سریال «علی البدل»؛ قصه مردم در ناکجاآباد
یزدرسا؛ شاید زمانی که ایده تولید «پایتخت یک» به سختی توسط مسؤولان پذیرفته شد، هیچ کس باور نمی‌کرد برگ برنده تلویزیون در سال‌های آینده سیروس مقدم و عواملش باشند. چهارگانه پایتخت که بناست به پنجگانه تبدیل شود راهی بود تا نوروز سیما با مجموعه پایتخت رونق بگیرد. اگرچه نوروز امسال از پایتخت5 خبری نیست اما تیم مقدم و تنابنده این بار با «علی‌البدل» میهمان شب‌های عید هستند. سریالی که از نام آن می‌توان دریافت که قرار است با زبان طنز طعنه‌ای به تنه سیاست بزند. سریال «چک برگشتی» که مستقیما به انتخابات مربوط می‌شد نشان داد سیروس مقدم همواره می‌تواند قصه مردم و مشکلاتشان را در سیاسی‌ترین مضامین نیز روایت کند، بدون آنکه از هیچ جناح و دسته‌ای اظهار برائت یا حمایت کند. مقدم با کارگردانی‌های منحصر به فرد خود در موضوعات مختلف اعتمادی را بین مخاطبان به وجود آورده است که از همین الان، انتظار یک سریال پرقوت و پررونق در شب‌های عید می‌رود. هرچند تقریبا تمام قسمت‌های سریال موفق پایتخت با فشار شدید کاری ساخته شده است به گونه‌ای که هر قسمت از آن در چند روز قبلش تولید می‌شد اما به نظر می‌رسد این نخستین سریال نوروزی است که تنابنده و مقدم توانسته‌اند در شرایطی طبیعی‌تر از مجموعه‌های مناسبتی پیشین آن را پیش ببرند، همین باعث می‌شود انتظار‌ها از «علی‌البدل» بیشتر شود. اگر چه این روزها مقدم مشغول پیش‌تولید پایتخت 5 است اما با وی به گفت‌وگو نشستیم تا جزئیات بیشتری از علی‌البدل را از زبان خودش بشنویم. گفت‌وگوی وطن امروز با سیروس مقدم را در ادامه می‌خوانید.
***
آیا تیم پایتخت علی‌البدل را تولید می‌کند؟
بخشی از تیم پایتخت در این مجموعه حضور دارند مثل تهیه‌کننده، فیلمبردار، آقای تنابنده و مهرانفر و برخی دیگر اما همه تیم در علی‌البدل حضور ندارند.
لوکیشن این سریال در کجاست؟
لوکیشن در استان همدان است و 4 روستا را به هم پیوند زدیم تا فضای مورد نظر شکل گیرد. در واقع ما یک ناکجاآباد داریم که متعلق به هیچ‌جا نیست و به همین دلیل نتوانستیم یک آبادی واحد پیدا کنیم، هر کدام از این فضاها ویژگی مخصوصی دارند که باید منتظر بمانید و ببینید. به همین دلیل حدود 4 روستا به هم پیوند خورد تا روستای علی‌البدل شکل گیرد.
در تصاویر منتشر شده از شخصیت‌ها شباهت خاصی به فیلم ایران‌برگر وجود دارد، با توجه به اینکه ایران‌برگر هم مانند علی‌البدل مضمون سیاسی داشت، آیا اقتباسی از این فیلم صورت گرفته شده است؟
نه! ابدا هیچ ارتباطی با ایران‌برگر ندارد، چون بحث ایران‌برگر به انتخابات مربوط است، در حالی که «علی‌البدل» قصه آدم‌هاست. قصه «علی‌البدل» در یک ناکجاآباد رخ می‌دهد و در کل هیچ ارتباطی به قصه و آدم‌ها و فضای ایران برگر ندارد.
از ویژگی‌های برجسته آثار شما مردمی و ایرانی بودن آن است، آیا در علی‌البدل هم این ویژگی برجسته است؟
اصلی‌ترین ویژگی علی‌البدل روایت قصه مردم است، مردمی که حضور دارند اما در تصمیم‌گیری‌ها زیاد به کار گرفته نمی‌شوند، در حالی که تمایل دارند حضور فعال‌تری داشته باشند. نمایندگی این مردم را کاراکتر «علی‌البدل» برعهده دارد، مردم همیشه بین رقابت‌ها و حسادت‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند و نادیده گرفته می‌شوند. این تلاشی است که مردم حق و حقوق‌شان را به کسانی که آن را نادیده می‌گیرند یادآوری کنند. علی‌البدل قصه یک آبادی است که ثروت خدادادی دارد و از چشمه‌های آب گرم معدنی برخوردار است اما آنها قدر این ثروت را نمی‌دانند، آن را بد اداره می‌کنند و این چشمه در حال خشک شدن است. در جریان قصه خبر می‌رسد که رئیس‌جمهور قصد دارد به روستا سفر کند و این موجب می‌شود تکاپو و جنب و جوشی در روستا شکل گیرد و آدم‌ها مجبور می‌شوند اختلاف‌ها را کنار بگذارند و با هم متحد شوند. همه اینها باعث می‌شود مشارکت مردم در امور روستا بالا رود. طبیعتا قصه علی‌البدل قصه مردم است.
انتقادات سیاسی شما در علی‌البدل تا چه حد صریح است؟
اساسا علی‌البدل کار سیاسی نیست، کما اینکه سایر کارهای من سیاسی نبود، چون خودم آدم سیاسی نیستم. اما باز هم مثل بقیه سریال‌های من، دغدغه موضوعات اجتماعی و روزمره است، موضوعاتی که مردم هر روز با آن سروکار دارند و به طور ملموس با آنها درگیر هستند. مسائلی که به طور غیرمستقیم یا مستقیم ترکش‌هایش به مردم می‌خورد و نیاز است که به آنها پرداخته شود. مثلا این بحث در علی‌البدل وجود دارد که آیا ما همیشه باید منتظر بمانیم که یک نفر از جایی بیاید و مشکلات و گرفتاری‌های‌مان را حل کند؟ چرا خودمان، خود مردم‌مان، خود مسؤولان‌مان برای حل مشکلات نباید پیشقدم شوند، چرا نباید به امور رسیدگی کنند قبل از آنکه کسی بیاید و به امورشان رسیدگی کند؟ همه این مسائل با زبان شیرین طنز و شوخی مطرح می‌شود و همه این نقدها در نهایت با ایجاد امید و روشنی و پنجره‌ای رو به آینده برای این ناکجاآباد مطرح می‌شود.
به نظرتان ممکن است جناح‌های سیاسی نسبت به این سریال واکنشی داشته باشند؟
علی‌البدل یک کار سیاسی یا جنایی نیست، علی‌البدل یک قصه است؛ قصه‌ای است که دارد ماجرایی را در ناکجاآباد روایت می‌کند. نه شعار سیاسی می‌دهد، نه از جناحی طرفداری می‌کند. نه سخنگوی حزب و دسته‌ای است. علی‌البدل مشکلات مردم را در ناکجاآباد بیان می‌کند و در واقع دارد به آبادی‌ای اشاره می‌کند که در آن آدم‌های مختلف با سلایق و دیدگاه‌های گوناگون حضور دارند و برای اینکه بتوانند در کنار همدیگر زندگی درستی داشته باشند، باید اختلافات را کنار بگذارند و با «عدالت» زندگی کنند که مشکلاتشان کمتر شود و از ثروت خدادادی بهتر استفاده کنند. می‌بینید این تعریف نه جناحی است و نه از دسته‌ای تعریف و تمجید می‌کند، حرف دل مردم است که ما در پایتخت هم به شیوه‌ای دیگر بیان کردیم. در سریال‌های دیگر هم به نوعی گفته شده و اینجا هم به زبانی دیگر حرف دل و مشکلات مردم را بیان می‌کنیم. منتها این بار با چاشنی شوخی و طنز همراه است. علی‌البدل با کارگردانی سیروس مقدم و تهیه‌کنندگی الهام غفوری، به قلم محسن تنابنده و خشایار الوند با بازی مهدی هاشمی، احمد مهرانفر، ناهید مسلمی، محسن تنابنده، مهدی فخیم‌‌زاده، هادی کاظمی، گوهر خیراندیش، محمود جعفری، حسین محب اهری و فروغ قجابگلی در ایام نوروز هر شب از شبکه یک سیما پخش خواهد شد. گفتنی است تصویربرداری علی‌البدل را فرشاد گل‌سفیدی برعهده داشته است.
