به گزارش یزدرسا؛ به نقل از ندای اصفهان، ماهنامه پاسدار اسلام وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در تاریخ اردیبهشت ماه ۶۱ گفتگویی با آیت الله سیدعلی خامنه ای (رئیس جمهور وقت) ترتیب داد و در آن به تحلیل وضعیت جبهه ها و نتایج حاصل از دفاع مقدس پرداخته است. این متن برای اولین بار توسط پایگاه خبری تحلیلی ندای اصفهان در فضای مجازی منتشر می شود و به عنوان یک سند تاریخی و مرامنامه تبلیغی جمهوری اسلامی حائز نکات ارزشمندی است. همچنین در افواه این مصاحبه مشاهده می شود که جمهوری اسلامی ایران درصدد خاتمه جنگ در سال دوم از وقوع آن بوده است لیکن شرایط تحمیلی این اجازه را به ما نداده است.

ندای اصفهان پیش از این نیز دو سخنرانی منتشر نشده از رهبر معظم انقلاب را در اختیار خوانندگان قرار داده است (اینجا) و (اینجا).

سوال- اکنون که جنگ تحمیلی در آستانه پیروزی نهایی قرار گرفته است، تحلیلی از نتایج و دست آوردهای این جنگ را برای انقلاب اسلامی در منطقه و جهان بیان بفرمائید؟

پاسخ- درباره این جنگ و نتایج حاصله از او، از آغاز شروع این جنگ تاکنون بحث‌های زیادی شده و از شخص شخیص امام تا دیگر مسئولان تا گویندگان و ائمه جمعه و نویسندگان و غیره هم، تحلیل‌های خوب و جالبی کرده‌اند که جایی برای حرف تازه ای در این مورد نمی‌ماند. من اگر بخواهم اجمالا در این مورد مطلبی بگویم، باید بگویم: اولا این جنگ ما را به خطر تهاجم دشمن آگاه کرد. ما قبلا همین دشمن را در پشت مرزهایمان داشتیم و به کار خودمان سرگرم بودیم و نیرویی که بتواند ۲۴ساعت با او مقابله کند، پشت مرزهایمان نداشتیم.

این جنگ موجب شد ما از این حالت غفلت بیرون آمدیم، توجه و تنبه پیدا کردیم. این تنبه برای ما آثار تبعی بسیار ارزنده‌ای دارد. ارتشمان منسجم شد، سپاهمان تقویت شد، تجهیزاتمان (که بسیاری را نمی‌شناختیم، و بسیاری را مورد اهمیت قرار نمی‌دادیم) نگهداری شدند. در عامه مردم ما شور جهاد زنده شد. تک تک آحاد مردم احساس دفاع از سرزمین اسلامی برایشان پیش آمد. صدها هزار انسان که در جنگ آبدیده وکار کشته شدند، برای جمهوری اسلامی تدارک دیده شد که هرکدامیک به قیمت خونشان، حاضر نیستند آنچه را بدست آوردند از دست بدهند، یعنی جمهوری اسلامی با یک دفاع محکم متینی مجهز شد.

ثانیا: مردم ما از آن حالت راحتی که معمولا بعد از پیروزی‌ها در انقلابات بزرگ نصیب یک ملت ‌می‌شود، خارج شدند حالت رفاه‌طلبی را کنار گذاشتند. توقعات زودرس را فراموش کردند، و به سختی‌ها عادت کردند، این برای تداوم خط انقلابی حرکت ملت ما ضروری و لازم بود.

ثالثا: لطف‌های الهی را یکی پس از دیگری تجربه کردند. فراموش نکرده‌ایم که در قرآن کریم تفقه در دین را در سایه نفر در میدان‌های جهاد ‌می‌داند.

"فلولا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین" (سوره توبه آیه ۱۲۲)

علمای بزرگ گفته‌اند که این تفقه در سایه مشاهده آثار قدرت الهی در ظفر مؤمنان و در شکست معاندان و در پیروزی حق بر باطل متجلی است.

ما صدها هزار در جبهه‌ها، و میلیون‌ها انسان پشت جبهه داریم که اینها زمینه فقاهت و آن درک فقیهانه را از اسلام دارند. توجه به قدرت خدا کردند، دیدند که ما در حال ضعف چگونه بر حریفمان غالب آمدیم. دست مقتدر و پشتیبان الهی را دیدند.

رابعا: انقلاب خودمان را در نظر ملت‌های دوست و دیگران و دولت‌های دشمن منتظر فرصت، پا برجا و تثبیت کردیم. معلوم شد و ثابت شد که انقلاب، قدرت دفاع از خودش را دارد. گلی که خاری نداشته باشد که از او دفاع کند، به دست هر گل‌چینی پرپر خواهد شد. گل سرخ انقلاب ما ثابت کرد که ‌می‌تواند از خودش دفاع بکند.

خامسا: ملت‌های دیگر را به آینده انقلاب اسلامی در کل جهان اسلام امیدوار کرد، و آن روزی که ان‌شاالله آن پیروزی نظامی نهایی بدست بیاید، این امیدواری و این آثار تبعی و ده‌ها آثار دیگر خیلی بیشتر خواهد شد. البته فواید بی‌شمار دیگری وجود دارد مثل تجربه دوستان و دشمنان. تجربه تبلیغات جهانی، تجربه نوع برخورد دولت‌های منافق با ما. از این قبیل فوائد و عوائد برای ما زیاد داشته است. امیدواریم که خدای متعال ما را از این پیروزی‌ها مغرور و سرمست نکند و بعد از این پیروزی که ان‌شاالله امیدواریم خیلی هم دیر نباشد، خدای متعال ما را متوجه خودش بکند و مفهوم جمله را که "الهی ما بنا من نعمه فمنک" در ذهن ما و در دل ما همواره زنده بدارد و بدانیم که این نعمت پیروزی از خداست و ما هیچکاره بودیم. در خط اطاعت از الله و انقیاد به اوامر الله ما را بیشتر پا بر جا بگذارد.

سوال- دشمن بعد از شکست در جنگ نظامی، جنگ تبلیغاتی خودش را تشدید کرده، و درحالی که ما را متهم به ارتباط زیاد با شرق ‌می‌کند در همان حال ما را متهم ‌می‌کند که از اسرائیل اسلحه ‌می‌خریم، و خلاصه سعی ‌می‌کنند که پیروزی‌های ارتش اسلام را در حد امکان از افکارعمومی دنیا مخفی نگهدارند. لطفا رهنمودهایی در مورد خنثی کردن و مقابله با این جنگ تبلیغاتی شدید بفرمائید؟

ج- مقابله با تبلیغات با دو چیز توأما انجام ‌می‌گیرد:

اول: حسن عمل، زیرا که اگر ما دارای حسن عمل و حسن سلوک در سیاست داخلی و خارجی‌مان باشیم، تبلیغات دشمنان اگرچه در کوتاه‌مدت ممکن است که یک آثاری باقی بگذارد، ولی در درازمدت این تبلیغات و صاحبان آنها رسوا خواهند شد.

دوم: تبلیغ به معنای لغوی نسبت به واقعیت‌های جامعه خودمان: یعنی رساندن حقایق به گوش انسان‌های منتظر حقیقت و تشنه حقیقت. اگر ما این دو را با هم داشته باشیم همه تبلیغات خنثی خواهد شد. البته به قول شاعر: "چراغ کذب را نبود فروغی" این تبلیغات دروغ به مرور زمان رسوا ‌می‌شوند و بعضی، بعض دیگر را خنثی ‌می‌کنند. همین دو اتهام و دو شایعه‌ای که شما به آنها اشاره کردید، یکی دیگر را خنثی ‌می‌کند.

در همان حالی که در رسانه‌های گروهی دولت‌های مرتجع منطقه، ما را متهم به ارتباط با اسرائیل و آمریکا کردند، ما را متهم به تحت تاثیر شوروی قرار گرفتن هم کردند، یعنی دو قطب متضاد در عمل. و طبیعی است که انسان‌های هوشمند وقتی به این دو نگاه کنند، ‌می‌فهمند که این تبلیغات از صحت و اتقان برخوردار نیست.

بنابراین من از تبلیغات خیلی نگران نیستم، بلکه معتقدم که این تبلیغات در مثال وسیله‌ای خواهند شد که صاحبان آن تبلیغات هم در افکارعمومی جهان رسوا بشوند. باز هم تکرار ‌می‌کنم: توصیه من حسن عمل در سیاست داخلی و خارجی و آنگاه رساندن آنچه در جامعه ما جریان دارد به گوش جهانیان. ما بایستی رسانه‌ها جمعی را تقویت کنیم. رادیو و تلویزیون را از متانت و حیثیت مناسب جمهوری اسلامی برخوردار کنیم. امام به این نکته توجه وافی دارند، و لذاست که ملاحظه ‌می‌کنیم نسبت به تبلیغات داخل و خارج همواره توصیه ‌می‌کنند.

سوال- انقلاب اسلامی بطور بنیادی با آمریکا و صهیونیزم در ستیز است. باتوجه به اوج‌گیری حرکت‌های اسلامی بویژه در سرزمین‌های اشغالی و تزلزل و سقوط رژیم‌هایی مانند بعث عراق و اردن، خط مشی جمهوری اسلامی را در قبال نابودی صهیونیزم غاصب و فاسد بیان کنید؟

ج- مبارزه ما با صهیونیزم و به طور ویژه با حکومت صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی یک مبارزه استراتژیک است. اسلام به ما دستور ‌می‌دهد که هرگاه نقطه‌ای از نقاط مسلمین در خطر تهاجم یا مورد تهاجم دشمن قرار گرفت، ما باید از آن دفاع بکنیم، و امروز نمونه بارز واضح این حکم اسلامی، سرزمین عزیز فلسطین و کشور قبله اولیه مسلمین هست که سال‌هاست در اختیار دشمنان اسلام و مسلمین قرار گرفته.

اولا: ما از هر کشوری که با صهیونیسم مبارزه کند قویا حمات ‌می‌کنیم، و این حمایت فقط شامل حمایت اخلاقی و سیاسی نیست، بلکه شامل هر نوع حمایتی است که بتوانیم بکنیم، حتی حمایت نظامی، و تجهیزاتی و تسلیحاتی.

ثانیا: در حال حاضر که دستمان به کار جنگ با متجاوزین بعثی در عراق بند هست، هیچ فرصتی را برای مبارزه سیاسی با اسرائیل فروگذار نمی‌کنیم. ملاحظه کردید که در کمونیست‌های بزرگ جهانی آنجایی که صحبت از اسرائیل بود، ما خودمان را آنجا حاضر کردیم و سخن حق خودمان را آنجا بگوش همه رساندیم.

ثالثا: در داخل کشور خودمان و در جهان اسلام راجع به مسئله اسرائیل به قدر وسعمان تبلیغات ‌می‌کنیم. همان‌طور که ‌می‌دانید ما حتی اسکناس‌هایمان را مزین به تصویر قدس شریف کردیم و سکه‌های خرد دم دست مردم را همچنین با این تصویر ضرب زدیم. درباره قدس صدها سخنرانی متین و مستدل از طرف مسئولین این جمهوری و از طرف همه سخنرانان و ائمه جمعه تا حالا ایراد شده. شعارها و راهپیمائی‌های ما مزین به شعار به سود فلسطین و علیه اسرائیل غاصب است. این کار سوم ماست که ما یک کار سیاسی در داخل هم همیشه ‌می‌کنیم، و کار نهایی ما عبارت است از صف آرائی نظامی در مقابل دشمن غاصب، آنوقتی که راهی به سوی این صف آرائی پیدا کنیم یعنی وقتی که ما از دردسر جنگ با متجاوزین رهائی پیدا کنیم، به هر کشوری که در خط مقدم مشغول جنگیدن هست نیروی نظامی خواهیم فرستاد. این مشروط بر این است که آن دولت این نیروی نظامی ما را قبول بکند. ما آمادگی داریم داوطلب خواهیم پذیرفت، پول وسلاح و تجهیزات هوایی، زمینی، و انواع و اقسام آن در اختیار نیروهای مبارز خواهیم گذاشت.

سوال- با توجه به پیام تاریخی امام در سالگرد انقلاب و اهمیت فوق‌العاده حوزه‌های علمیه برای انقلاب اسلامی در سطح منطقه و جهان، حضرت عالی به عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته روحانیت چه رهنمودهایی در جهت اصلاح و تصفیه و توسعه کمی و کیفی حوزه‌های علمیه ارائه ‌می‌فرمائید؟

ج- اولین کاری که به نظر من باید انجام بگیرد این است: یک عده از متفکرین حوزه علمیه و تئوریسین‌های اصیل حوزه که حوزه را بشناسند و نقائص حوزه را بدانند و نقاط قوت حوزه را درک بکنند، باید بنشینند و طرح حوزه ایده‌آل را بریزند. این کار اول است. من احساس ‌می‌کنم اقداماتی که در حوزه قم و حوزه مشهد دارد انجام ‌می‌گیرد برای اصلاح، منقطع از این ریشه اصلی است، یعنی ‌می‌توانم ادعا بکنم که اغلب کسانی که در خط اصلاح حوزه دارند کار ‌می‌کنند، نمی‌دانند که حوزه‌ای که ‌می‌خواهند بسازند چه باید باشد و این عیب بزرگی است.

پیشنهاد من این است که اول یک عده بنشینند با خیال راحت با فرصت‌های زیاد حوزه‌ای را که باید ساخت ترسیم کنند، در این ترسیم بایستی نکات مهمی را مورد ملاحظه قرار بدهند اهم این نکات این است که از نقاط مثبت شیوه تحصیلی در حوزه‌های علمیه قدیم غمض عین نکنند. برای اینکه حوزه را مرتب کنند، کلاس‌بندی‌هایی به سبک مدارس غربی ترتیب ندهند.

برای اینکه حوزه را مرتب و منظم کنند کارهای تخصصی به وجود نیاورند. اهمیت عالم اسلامی و فقیه اسلامی این است که اگرچه در رشته فقاهت متخصص است، اما این تخصص فراگیری یک علم خاص، یعنی علم فقه نیست، بلکه تفسیر، تاریخ، رجال، حکمت، کلام و شاید بعضی از علوم دیگر در کنار علم فقه ‌می‌دانیم.

اگر ما آمدیم قضیه را تخصصی خشک کردیم، یعنی گفتیم که یک عده محدث بشوند، و یک عده فقیه بشوند، و عده‌ای دیگر متخصص در رجال شوند، اگر این کار را کردیم از آن نقاط اصلی اهمیت و رشد حوزه‌های علیه غمض عین کرده‌ایم.

ما باید توجه کنیم که بزرگ‌ترین علمای ما کسانی بوده‌اند که در همه این رشته‌ها با همدیگر یدی داشتند. البته نمی‌گوییم که در همه رشته‌ها متخصص و در سطوح بالا بودند، خصوصا امروز که گرفتاری‌های زیاد این اجازه را نمی‌دهد، اما ‌می‌گوییم مثل رسم و عادت حوزه علمیه در همه اینها یدی داشته باشند. اگر ما آمدیم این تخصص خشک را برقرار کردیم، محقق است که آن موضوع ایده‌آل را نخواهیم داشت. یا مثلا فرض کنید که رسم رابطه احترام‌آمیز اخلاقی بین استاد و شاگرد که در حوزه‌های علمیه است باید به هم نخورد هر چیزی که این رسم را به هم بزند، برای حوزه مضر خواهد بود.

بنابراین، اگر ‌می‌خواهیم حوزه را اصلاح کنیم این اصلاح حوزه باید به معنای تأمین کمبودها و اصلاح نقائص و معایب باشد، نه به معنای تجدیدنظر در نقاط مثبتی که حوزه‌های علمیه قرن‌ها با آن نقاط زندگی کرده‌اند، و ‌می‌بینیم که بعضی‌ها توجه ندارند.

به هرحال نکاتی را بایستی از این قبیل در نظر گرفت. حوزه ایده‌آل آینده را بر مبنای این نکات ترسیم کرد، و این شکل تنظیم شده را روی کاغذ آورد. هم نمودار سازمانی کشید دقیقا تا اداره حوزه مشخص بشود که از کجاست، و هم کاملا پخته کرد و در ذهنیت شنوندگان و گویندگان این تحلیل را به قوام و نضج آورد.

اگر این کار شد آنوقت شروعش آسان است، والا الآن افراد متعددی درصدد اصلاح حوزه هستند تحت همین نام اصلاح با همین کلیت، درحالی که شاید عده‌ای اصلاح را چیزی ‌می‌دانند برخلاف آن چیزی که آن عده دیگر ‌می‌دانند، و شاید هر دو اینها هم اشتباه ‌می‌کنند، و شکل ثالثی لازم است.

بنابراین پیشنهاد من این است که اول بایستی آن شکل ایده‌آل ترسیم بشود، و این شکل ایده‌آل را هیچ‌کس جز کسانی که در حوزه بزرگ شده‌اند و با حوزه خو گرفته‌اند نمی‌توانند این کار را انجام بدهند.

اگر از خارج کسانی آمدند حوزه را درست کنند، این حوزه را خراب خواهند کرد. اگر طلبه‌های کاملا جوانی که حوزه را درست نمی‌شناسند و نقاط قوتش را درست قدردانی نمی‌کنند، آنها خواستند این کار را بکنند، اشتباه ‌می‌کنند. باید تجربه پیران، اطلاعات و آگاهی کارکشتگان و خبره‌کاران حوزه علمیه با نشاط و تلاش و ابتکار جوانان به هم آمیخته بشود و یک مجموعه‌ای به وجود بیاید. اگر این کار ۶ ماه یا یک سال هم طول بکشد اشکالی ندارد. در این مدت ربط و ایراد و رد و اشکال و هرچه باشد بشود انجام بگیرد، سپس شکل مشخص بشود، این شکل را به صورت متحد به همه حوزه‌های بزرگ و کوچک ایران ابلاغ کنند و کسانی هم مشغول مقدماتش بشوند. البته انجام اصلاحات بعد از ترسیم شکل مطلوب، باز هم کار آسانی نیست، اما مشکل‌ترین بخش قضیه همین بخش اول است که من ‌می‌بینم به این بخش توجهی نمی‌شود.

سوال- با اینکه دولت در جهت منافع مستضعفین گام بر‌می‌دارد، ولی با توجه به تورم روزافزون که معلول عوامل غیر اختیاری داخلی و خارجی است، و باتوجه به ازدیاد مالیات‌ها در سال جدید، که قهرا در نهایت سنگینی آن بر دوش مستضعفین منتقل ‌می‌شود، چه پیش‌بینی‌ها و طرح‌هایی جهت رفع نیازها و مشکلات مستضعفین در نظر گرفته شده است؟

ج- همانطور که گفتید بسیاری از عوامل این تورم ناشی از حوادث غیر اختیاری است و اهم آن حوادث جنگ است. ما اگر جنگ را به سلامتی تمام بکنیم، بسیاری از این چیزهایی که امروز در جامعه ما مشاهده ‌می‌شود که عامل تورم است از بین خواهد رفت.

اولا: تولید در داخل کشور زیاد خواهد شد.

ثانیا: واردات به نحو سالم و تحت کنترل دولت، به مراکز خودش خواهد رسید.

ثالثا: صادرات ما و عمده آنها فقط، با شکل مطلوب و مورد علاقه خودمان به فروش خواهد رفت، و ابتکار عمل دست خودمان خواهد بود.

رابعا: با کار سازنده و خلاق بسیار بزرگی که ویرانی‌های جنگ جلو ما گذاشته، اشتغال برای بسیاری از مردم بیکار کشور به وجود خواهد آمد.

درمجموع، در بسیاری از عوامل تورم از بین خواهد رفت، و تورم خود به خود پایین خواهد آمد، لکن در عین حال کارهای ضربتی هم بایستی انجام بگیرد. یکی از کارهای ضربتی همین کاری است که امروز ستاد بسیج اقتصادی دارد انجام ‌می‌دهد، تا حدودی هم موفق بوده است. اگر چنانچه شورای اقتصاد بتواند اشراف و نظارت کامل خودش را بر ستاد بسیج اقتصادی تأمین بکند و ادامه بدهد، ما امیدواریم که ستاد بسیج این قدرت را پیدا کند که یک عمل ضربتی کاملی برای کوتاه مدت نسبت به مستضعفین و مردم محروم جامعه به وجود بیاورد.