، سیاست ­خارجی تهاجمی و انقلابی، مردم‎دار، ساده‎زیستی،اتکاء به قدرت درونی و .. نیز مورد تردید و تشکیک و حتی هجمه از سوی اصول­گرایان قرار گرفت.

در همین حال گروه و جریان سیاسی رقیب همراه با دستگاه رسانه‌­ای پرقدرت با سوء استفاده از مشکلاتی که ناشی از تحریم‌­ها و بی‎­تدبیری­‌های زیرساختی اقتصادی به وجود آمده بود، تمامی دست‌آوردهای تنسک و تمسک به الگوهای انقلابی-اسلامی را زیر سوال می‎­بردند. در صورتی که این زمان وقت اصرار بر تبیین و توضیح این معنا بود که تبعیت از راهبردهای مکتبی و انقلابی موجب پیروزی می­‌شود و در صورت فاصله گرفتن از این مدل ناکامی در امور مادی و دنیایی نیز قطعی خواهد بود.

در جنگ احد حضرت رسول اعظم صلوات الله علیه و آله تعدادی تیرانداز را بر تنگه کوه احد گمارد تا از آن جا مراقبت کنند که دشمنان نتوانند از پشت به لشکر اسلام حمله کنند؛ و به آنها تأکید کرد تحت هیچ شرایطی نباید محل مأموریت را ترک کنند. اما آنان پس از دیدن شکست اولیه کفار و تجمع برخی مسلمانان در جمع‎­آوری غنائم، آن نقطه راهبردی را رها کردند و نتیجه آن شد که همه می دانند. برخی اصولگرایان با استناد به خستگی و سرخوردگی دولت در ایستادگی مقابل مشکلات، به جای تداوم راهبردی که مقام معظم رهبری نشان داده اند، با تقویت شبهات موجود در جامعه، عملا گفتمانی را که دولت‎های نهم و دهم بر اساس آن شکل گرفته بود و البته گفتمانی مبنعث از مبانی انقلاب اسلامی بود به عنوان عامل این مشکلات معرفی کردند.

همین مبنای غلط بود که عملا موجب شد تصویری پر از تردید از کاندیداهای اصولگرا نسبت به مبانی گفتمان انقلاب اسلامی که پیش و بیش از دولت احمدی‎نژاد، معماران انقلاب اسلامی منادی آن بودند در افکار عمومی شکل بگیرد و طبیعی است که افکار عمومی، کاندیدایی مومن به مبانی گفتمانی‎اش - ولو آن مبنای غربی و یا لیبرالیستی باشد – را نسبت به کاندیدایی پر از تردید ترجیح خواهند داد، تردیدی که در شعارهای انتخاباتی کاندیداهای منتسب به اصولگرایی، نسبت به مبانی گفتمان انقلاب اسلامی، عیان و هویدا بود.

آنچه به عنوان راهبرد توصیه شده بود، «اصلاح شرایط موجود» با امتداد نقاط قوت و جبران نقاط ضعف بود و آنچه به عنوان راهبرد از سوی برخی کاندیداهای منتسب به اصولگرایی در پیش گرفته شد، تبلیغ حداکثری برای «عبور از شرایط موجود» بود و این روشن و واضح است که این تبلیغ، یعنی تبلیغ «عبور از شرایط موجود» بزرگترین کمک به رقیب برای توفیق در رقابت بود.

«و لقد صدقكم اللّه وعده اذ تحسّونهم باذنه حتّى اذا فشلتم و تنازعتم فى الامر و عصيتم من بعد ما ارئكم ما تحبّون منكم من يريد الدنيا و منكم من يريد الاخرة ثمّ صرفكم عنهم ليبتليكم و لقد عفاعنكم و اللّه ذوفضل على المؤمنين»/ آل­عمران 152

و به حقيقت، راستى و صدق وعده خدا را (كه شما را بر دشمنان غالب مى گرداند) آن گاه دريافتيد كه غلبه كرديد و به فرمان خدا كافران را به خاك هلاكت افكنديد و هميشه بر دشمن غالب بوديد تا وقتى كه در كار جنگ احد سستى كرده و اختلاف انگيختيد (برخى در سنگرى كه پيغمبر دستور داد ايستاده و گروهى از پى غنيمت رفتيد) و نافرمانى حكم پيغمبر نموديد پس از آنكه هر چه آرزوى شما بود (از فتح و غلبه بر كفار و غنيمت بردن ) به آن رسيديد منتها برخى براى دنيا و برخى براى آخرت مى كوشيديد و سپس اين عمل شما را از پيشرفت و غلبه بازداشت تا شما را بيازمايد، و خدا از تقصير شما (كه نافرمانى از پيغمبر خود كرديد) در گذشت كه خدا را با اهل ايمان عنايت و رحمت است (152)

از سوی دیگر متأسفانه اصرار احمدی­نژاد بر نقاط ضعف خود در استفاده از افراد ناسالم و یا بدنام اقتصادی-سیاسی این مسیر را هموارتر کرد. تعصب دکتر احمدی­نژاد در برجسته شدن حمایت و یگانگی با مشایی، عدم اهتمام و وانهادن امور اجرایی مهم کشور در عرصه سیاست خارجی و اقتصادی مزید بر علت شده بود.

اصولگرایان صرفا به دنبال رسیدن به رأی مورد نظر خود وارد میدان شدند. لذا وقتی در انتخابات اصل گرفتن رأی باشد، پایبندی به اصول و ضوابط فرع می شود. تا جایی که به جای تشریح و تبیین انتساب نقاط قوت دولت‎های نهم و دهم به اصول انقلاب اسلامی و خط امام و رهبری، نقد عملکرد وی اولویت اصلی و قطعی تلقی می‎شود. نقاط قوتی که وقتی به کار بسته می­شدند، موفقیت و مقبولیت را نیز در پی داشتند. اما متأسفانه تلقی غلط از تصور مردم، افرادی به دنبال استراتژی ابهام و کتمان نقاط قوت احمدی­نژاد حتی حاضر به معرفی شاخصه­های اصلی انقلاب اسلامی، و استقامت بر راهبرد مقام معظم رهبری برای ورود به انتخابات نشدند، و تلاش خود را بر معرفی کاندیدایی جذاب و رأی آور گماردند.

دوراندیشی صرفاً این نیست که بین بد و بدتر بد را انتخاب کرد، بلکه آن کسی که اجازه نمی دهد چنین وضعیت بغرنجی بوجود آید، دوراندیش است. بسیاری اوقات نزدیک­­ترین راه، بهترین راه نیست. شاید فرصتی که با روی کار آمدن دولت روحانی برای اصولگرایان بوجود آمده است، بازاندیشی و تأمل درونی در عملکرد خود نسبت در مواجهه با راهبردهای مقام معظم رهبری در سیاست داخلی و راه­های دست­یافتن به موفقیت سیاسی و جلب آرای عمومی  شفافیت بدست آمده است که در حالت دیگری متصور نمی بود.
یکی بر سر شاخ و بن می­برید...

منبع:رجا نیوز