ضرورت آموزش متولیان مساجد برای پاسداری از میراث‌های معنوی
یزدرسا؛ میراث فرهنگی هر کشور به نوعی بازگوکننده سبقه و صبغه نسل‌های گذشته است و نقشی مهم در پژوهش‌های مربوطه و آگاهی یافتن از زوایای گوناگون زندگی و روش و منش پیشینیان دارد.
این میراث گاهی متناسب با فرهنگ کلی یک کشور است و گاه خط‌مشی و علائق منطقه و شهری خاص را نمایان می‌سازد.
پرداختن به میراث فرهنگی و تلاش برای حفظ آن‌ها منوط به رعایت اصول و موازین، می‌تواند به سهم خود نقش قابل توجهی در حرکت رو به رشد جامعه ایفا کند و به همین سبب اهمیت بسزایی دارد.
از همین روست که هرگونه تلاش برای حراست از نمادهای فرهنگی جامعه به معنای اعم مشروط به پرهیز از افتادن در دام افراط و تفریط، بایسته و شایسته است.
در این راستا حراست از آثار معنوی و ارزشی جامعه اسلامی در مقایسه با دیگر آثار متعارف و مصطلح در این حوزه، از ویژگی و اثرگذاری منحصر به فردی برخوردار است.
متاسفانه علیرغم همه تلاش‌ها و با وجود تجربه‌های ناگوار پیشین در غارت یا آسیب‌دیدن میراث تاریخی و فرهنگی، این معضل همچنان- اگرچه شاید در ابعاد کوچک‌تر- کمابیش به چشم می‌خورد و هر از گاه خبرهایی درباره سرقت یا آسیب‌دیدن اشیا و میراث‌های این حوزه به گوش می‌رسد.
شاید برای برخی شنیدن خبرهایی مبنی بر سرقت فلان سنگ محراب یا قرآن و کتاب خطی چندان قابل توجه نباشد، اما از آن‌جایی که این میراث می‌تواند بخش‌هایی از هویت دینی و معنوی جامعه را برای نسل کنونی و آیندگان آشکار سازد، این‌گونه حوادث نگران‌کننده است و ضرورت جدیت بیش از پیش متصدیان مربوطه را مورد تاکید قرار می‌دهد.
آن‌گونه که از قرائن برمی‌آيد، متاسفانه هنوز بسیاری از آثار ارزشمندی که به عنوان میراث فرهنگی و معنوی ما شناخته می‌شوند، از وضعیت مناسبی برای نگهداری برخوردار نیستند و به همین سبب، شنیدن خبرهایی از آسیب‌دیدن یا سرقت آن‌ها دور از انتظار نیست.
در یکی از آخرین موارد می‌توان به سرقت قرآن خطی از مسجد جامع فیروزآباد میبد اشاره کرد؛ قرآنی که به گواهی عبارت مندرج در گوشه آن، وقف بر مسجد بوده و معلوم نیست کی و چگونه به دست انسان‌های سود‌جو افتاده و سرانجام به دست یکی از جوانان اهل آباده می رسد.
آن‌گونه که «میبدما» مطرح کرده، این جوان آباده‌ای اما برای تحویل این نسخه قرآن خطی نفیس به دفتر امام جمعه میبد مراجعه می‌کند و قرآن را تحویل می‌دهد.
آن گونه که وی مطرح نموده، این قرآن چندی قبل با مبلغی در حدود سه میلیون تومان به دست وی رسیده و برخی عتیقه‌فروشان، قصد خرید این قرآن از او با مبالغی بالاتر از ۱۵ میلیون تومان داشته‌اند اما وی با تورق این قرآن متوجه می‌شود که در گوشه یکی از صفحات این قرآن نفیس نوشته شده «وقف بر مسجد جامع فیروزآباد».
با مشخص شدن موقوفه بودن این قرآن، وی در اقدامی شایسته، تلاش می‌کند تا مسجد را بیابد و ابتدا به شهرستان فیروزآباد استان فارس مراجعه می‌کند اما بعدا متوجه می‌شود کلمه‌ای که بعد از واژه فیروزآباد نوشته، «میبد» است و از این رهگذر درمی‌یابد که این قرآن متعلق به مسجد جامع فیروزآباد میبد است.
در این باره اگرچه خوشبختانه شخصی که این قرآن ارزشمند را در استان فارس دریافت کرده، با تلاش و همت ستودنی خود آن را شخصا به شهرستان میبد آورده و با حضور در دفتر امام جمعه شهر به متولیان مسجد تحویل داده است؛ اما این رخداد می‌تواند از باب مشت نمونه خروار، گویای وضعیت نگران‌کننده میراث‌های مکتوب از این نوع در مساجد گوشه و کنار کشور از جمله استان یزد باشد
بی گمان، متولیان مربوطه در نهادهای دولتی به ویژه سازمان‌ها و نهادهایی همچون میراث فرهنگی، حج و اوقاف، مرکز مدیریت اسناد و مرکز رسیدگی به امور مساجد می‌توانند با هم‌اندیشی بیش از پیش و ارائه آموزش‌های لازم و کاربردی به هیات امنا و متصدیان مساجد، زمینه‌های تکرار این گونه سرقت‌های ناجوانمردانه را به حداقل برسانند. متاسفانه بسیای از متولیان مساجد، فاقد آگاهی‌های لازم در این زمینه هستند.
نویسنده: فاطمه فائزی
