در ماه های اخیر بارها مقامات ارشد دولت روحانی از عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی و محمد اسلامی وزیر فعلی راه و شهرسازی گرفته تا خود شخص حسن روحانی رئیس جمهور مدعی شده اند که بخش اعظم تکمیل واحدهای مسکن مهر در دولت های یازدهم و دوازدهم صورت گرفته است. به عنوان مثال، روحانی در جلسه هیات دولت در حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 2 شهریورماه گفت: «بخش دیگری که برای مساله تولید مهم بود، بخش مسکن بوده است که در طول این هفت سالی که گذشت، 4 و نیم میلیون مسکن دولتی وخصوصی ساخته شده است و همه با هم و 775 هزار واحد مسکن مهر که آغاز دولت ما تمام شده بود، در این دولت یک میلیون و 300 هزار تقریبا مقداری کمتر از دو برابر در این دولت مسکن مهر تکمیل شده و تحویل مردم داده شد و ان شاءالله 600 واحد مسکونی تا پایان دولت طرح‌های آن انجام گرفته که اقدام شود و در مسکن روستایی هم تحولات بسیار بزرگی را شاهد بودیم و هستیم».

ساعاتی بعد از برگزاری این جلسه، این ادعاهای عجیب رئیس جمهور درباره وضعیت بخش مسکن و طرح مسکن مهر در توییتر هم منتشر شد که واکنش های گسترده ای در فضای مجازی داشت.

با این وجود، روحانی در دیدار مدیران ارشد رسانه‌های کشور در تاریخ 4 شهریورماه به بهانه انتقادات صورت گرفته از طرح گشایش اقتصادی، دوباره به این موضوع اشاره کرد و گفت: «اینکه بحث می‌شود که ما الان چیزی می‌فروشیم دولت بعدی متعهد است، همه دولت همین است همه چیزهایی که ما تعهد می‌کنیم دولت بعدی متعهد می‌شود سیر دولت که تغییر نمی‌کند، هر کاری هم دولت قبلی کرد ما متعهد بودیم. مگر دو میلیون خانه مسکن مهر نبود الان یک میلیون و 300 هزار این خانه‌های مسکن مهر را تکمیل کردیم و تحویل دادیم، آب و برق و نما، نازک‌کاری‌هایش، خیلی از اینها زمین بود، خیلی از اینها فقط اسکلت بود، تعهد ما که نبود تعهد دولت قبلی بود پس بگوییم که دولت قبلی تعهد کرده به ما ربط ندارد؟ دولت دولت است وقتی دولت تعهد کرد دولت بعدی هم متعهد است».

*پیشرفت واقعی طرح مسکن مهر شهری در ابتدای دولت روحانی چقدر بود؟

همانطور که در اظهارات رئیس جمهور و وزرای راه و شهرسازی دولت تدبیر و امید مشخص است مقامات ارشد این دولت مدعی هستند که بخش اعظم «تکمیل» طرح مسکن مهر شهری در سال های اخیر صورت گرفته است.

این ادعا در حالی مطرح شده است که آمارهای ارائه شده توسط مقامات ارشد دولت های دهم و یازدهم درباره پیشرفت طرح مسکن مهر در ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی، نشان می دهد بخش اعظم طرح مسکن مهر در دولت های نهم و دهم تکمیل شده بود.

براساس این گزارش، علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی دولت دهم در مراسم تودیع و معارفه وزرای راه و شهرسازی دولت‌های دهم و یازدهم در تاریخ 29 مردادماه 92 درباره آخرین وضعیت طرح مسکن مهر شهری و روستایی گفت: «دو میلیون و 120 هزار واحد مسکن روستایی در کشور شروع شد که تاکنون یک میلیون و 600 هزار واحد آن تمام شده است و 520 هزار واحد توسط بنیاد مسکن در دست اجرا است. دو میلیون و 180 هزار واحد مسکن شهری در حال ساخت است که تاکنون یک میلیون و 180 هزار واحد افتتاح شده و تکمیل یک میلیون واحد دیگر آن بر عهده دکتر آخوندی {وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم}است».

نیکزاد در همین مراسم تاکید کرد که یک میلیون واحد مسکن مهر شهری باقی مانده، با پیشرفت 70 درصدی به دولت یازدهم تحویل داده شده است.

فارغ از آمارهای مطرح شده توسط نیکزاد درباره پیشرفت مسکن مهر روستایی که دولت روحانی به دلایل نامعلومی آنرا جزو طرح مسکن مهر ندانست و اطلاع رسانی درباره وضعیت پیشرفت آن را متوقف کرد، آمارهای فوق نشان می دهد بیش از نیمی از واحدهای طرح مسکن مهر شهری تا قبل از روی کار آمدن دولت روحانی افتتاح شده بود و مابقی با پیشرفت 70 درصدی به این دولت تحویل داده شده است. بر همین اساس، پیشرفت فیزیکی طرح مسکن مهر شهری در ابتدای دولت روحانی حدود 86 درصد تخمین زده می شود (براساس میانگین وزنی).

آمارهای اعلام شده توسط مقامات ارشد دولت روحانی هم نشاندهنده صحبت آمارهای اعلامی توسط وزیر راه و شهرسازی دولت دهم است. به عنوان مثال، احمد اصغری مهرآبادی قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی دولت های یازدهم و دوازدهم در طرح مسکن مهر در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در تاریخ 27 خردادماه 94 با ارائه جدولی (جدول زیر) که براساس گزارش هفتگی ارائه شده به وزیر راه و شهرسازی درباره پیشرفت مسکن مهر تهیه شده بود، رسما اعلام کرد که تا پایان دولت دهم از مجموع 2 میلیون و 300 هزار واحد طرح مسکن مهر شهری، 1 میلیون و 349 هزار و 754 واحد از این طرح به مرحله اتمام نازک کاری رسیده بود و 1 میلیون و 10 هزار و 201 واحد از رقم مذکور، افتتاح شده بود. همچنین 689 هزار و 919 واحد از واحدهای افتتاح شده، به مردم تحویل داده شده بود.

حال این سوال مطرح می شود که پیشرفت سایر واحدهای مسکن مهر شهری در ابتدای دولت روحانی چگونه بوده است که اصغری مهرآبادی در نیمه دوم 92، بارها وعده تحویل تمام واحدهای آن را تا پایان سال 94 می داد؟

احمد اصغری مهرآبادی قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی در طرح مسکن مهر در یک نشست خبری در تاریخ 5 بهمن ماه 92 درباره میزان پیشرفت این طرح گفت: «از دو میلیون و 155 هزار واحد مسکن مهر تاکنون سقف و اسکلت دو میلیون و 16 هزار واحد انجام شده است. سفت‌کاری یک میلیون و 878 هزار و 456 هزار واحد تمام شده و نازک‌کاری‌ یک میلیون و 469 هزار واحد نیز پایان یافته است».

با توجه به آمارهای ارائه شده توسط قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی در طرح مسکن مهر، صرفا حدود 140 هزار واحد این طرح در تاریخ مذکور در مرحله قرارداد و پی ریزی قرار داشته اند. همچنین صرفا حدود 138 هزار واحد از طرح مسکن مهر شهری در مرحله اسکلت و سقف قرار داشته اند. در نتیجه، صرفا حدود 13 درصد واحدهای طرح مسکن مهر شهری در مراحل ابتدایی قرار داشتند که برخلاف اظهارات رئیس جمهور درباره وضعیت طرح مسکن مهر در ابتدای دولت یازدهم که «خیلی از اینها زمین بود، خیلی از اینها فقط اسکلت بود»، است.

با توجه به آنچه گفته شد و براساس اظهارات کارشناسان که قرار گرفتن واحدهای مسکونی در مرحله قرارداد و پی ریزی معادل 20 درصد پیشرفت فیزیکی، مرحله اسکلت و سقف معادل 40 درصد پیشرفت فیزیکی، مرحله سفت کاری معادل 60 درصد پیشرفت فیزیکی و مرحله نازک کاری معادل 95 درصد پیشرفت فیزیکی است، می توان مجموع پیشرفت فیزیکی طرح مسکن مهر در ابتدای دولت روحانی را با استفاده از میانگین وزنی محاسبه کرد. بر همین اساس، پیشرفت فیزیکی طرح مسکن مهر شهری در ابتدای دولت روحانی حدود 80 درصد تخمین زده می شود که فاصله چندانی با رقم اعلامی توسط وزیر راه و شهرسازی دولت دهم ندارد.

در نتیجه، این موضوع که بخش اعظم «تحویل» واحدهای مسکن مهر شهری در دولت‌های یازدهم و دوازدهم صورت گرفته است واقعیت دارد ولی این موضوع اصلا به معنای صحت ادعای مقامات ارشد دولت روحانی و شخص رئیس جمهور مبنی بر اینکه بخش اعظم «تکمیل» واحدهای مسکن مهر شهری در دولت های یازدهم و دوازدهم صورت گرفته است، نیست و این ادعاها شبیه ادعاهای مشابه مقامات ارشد دولت روحانی درباره طرح هایی مانند فازهای باقی مانده پارس جنوبی و پالایشگاه ستاره خلیج فارس است.

خاطرنشان می گردد ادعای دیگر رئیس جمهور مبنی بر ساخت 4.5 میلیون واحد مسکونی توسط دولت های یازدهم و دوازدهم هم به صورت مستقل باید مورد بررسی قرار گیرد.