محبوبه وفائیان در گفتگو با خبرنگاریزدرسا با اشاره به گذشت چند ماه از شیوع کرونا و احتمال افزایش مشاجرات خانوادگی در ایام گفت: آمار اختلافات خانوادگی و ماهیت این اختلافات که اخیرا ما در مراکز مشاوره و مشاوره‌های آنلاین با آن مواجه می‌شویم در دوره کرونا تغییر کرده است و بخش زیادی از این تغییر ناشی از استرس‌های مربوط به این دوره است.

وی ادامه داد: افرادی هستند که به دلیل اینکه مهارت کنترل هیجان و کاهش تنش و استرس را ندارند ناخواسته این استرس را به دیگران منتقل می‌کنند و باعث پاره‌ای از مشکلات شده است که حتی مواردی را دیده ایم که زن و شوهر در مورد نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی با هم دیگر توافق نداشتند مثلا مرد خانه کمتر ماسک می‌زند یا اصلا به رعایت پروتکل‌ها اعتقادی ندارد اما خانم خانه در این خصوص خیلی وسواس و اضطراب داشته و همین زمینه مشاجرات خانوادگی بوده به حوزه‌های دیگر هم کشید شده است.

این متخصص روانشناسی ادامه داد: بنابراین باید یکی از عللی که موجب شده شاهد سطح بیشتر و بالاتری از مشکلات خانوادگی به خصوص در این ایام و یا در هر موقعیتی پر تنشی که ممکن است یک خانواده تجربه کند باشیم سطح پایین توانمندی خانواده برای عبور از این موقعیت‌ها است، این موقعیت‌ها فوت یکی از عزیزان، طلاق در خانواده، ورشکستگی مالی یا مشکلات اقتصادی می‌توانند باشد که هر کدام یک موقعیت پرتنش هستند که به خودی خود می‌توانند زمینه یک سری تلاطم‌ها را در خانواده ایجاد کنند.

وفائیان ادامه داد: هر چقدر اعضای خانواده توانمندی بالاتری برای عبور از ناملایمات‌ها، بحران‌ها و شرایط دشوار دارند طبیعتا اصطکاک کمتر و مشاجره کمتری خواهند داشت هر چقدر هم این توانایی کمتر باشد به تبع آن مشکلات افزایش پیدا می‌کند بنابراین اولین مشکل و علت عمومی که برای بخش زیادی از جامعه هم مصداق دارد این است که افراد توانایی لازم را برای کنار آمدن با یک موقعیت دشوار و پر خطر را ندارند.

وی افزود: بخش دوم یا علت دوم مشکلات و اختلافات خانوادگی این است که خانواده‌ها اساسا مدل وقت گذرانی و معاشرتشان با یکدیگر تعریف نشده است و تجربه‌ای از اینکه در زمان‌های طولانی کنار هم باشند را کمتر دارند یا ندارند، والدینی هستند که عموما به دلیل مشغله‌هایشان وقتشان را خارج از خانه سپری می‌کنند، یا بانوانی در بین مراجعه کنندگان داریم که می‌گویند از زمانی که باشگاه ورزشی تعطیل شده یا نمی‌توانیم با دوستان خود دورهمی داشته باشیم خیلی پرخاشگر شدیم چون به این وضعیت عادت ندارم.

وفائیان اضافه کرد: بنابراین یک عده‌ای هستند که اصطلاحا سبک معاشرتی آنها با اعضای خانواده سطحی ضعیف و شکننده است و در واقع اینها اگر قرار باشد در طول 24 ساعت و یا ساعت‌های طولانی در کنار هم باشند بلد نیستند اوقاتشان را چگونه با هم سپری کنند، برخی اعضای خانواده‌ها به تازگی و در دوره شیوع کرونا متوجه شدند که علاقمندی‌های یکدیگر را نمی‌شناسند و یا علاقمندی‌های دیگر اعضا برایشان جذابیتی ندارد و به آنها علاقه ندارند، برای مثال خانم خانه دوست دارد موقعی که برنامه‌ای ندارد بخوابد یا در فضای مجازی وقت بگذراند اما همسرش به این موضوع اعتراض دارد که چرا من را در تماشای فیلم همراهی نمی‌کنی.

وی ادامه داد: بنابراین یکی از مواردی که هم اکنون بسیاری از اعضای خانواده به آن پی برده‌اند این است علاقمندی‌هایشان با هم متفاوت هست که این موضوع در خانواده‌ها، ایجاد اصطکاک می‌کند، در این ایام و با شیوع کرونا اینکه برخی خانواده‌ها نحوه و سبکبرقرار ارتباط با همدیگر را بلد نیستند بیشتر دارد خودنمایی می‌کند البته قطعا قبلا هم این موضوع وجود داشته است ولی با توجه به اینکه اعضای خانواده‌ها بیشتر می‌توانستند به برنامه‌های مورد علاقه خود که بیرون از خانه دارند بپردازند شارژ روحی می‌شدند و در خانه نیز برای ارتباط با خانواده حوصله داشتند اما اکنون با یک سری کم حوصلگی‌های روانشناختی ناشی از نبود فعالیت‌های مشترک که در کنار آن بتوان وقت گذراند مواجه هستیم.

این متخصص روانشناسی گفت: در این وضعیت یکی از این توصیه‌ها این است که یاد بگیریم مهارت‌های حرف زدن صمیمیت‌افزا را یاد بگیریم، یعنی طوری حرف بزنیم که صمیمیت ایجاد شود و بر یادآوری تجربه‌های خوب، استفاده از بازه‌های مناسب، بیان احساسات و عواطف مثبت و ... متمرکز شویم یعنی مثلا در خانه به همسرم بگویم که خوشحالم در فلان کار به من کمک کردی، یا  از اینکه در کنارم هستی خوشحالم، ممنون که وقت گذاشتی و به تکالیف فزندانمان را رسیدگی کردی، بنابراین باید یاد بگیریم احساسات و عواطف مثبت را به زبان بیاوریم.

وفائیان افزود: باید یاد بگیریم واژه‌هایی که در ارتباط با دیگران و اعضای خانواده استفاده می‌کنیم واژه‌هایی مثبت و سازنده باشد، واژه‌هایی که در آنها توهین، سرزنش، تهدید، تحقیر باشد باید از خزانه لغات ما حذف شود، وقتی داریم ساعت‌های طولانی در یک خانه زندگی می‌کنیم کلمات ما می‌توانند وزن بیشتری پیدا کنند و حس قوی تر را منتقل کنند، حتی اگر کم هم با هم حرف بزنیم همین گفتگوی کم، تاثیر عمیق‌تری دارد بنابراین کلماتی که حاکی از غر زدن، اعتراض، نارضایتی، اضطراب، شکایت و بدبینی و تهدید باشد را باید از بیان خود ذف کنیم.

وی گفت: کلماتی که حاکی از تهدید و خط و نشان کشیدن باشد فضا را می‌تواند به شدت ملتهب کنند و بنابراین باید به سمتی برویم که یاد بگیرم و تمرین کنیم که از کلمات مناسب‌ و با ماهیت ارتباطی مثبت استفاده کنیم مهارت‌های حرف زدن صمیمیت افزا و مثبت نیاز به یادگیری و تمرین دارد و همچنین باید سواد انتقاد را افزایش دهیم.

وفائیان ادامه داد: وقتی ساعت‌های طولانی با همسر و فرزندانمان هستیم ممکن است رفتاهاریی از آنها ببینیم که نیاز به اصلاح داشته باشد بنابریان باید بلد باشم که چگونه مثلا به فرزندم بگویم که اتاقت را به هم نریز، یا چگونه به همسرم بگویم با صدای بلند با تلفن حرف نزن یا کارهایی از این دست که در آپارتمان و خانه کوچک می‌تواند آزاردهنده باشد بنابراین داشتن سواد انتقاد را در این خصوص توصیه می‌کنیم بدین صورت که حتما با یک پیام مثبت شروع کنیم، کوتاه انتقاد را بگوییم و با یک پیام مثبت تمام کنیم.مثلا بگوییم که واقعا خوب است که در کنار هم هستیم اما اگر قرار باشد که هر کسی هر کاری دوست دارد انجام بدهد موجب اذیت و آزار بقیه می‌شود و به خودمان آسیب می‌زنیم بنابراین بهتر است وقت بگذاریم و یک فعالیت مشترکی که همه از آن لذت می‌بریم مثل بازی فکری و ... انجام دهیم.

وی ادامه داد: بالاتر از همه اینها و بیشتر از همه اینها باید امید را در خود زنده نگه داریم و به خدا توکل داشته باشیم که بعد از هر سختی قطعا آسایشی است و چه خوب است که از شب‌های بلند زمستانی استفاده کنیم، شعر بخوانیم، برای بچه‌ها از کتاب‌های فاخر فارسی از دیوان اشعار شاعران به نام، داستاهای معروف از کتاب‌های و ... بخوانیم و حتی با ادبیات دنیا آشنا شویم.

این متخصص روانشناسی و مشاوره عنوان کرد: باید معنی خانواده بودن را درک کنیم، متاسفانه برخی مواقع مشاهده می‌شود که پدر خودش را فقط مسئول پول در آوردن می‌داند در حالیکه نقش اصلی پدر دادن احساس امنیت خاطر به همسر و فرزندانش است یعنی این را به فرزندان منتقل کند که من مراقب شما هستم نگران نباشید، پدر نباید تنش و استرس را به اعضای خانواده خود بدهد البته مشکلات و فشارهای زیادی بر اکثر خانواده‌ها مخصوصا در این شرایط وجود دارد اما وجود اضطراب و حرف‌های تنش زا در محیس خانواده مخصوصا با حضور فرزندان کم سنی که درک و تحلیلی درستی از شرایط ندارند نادرست است.

وفائیان ادامه داد: مادرها نیز مسئول دادن احساس مهم بودن و دادن عشق به فرزندان هستند، بهترین توصیه‌ها این است که امید را زنده نگه داریم و روزهای خوب آینده را برای خود و فرزندان تجسم کرده و به هم دیگر دلداری دهیم، در این روزها که اعضای خانواده بیشتر می‌توانند کنار هم باشند همدیگر را ببوسند در آغوش بگیرند، دست همدیگر را به گرمی بفشارند و آن خلأیی که ممکن است که با نبود اقوام ایجاد شود والدین با صمیمیت و گرمی بیشتر برای فرزندان فراهم کنند. چرا که بخشی زیادی از تنش‌ها را فرزندان به دلیل ناتوانی در همراهی با آموزش‌های مجازی و چشم پوشی از فعالیت‌های فرح بخششان به والدین منتقل می‌کنند بنابریان والدین باید سلامت روانی را به بچه‌ها بدهند و با افزایش تاب آوری خانواده‌ای متعادل و متوازن داشته باشند.

انتهای پیام/