برنامه دیروز امروز فردا شب گذشته با حضور علیرضا زاکانی نماینده مردم تهران در مجلس و دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی و محمدجواد حق‌شناس فعال اصلاح‌طلب با موضوع فرهنگ نقدپذیری؛ بایدها و نبایدها از شبکه سوم سیما روی آنتن رفت.

حق‌شناس در ابتدای این برنامه با بیان اینکه انقلاب ما مبتنی بر نقد بود، اظهارداشت: اما به دلیل برخی مشکلات مثل جنگ و تفسیرهای غلط مسئولان موقعیت نقد روز به روز ضعیف شده و از فضای نقد در جامعه راضی نیستم.

زاکانی نیز در ابتدای این برنامه درباره فضای نقد در فضای امروز جامعه تصریح‌کرد: در ادبیات دینی ما تأکید و تأیید بر نقد و عیب‌جویی درست است؛ حضرت علی(ع) خطاب به کارگزاران فرمودند برگزیده‌ترین افراد آنها هستند که عیب تو را به تو می‌گویند؛ وقتی بحث نقد و نقادی را مطرح می‌کنیم باید از شرایط مطلوب شروع کرد.

وی ادامه داد: نقدی مطلوب است که از سر دقت، عالمانه، مشفقانه و از سر دلسوزی برای رفع یک مشکل بیان شود و در کنار آن زیبایی‌ها را هم ببیند و پیام اجتماعی‌اش امیدواری باشد نه ناامیدی؛ درواقع از دل آن کینه و سیاه‌نمایی بیرون نیاید، در مقابل کسی که از او نقد می‌شود نقدپذیر بوده و سعه‌صدر داشته باشد و خود را در مقام اصلاح ببیند.

نماینده مردم تهران در مجلس با تأکید بر اینکه وقتی این دو نکته کنار هم قرار گرفت کسی که نقد می‌کند و کسی که نقد را می‌پذیرد هر دو در جهت اصلاح جامعه حرکت می‌کنند، یادآور شد: بنده فضای موجود را نمی‌پذیرم چراکه فضای غیرمنطقی حاکم است؛ کشور ما در بین کشورهای در تلاطم منطقه جزیره باثباتی است و این آرامش به دلیل اسلام، هدایت‌های امام(ره) و مقام معظم رهبری، صبر و تحمل مردم و عمل صالح مسؤولان از هر گروه و قشر است که ما را ممتاز کرده است.

وی اضافه‌کرد: اما علی‌الظاهر نمی‌خواهیم بپذیریم و در شرایط منطقی دست به دست هم دهیم و در خدمت مردم باشیم؛ احساس می‌کنم کسانی که نقد می‌کنند و کسانی که باید نقد را بپذیرند کمی عصبانی و بی‌تحمل هستند و به یکدیگر پرخاشگری و همدیگر را تحقیر می‌کنند.

زاکانی با بیان اینکه وقتی راجع به ژنو نقدهایی صورت گرفت و کسانی که نقد کردند متهم به بی‌سوادی شدند شروع نامطلوبی بود، افزود: درحالی که باید در این عرصه به عنوان کسی که امانت‌دار مردم هستیم فکر کنیم فرصت خوبی در دست دولت و مجلس است و باید به مردم خدمت کرد.

حق‌شناس در ادامه برنامه در پاسخ به این سؤال که آیا شما هم نقطه آغاز را بحث توافق ژنو می‌دانید؟ گفت: مسائل اجتماعی امکان اینکه برش بخورد و مثلاً یک اتفاق هفته پیش شکل گرفت و روی آن تمرکز کنیم به این سادگی نیست؛ جامعه‌ای که در حرکت است مطمئنا مباحث به شکل علت و معلولی همین‌طور پیش می‌آید و خود را به مرزهای زمان رسانده و به آینده منتقل می شود.

این فعال اصلاح‌طلب ادامه داد: چرا عصبانیت؟ وقتی که نقد یک هدیه است؛ قطعاً کسی از یک هدیه عصبانی و دلخور نمی‌شود اما به خاطر همین پیچیدگی مباحثی شکل می‌گیرد؛ یکی از شرایط اصلی نقد این است که نقطه‌ای را که تأکید می‌کنید باور داشته باشید، آیا منتقدینی که با عصبانیت فضا را در اختیار می‌گیرند رطبی نخورده‌اند که منع رطب می‌کنند؟

وی با تأکید بر اینکه موعظه، حسنه و جدال حسنه معیارهای کلی است، یادآورشد: منتقدینی در مجلس هستند و جریان خاصی از آنها حمایت و تندتر از بقیه عمل می‌کنند که نهایتاً ماجرای دلواپس‌ها را مطرح کردند.

حق‌شناس با طرح این سؤال که آیا اصلاً فضایی برای نقد هست، اظهارداشت: عده‌ای نقد را برای خود یک حق طبیعی می‌دانند اما برای طرف مقابل میوه ممنوعه؛ و به همین دلیل است که شاید جامعه نسبت به این نقدها باورپذیر نمی‌شود.

زاکانی در ادامه برنامه تصریح کرد: نمی‌خواهم دولت را محکوم کنم این یک اصل دو طرفه است و هر دو را دعوت به خویشتن‌داری می‌کنم که آرامش جامعه را پاس بدارید.

دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی خطاب به منتقدین گفت: کسی که نقد می‌کند حتماً باید نقد عالمانه،‌ دقیق، منصفانه و مشفقانه کند و در جهت اصلاح بوده و با تأنی آن را بیان کند؛ نکته دوم اینکه نقاط مثبت و منفی را با هم ببیند و پیام اجتماعی‌اش سیاه‌نمایی نباشد و سوم اینکه علاوه بر نقد راهکار ارائه دهد و در مسیر اصلاح گام بردارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر چون دولت مورد نقد است ۳ نکته مطرح است که آقای رئیس‌جمهور به آن دقت کند، افزود: خود آقای رئیس‌جمهور کمی عصبانی است، بنده وی را دعوت به حفظ آرامش و رعایت حقوق منتقدین می‌کنم، تا نگاه از بالا به پایین صورت نگیرد، نباید دیگران را بی‌سواد بخوانند.

زاکانی با تأکید بر اینکه دولت و آقای رئیس‌جمهور باید توجه کنند نقدکننده‌ها همه یک سلیقه ندارند، گفت: دانشگاه، حوزه و ... را نباید در یک سلیقه خاص دانست و اینکه آقای حق‌شناس همه را داخل مجلس و در یک اقلیت ببینند، درست نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه رئیس‌جمهور و دیگران از ظرفیت‌های نظری و عملی منتقدان بهره بگیرند و پاسخگوی منتقدان باشند، اظهارداشت: اطرافیان رئیس‌جمهور نیز باید اطلاعات صحیحی را به رئیس‌جمهور و یا مقام مسؤول برسانند، رئیس‌جمهور را از مردم جدا نکنند و نگاه قبیلگی نداشته باشند.

وی در ادامه سخنان خود گفت: به بنده گفتند دلواپس هستید و من گفتم بله دلواپسم؛ بیش از همه آقای ظریف و تیمش باید دلواپس باشد چون با یک تیم دشمن و جنایتکار روبه رو است و هر لحظه ممکن است خوی سلطه‌گری‌اش‌ گل کند یا با بهانه‌جویی مسیر را بنا به خواست خود پیش ببرد.

حق‌شناس هم با بیان اینکه قطعاً من هم دلواپس هستم اما از جنس دلواپسی دوستان نیست، افزود: معتقدم پرونده هسته‌ای ایران بسیار مهم است و در ۳۵ سال بعد از انقلاب نظام سیاسی با آن درگیر بوده و تمام آحاد کشور را با خود گره زده است؛ دلواپس کلیت نظام، انقلاب و ۷۵ میلیون ایرانی هستیم که لحظات حساسی را طی می‌کنند.

حق‌شناس در پاسخ به این سؤال که اینکه کسی که نقد کند باید شناسنامه داشته باشد منظور حزب و گرایش سیاسی‌اش است؟ اظهارداشت: در رابطه با نقد سازوکار مناسب این نظام در قانون اساسی ۳۴ سال پیش تعیین شده و کار ویژه احزاب یک بخش نهادسازی بوده و یک بخش هم این است که احزاب خارج قدرت، قدرت را نقد کنند و به بیان آراء از طریق مطبوعات کاملاً توجه شده است.

وی ادامه داد: طبیعی است در یک فضای کلان عده‌ای می‌گویند نظر مردم این است؛ وقتی مجموعه‌ای مدعی نظر مردم می‌شوند آیا ما باید بپذیریم این گروه و مجموعه مدعی نظر مردم نسبت خود را با نظر مردم وزن‌کشی کنند. درسال ۹۲ دیدگاهی که منتقد دولت است ۴ میلیون رأی آورد و در مقابل آن ۱۸ میلیون؛ یکی از مهمترین مباحث در فضای انتخابات هم بحث سیاست خارجی بود.

زاکانی در ادامه این برنامه یادآور شد: آیا می‌شود بخشی از جامعه را از مردم جدا کرد؟ این ها هم بخشی از مردم هستند؛ اصل ۸ قانون اساسی که امر به معروف و نهی‌از منکر را حق مسلم می‌داند می‌گوید مردم به مردم، مسؤولان به مردم و مردم به مسؤولان باید نسبت به این امر توجه داشته باشند و معتقدم مهمترین بخش امر به معروف و نهی از منکر مردم به مسؤولان است، نمایندگان مردم قسم خورده‌اند همان‌طور که رئیس‌جمهور قسم خورده است.

وی خطاب به حق‌شناس گفت: تناقضی در حرف شما وجود دارد، که مردم را از نمایندگان، اساتید دانشگاه جدا می‌کنید؛ فقط ۴ میلیون نبود بسیاری از کسانی که به نامزدهای دیگر رأی دادند دل‌نگرانند و بسیاری از کسانی که به آقای روحانی رأی دادند دل‌نگرانند و خود آقای روحانی باید دل‌نگران‌تر از همه باشد، به فضای واقعی جامعه بیاییم و خود را دچار شعارزدگی نکنیم.

حق‌شناس درباره اینکه چرا منتقدان بی‌سواد خطاب شده‌اند، افزود: تعدادی از نمایندگان مجلس طرحی امضا کردند که به جای ان پی تی، ام پی تی نوشته شده است و رئیس‌جمهور در آن مقطع در دانشگاه مطرح کرد و از اساتید دانشگاه خواست که در این موارد مشارکت کنند.

زاکانی در واکنش به اظهارات حق‌شناس گفت که این توهین به نمایندگان مجلس است.

حق‌شناس با بیان اینکه بنده خود کلمه بی‌سواد را برای منتقدان نمی‌پسندم، افزود: آقای رئیس‌جمهور اول باید فضای دانشگاه را برای نقد آماده کند؛ در دانشگاه بروجردی بروجرد همایشی یا عنوان اندیشه‌های امام(ره) با دعوت از آقایان دری‌نجف‌آبادی، محلاتی و سید حسن خمینی قرار بود برگزار شود اما برخی اعتراض کردند که اگر نوه امام بیاید بر هم خواهیم زد و دانشگاه هم چون دعوت کرده بود در نهایت همایش را لغو کرد.

زاکانی در ادامه اظهار داشت: دور از ذهن است که دانشگاه سیدحسن خمینی را دعوت کند بعد بخواهد لغو کند اما از این طرف ده‌ها سخنرانی را لغو می‌کنند؛ آقای رئیس‌جمهور باید فضا را باز کند؛ الان دبیرخانه شورای امنیت ملی می‌گوید من نماینده که باید با مردم حرف بزنم، سخنی نگویم؛ درباره مسائل مختلف مثل کرسنت و ... به رئیس‌مجلس، معاون اول و رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور مراجعه کردم اتفاقات تلخی می‌افتد اما اصلاً مانع از این هستند کسی حرف منطقی بزند نه اجازه می‌دهند به خودشان بگوییم و نه بیان منطقی برای جامعه داشته باشیم.

حق‌شناس در پاسخ به این سؤال که آیا برخورد رسانه‌های همفکرتان را در برخورد با همایش دلواپسیم درست دیدید، افزود: ما از نقد استقبال می‌کنیم، این دوستان ۸ سال در مجلس بودند چه شده که در این ۸ ماه دلواپس شده‌اند؟ دلواپسی‌هایی که در ۸ سال گذشته بوده مورد بررسی قرار گیرد؛ اصلا مشکلی در رابطه با نقد وجود ندارد کسانی که دلواپس هستند دلواپسی خود را مطرح کنند اما در سایر موارد هم باشد.

حق‌شناس در رابطه با مستند من روحانی هستم نیز اظهار داشت: البته بنده فیلم را ندیدم اما در گفت‌وگویی به آن اشاره کردم بحث شناسنامه‌دار بودن به این برمی‌گردد کسانی که این مجموعه را ساختند خود را معرفی کنند.

زاکانی با بیان اینکه آقای حق‌شناس فیلم را ندیده اما درباره آن اظهار نظر کرده و این درست نیست، افزود: خیلی زشت است فیلمی که ندیده‌ایم درباره آن اظهارنظر کنیم؛ این مستند را یک جمع دانشجویی درست کردند که مستند و دقیق و بر اساس استنادات است، اینکه رئیس‌مجلس اشکال گرفته و گفته دروغ است که آقای رئیس‌جمهور در مک فارلین نقش داشته چرا آقای روحانی وقتی کتاب آقای هاشمی چاپ شد همان موقع اصلاح نکرد؟ امروز نمی‌شود به آن دانشجو اشکال گرفت و باید به کسی که خاطرات را نوشته اشکال داشت.

حق‌شناس هم با بیان اینکه اشکال هم وارد نیست شاید هاشمی درست بگوید، افزود: یا آقای هاشمی و یا آقای روحانی باید بگویند که درست نیست نفر سومی نمی‌تواند ورود کند.

زاکانی خطاب به حق‌شناس گفت که آیا حق سواد به ما می‌دهید که ما کتاب فارسی را بخوانیم و یک عده دانشجو کتاب بخوانند و فیلم بسازند؟

حق‌شناس گفت: اگر هاشمی تکذیب نکند طبیعتاً حرف آقای هاشمی درست است زمانی که آقای روحانی تکذیب نکرده باشد.

زاکانی خطاب به رئیس مجلس گفت: آقای لاریجانی که می‌گویید دروغ است این کتاب آقای هاشمی، ناراحتی ندارد.

حق‌شناس هم خطاب به زاکانی گفت: من با شما موافقم.

زاکانی همچنین یادآورشد: بنده هم گفته‌ام در ۲۳ تیر خیلی‌ها حاضر نشدند صحبت کنند اما آقای روحانی آمد و سخنرانی خوبی کرد و از وی تعریف کردم حال ممکن است کسی از گذشته‌اش پرهیز داشته باشد اما ما وظیفه داریم تاریخ شفاهی را بیان کنیم؛ معتقدم بزرگترین جفا در حق این دانشجویان شد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سال ۷۷ وقتی شهردار تهران محاکمه شد آقای سید نظام موسوی شاهد هستند یک عده جلوی سر در دانشگاه آمدند با چاقو به خانم‌هایی که طرفدار شهردار تهران بودند حمله کنند و ما جلوی آنها ایستادیم که نگهبان‌ها آمدند و چاقو را از دست آنها درآوردند چند لحظه بعد همین افراد در خیابان ۱۶ آذر شعار دادند امیرکبیر ایران، این یعنی اینکه خیلی مواقع مظلوم‌نمایی می‌کنند و این به خاطر این است که با مردم رو راست نیستند.

منبع: فارس