دو رسم جالب در اردکان؛ از مراسم شب پنجه تا چهارشنبه سرخي!
به گزارش یزد رسا به نقل از اردکان گویا، در اردكان دو تقويم وجود دارد يكي «تقويم دولتي» كه تقويم رسمي كشور است و ديگري «تقويم ملتي» كه سال را دوازده ماه هر ماه 30 روز محاسبه ميكنند و پنج روز آخر سال را پنجه مينامند.
شب پنجه تشريفات خاصي داشت و اغلب مردم معتقد به رعايت آنها بودند و اعم كارهائي كه در شب پنجه انجام ميدادند به اين شرح بودند:
1ـ طبخ آش كشك براي شام
2ـ سرمه كشيدن
3ـ هويج (زردك) گذاشتن در كليددان خانه (كلون) و صبح تمام اعضاي خانه هر يك مقداري از آن زردك را می خوردند تا در طول سال گزنده آنها را نيش نزند.
4ـ ريختن خاكشير در آتش در صبح روز پنجه تا مورچه در خانهشان بيرون نيايد.
5ـ نگهداري يك ظرف ماست سربسته در خانه از شب پنجه تا صبح روز نوروز.
6ـ بردن پنجگي براي عروس (پنجگي عبارت بود از ظرف (دوره) ماست سربسته ،كاسهاي پر از سرشير و يك ظرف اسفناج).
7ـ تمام كردن كرباس در حال بافت (يعني شب پنجه نميبايست كرباس نيمه بافته در كارگاه كرباسبافي (چاله) موجود باشد.
8 ـ آتش روشن كردن كنار درِ ورودي خانه و خاكشير و ریختن اسفند و گشنيز روي آن برای دفع چشم زخم.
9ـ شب پنجه ميبايست حتماً اجاق خانه گرم باشد تا در طول سال همه شب اين گرمي ادامه يابد.
چهارشنبه سرخي
در اردكان به چهارشنبه آخر سال چهارشنبه سرخي ميگفتند و رسم بر اين بود كه هر خانوادهاي مقداري هيزم به پشت بام خانه برده آتش ميزد و بچهها از روي آتش ميپريدند و اين شعر را ميخواندند:
سرخي تو به روي من زردي من به روي تو
پس از پايان مراسم آتش را خاموش ميكردند و بعضي نيز آتش را در كوچه ميريختند تا كم كم خاموش شود.
منبع: کتاب آداب و رسوم مردم اردکان- علی سپهری اردکانی