تکیه به توان داخلی و توجه به اقتصاد مقاومتی تحریم ها را خنثی خواهد کرد
به گزارش یزدرسا ،دکتر محمد صادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درگفت و گو با سرویس اقتصادی آفتاب ری؛ در رابطه با نحوه مدیریت تحریم ها به برخی از علل تحریم های غربی علیه ایران، راهکارها و سازوکار مقابله با این تحریم های ظالمانه و نیز نقش اقتصاد مقاومتی در مسیر مقابله با تحریم ها اشاره کرد.
وی در ادامه عنوان کرد: با این که سی و چند سال از انقلاب اسلامی می گذرد و در طول این مدت شاهد انواع تحریم های اقتصادی، سیاسی و نظامی علیه نظام بودیم، و در واقع غربی ها پیکان تحریم های خود را به سمت اقتصاد ایران نشانه گرفته اند تا از این طریق مردم را در مقابل مسئولان و نظام قراردهند. با وجود اظهارات مقامات غربی در مورد علت تحریم ها علیه ایران، در واقع رویکرد غرب را نشان می دهد و مسئله هسته ای هرگز علت تحریم های اقتصادی از سوی آنها نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: تحریم های اقتصادی علیه مردم ایران، نتیجه سیاست های نظام و یا مسائل حاشیه ای، نظیر هولوکاست نیست و در واقع این، یک عملیات فریبکارانه است که می خواهد اذهان عمومی را از عامل اصلی تحریم ها منحرف کند.
کوشکی با بیان اینکه مشکل غرب و ایران در سه محور عمده است، تاکید کرد: برنامه هسته ای ایران، حمایت ایران از برخی گروه ها نظیر حماس و حزب الله لبنان، و مساله حقوق بشر، اما مساله حقوق بشر واقعی نیست. شاهد آن رابطه حسنه آمریکا با شیوخ خلیج فارس و در راس آنها دولت سعودی است. در حقیقت علل اصلی تحریم ها یا به عبارت دیگر، علل دشمنی غربی ها با ایران به موضوعات اساسی تری بر می گردد.
وی افزود: اکثر تحلیل گران منصف بر این امر اذعان دارند که نوعی تضاد منافع جدی میان ایران و دنیای سلطه و در رأس آن، آمریکا وجود دارد. عنصر محوری این تضاد اسلام است و طبیعی به نظر می رسد که جبهه حریف، بر مبنای این تضاد ماهوی، موضعی خصمانه اتخاذ نماید.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: از آنجا که انقلاب اسلامی با تکیه بر اهداف و مبانی اسلامی و انقلابی خود موجودیت نظام استکبار و سلطه را به چالش جدی کشیده است و منافع نامشروع آنها را به خطر انداخته است و به تدریج در حال تبدیل شدن به قدرت برتر منطقه ای است و جهان غرب با درک این خطر که موجودیت آن را به چالش کشیده است، کوشیده تا این خطر را دفع کند.
کوشکی ادامه داد: از سال ۱۳۵۸ تاکنون آمریکایی ها و به تبعیت از آنها اروپایی ها سیاستی که در پیش گرفته اند سیاست فشار و تحریم بوده است.
وی افزود: آنها چنین تصور کردند که با این اهرم فشار می توانند دیدگاه هایشان را به ایران تحمیل کنند یا حداقل سرعت رشد و تکامل جمهوری اسلامی ایران را محدود کنند. البته روی آوردن به سیاست فشار و تحریم از آنجا ناشی می شود که آنها دریافتند که نمی توانند جمهوری اسلامی را به بن بست برسانند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بدون شک سیاست فشار و تحریم، مشکلاتی را بر اقتصاد ایران وارد کرده است، تصریح کرد: با این همه ارزیابی کارشناسان داخلی و بین المللی حاکی از آن است که تحریم اقتصادی آمریکا در نیل به اهداف خود از موفقیت کمی برخوردار بوده است. با وجود هزینه ای که تحریم بر اقتصاد ایران تحمیل نموده، ایران توانسته است به حیات خود ادامه دهد و از رشد اقتصادی نیز برخوردار باشد.
کوشکی با بیان اینکه تحریم اقتصادی آمریکا در زمینه تغییر رفتار ایران ناموفق بوده است، خاطرنشان کرد: رفتار ایران در عرصه هایی که برای آمریکا دارای بیشترین اهمیت می باشند، مانند مخالفت با رژیم صهیونیستی و برنامه صلح خاورمیانه تغییر نکرده است.
وی ادامه داد: در این مقطع زمانی، در خصوص راهکارهای مقابله با تحریم ها، بررسی و شناخت ظرفیت های نظام در تمامی حوزه ها و میزان تأثیرگذاری آنها، برای اتخاذ اقدام مقتضی در مواجهه با تحریم های جدید پیش رو، امری ضروری به نظر می رسد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: آنچه بیش از توجه به مزیت ها و ظرفیت های ایران در رویارویی با تحریم ها اهمیت دارد، التفات ویژه به موضوع مدیریت ظرفیت هاست. پرداختن صرف به ظرفیتها، به تحلیلی سطحی و شعارگونه منجر خواهد شد، اما اگر در پی ارائه راهکاری راهبردی هستیم، می بایست به چگونگی اداره و مدیریت ظرفیت ها بنگریم.
کوشکی افزود: در این فضای تعارض گونه و به تعبیر رهبر انقلاب «فضای تخاصم»، وضعیت نظام تصمیم گیری، سیاستگذاری، قانونگذاری و اجرایی متناسب با این فضا چگونه است؟ در این اوضاع باید به دولت و مجلس انذار داد که در این «شرایط تخاصم» هر نوع خوش باوری و خام خیالی آفت است. توجه توأمان به این نقاط ضعف و قوت مجموعه ای را ایجاد می کند که نگاه استراتژیک خروجی آن است.
وی با اشاره به مفهوم نگاه استراتژیک در این رابطه عنوان کرد: نباید، با توجه صرف به سطح محیط ملی، از محیط بیرونی غافل شد، اینکه تحریم عامل بازدارنده، مخرب و اختلال زاست یا خیر باید مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. خود تحریم اهمیت محوری ندارد، بلکه مدیریت تهدید اهمیتی مضاعف دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: چنانچه رویکرد مدیریت راهبردی حاکم باشد، تهدید و تحریم را به فرصت تبدیل می کند. در رابطه با تحریم ها باید دانست که هدف عمده این تحریم ها، به خصوص در حوزه ی اقتصاد، به طور مستقیم، هدف، قرار دادن مردم است. بر اساس فرمایش حضرت امام و رهبر معظم انقلاب مردم سرمایه نظام هستند که تاکنون با مشارکت و حضور در عرصه های مختلف، نظام و انقلاب را پیش برده و باعث خنثی شدن انبوهی از توطئه ها شده اند.
کوشکی ادامه داد: چنانچه این سرمایه از مدیریت کلان اقتصادی ناامید شود، نظام با تهدیدی جدی روبه رو خواهد شد. تجربه۳۰ ساله مدیریت نظام و ظرفیت های اقتصادی کشور نشان داده است که چنانچه با درایت و بصیرت کار کنیم، بسیاری از این تحریم ها را می توان کم اثر و بی اثر کرده و حتی تبدیل به فرصت نمود.
وی در ادامه تصریح کرد: هرچند این موضوع نمی تواند توجیهی برای غرور کاذب برخی مسئولین باشد. شاخص های اقتصادی، ظرفیت ها و مزیت های نسبی ایران برای رویارویی با تحریم ها، اما باید گفت آنچه اولویت دارد، دشمن شناسی و در گام بعد، ظرفیت شناسی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین تاکید کرد: اقتصاد ایران حتی در شدیدترین شرایط تحریم، اقتصادی است مبتنی بر ظرفیت های درون زا؛ به عبارت دیگر، اگر کشور دچار بحران و رکود اقتصادی شود و حتی شریان های حیاتی کشور دچار اختلال شوند، از ظرفیت هایی در داخل برخوردار است که می تواند خنثی کننده، نجات بخش و حتی پیش برنده باشد.
کوشکی در ادامه به عناصری که در ظرفیت های درونی موجود است و تحریم ها را بی اثر می کند اشاره کرد و گفت: گستردگی سرزمینی و عمق استراتژیک ایران، تنوع آب و هوایی و مواهب خدادادی، تنوع و تعدد معادن، ظرفیت های بالای نیروی انسانی تحصیل کرده و ماهر و نیمه ماهر در زمینه ملی، درآمد خدادادی نفت و بازار بزرگ ۷۵ میلیونی. توسل به راهکاری که امام خمینی(ره) با عنوان خودکفایی به ما آموختند و امروز از آن با عنوان توجه به ظرفیت های درونی یاد می شود تحریم ها را بی معنا و خنثی خواهد کرد. و اقتصاد مقاومتی نیز روشی برای تحقق خودکفایی است.
وی افزود: اقتصاد مقاومتی به این معنا است که ما باید ضمن کاستن از وابستگی ها به خارج، توان تولید ملی را ارتقا دهیم تا به خودکفایی برسیم. در خصوص سازوکارهای مقابله با تحریم نیز باید گفت می توان در قالب الگوهای رفتاری خاصی به مقابله با تحریم ها رفت. اقدام های متقابل علیه شرکت های غربی، محدودسازی توان تحرک کشورهای هدف، ارائه مشوق های منطقه ای و بین المللی برای تغییر در اقدام های محدودکننده بین المللی، نمایش قدرت برای مقابله با تهدیدهای بین المللی از جمله ساز وکارهای مقابله با تحریم های غربی ها است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان با بیان اینکه حجم عملیات روانی و بحث های رسانه ای موجود در این خصوص بسیار بیشتر و سنگین تر از واقعیت این تحریم هاست، خاطرنشان کرد: در واقع این تحلیل وجود دارد که آمریکایی ها بیش از تاثیرات واقعی تحریم روی اثر روانی و وادار کردن مردم ایران به انجام دادن رفتارهای هیجانی در حوزه اقتصاد و نیز روی گسترده کردن یاس و ناامیدی در داخل ایران برای تقویت حس نیاز به سازش با غرب حساب کرده اند.
انتهای پیام/ص