همشهری نوشت:با توجه به اعتقاد مردم استان به مصرف عرق‌های گیاهی حتی برای درمان بیماری‌ها، زمینه برای عرضه این محصولات به وفور فراهم شده است، به‌طوری که مغازه‌های زیادی در شهر‌ها و روستاهای استان به توزیع عرق‌های گیاهی مشغول هستند.
هر چند مصرف عرق‌های گیاهی در تمام فصول سال در استان رایج است، اما برخی از عرق‌ها برای تامین آب مورد نیاز بدن در گرمای تابستان متقاضیان بیشتری دارند که از این میان می‌توان به عرق‌های «بیدمشک»، «شاتره»، «کاسنی» و... اشاره کرد.

نوشیدنی برای رفع عطش
«صغری اشرف‌زاده» یکی از شهروندان یزد مصرف عرق‌های گیاهی را بهترین نوشیدنی برای رفع عطش و تشنگی در ایام تابستان و به‌ویژه ماه رمضان عنوان کرد.
«اکبر رضازاده» دیگر شهروند یزدی نیز که از کودکی به نوشیدن عرق‌های گیاهی عادت دارد، جنبه درمانی عرق‌های گیاهی را مورد تاکید قرار داد.
«سکینه شیخ‌علیشاهی» از بانوان مسن استان نیز مصرف عرق‌های گیاهی را به جای نوشیدنی‌های گازدار و شیمیایی به شهروندان توصیه کرد.

تولید انواع عرق‌ها در استان
معاون اداره صنایع کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به جایگاه چهارمی استان در زمینه تولید عرق‌های گیاهی گفت: سالانه 4500 تن انواع عرق‌های گیاهی در استان تولید می‌شود.
«کاظم منتظری» ادامه داد: یزد بعد از استان‌های اصفهان، فارس و خراسان رضوی در جایگاه چهارم تولید عرق‌های گیاهی با کیفیت قرار دارد.
وی افزود: بیش از 100 تن انواع عرق‌های گیاهی در استان تولید می‌شود که از جمله آن می‌توان به کاسنی، نعنا، شاتره، بیدمشک، خارشتر، رازیانه، چهل گیاه، گزنه و... اشاره کرد.
این مسئول گفت: اكنون بعد از گلاب، عرق كاسنی بیشترین شهرت و متقاضی را در استان دارد که گیاه آن نیز از مناطق كوهستانی استان برداشت می‌شود.
این مسئول، فرآیند تولید عرق‌های گیاهی در استان را به 2 روش بخار مستقیم و بخار غیرمستقیم عنوان کرد و افزود: شهرستان‌های تفت، مهریز، ابرکوه، میبد و اردکان به ترتیب بیشترین میزان تولید عرق‌های گیاهی را در استان دارند.

شهرستان‌های تولیدکننده عرق‌های گیاهی
معاون اداره صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: شهرستان تفت به دلیل شرایط مساعد آب و هوایی، مهم‌ترین مرکز تولید عرق‌های گیاهی در استان است و سالانه 2‌هزار تن عرق گیاهی تولید می‌کند.
منتظری می‌افزاید: در این شهرستان 3 واحد دارای مجوز و پروانه بهره‌برداری وجود دارد که در حال تولید انواع عرق‌های گیاهی به روش سنتی و صنعتی هستند.
وی تعداد واحدهای تولیدی عرق‌های گیاهی را در شهرستان تفت 15واحد، در شهرستان مهریز 4 واحد و در شهرستان‌های ابرکوه، میبد و اردکان هر کدام یک واحد اعلام کرد.

مشکلات تولیدکنندگان عرق‌های گیاهی
منتظری نبود آب با کیفیت برای تولید عرق‌های گیاهی، کمبود منابع مالی سرمایه‌گذاران، پایین بودن سقف تسهیلات، بهره بانکی بالا و شرایط دشوار دریافت تسهیلات را مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان عرق‌های گیاهی در استان عنوان کرد.
وی ادامه داد: بیشترین مواد اولیه تولید این عرق‌ها از داخل استان تامین می‌شود اما بخشی از نیاز مواد اولیه نیز از استان‌های فارس، کرمان، کرمانشاه و... تهیه می‌شود. معاون اداره صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: عمده مراکز تولید عرق‌های گیاهی در استان به شیوه سنتی فعالیت می‌کنند و تولیدات این صنعت به دلیل شرایط اقلیمی استان از مرغوبیت خاصی برخوردار است.

پرطرفدارترین فصل عرق‌های گیاهی
یکی از تولیدکنندگان عرق‌های گیاهی در شهرستان تفت، با اشاره به ادامه تولید عرق‌های گیاهی در این خانواده از نسلی به نسل دیگر زمینه تولید این محصولات کشاورزی را در استان مساعد عنوان کرد.
«محمد منتظری» که دارای کارگاه تولید عرق‌های گیاهی در روستای ده‌بالا در دامنه شیرکوه است، گفت: عرق‌ها را به 2‌شیوه نیمه‌صنعتی و سنتی تولید می‌کند.
وی که تولید عرق‌های گیاهی را از سال 65 آغاز کرده است، از تولید 40 نوع از عرق‌های گیاهی در این کارگاه خبر داد. این تولیدکننده عرق‌های گیاهی با اشاره به تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید عرق از داخل استان، گفت: البته مواد اولیه برخی از انواع عرق‌ها از جمله بیدمشک،گلاب، نعنا، نسترن و... از دیگر نقاط کشور تامین می‌شود. وی عمده فصل‌های مصرف عرق‌های گیاهی را بهار و تابستان اعلام کرد و افزود: مردم یزد برای تامین آب مورد نیاز بدن در گرمای طاقت‌فرسای تابستان خوردن عرق‌های گیاهی را ترجیح می‌دهند.

مكث
صادرات عرق‌های گیاهی تولید استان
معاون اداره صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان درباره بازارهای عرضه عرق‌های گیاهی تولید استان نیز گفت: عرق‌های گیاهی تولیدی استان، علاوه بر تامین نیاز بازار داخل استان و بعضی از استان‌های دیگر به کشورهای کانادا و عراق نیز صادر می‌شود. به گفته «کاظم منتظری» نبود بسته‌بندی و نام و نشان تولیدکننده زمینه سوء‌استفاده از تولیدات استان را در بازارهای داخلی و خارجی ایجاد می‌کند.