یزد رسا، آخرین برگ تقویم های نشسته بر دل دیوارها، خبر از کهنگی سومین سال دهه نود می دهد، سالی که با همه فراز و فرودش، با همه شادکامی ها و تلخ کامی هایش، رخت سفر به دوش زمان سپرده و می رود که اجاره نشین تاریخ شود. آری می رود و سیصد و شصت وپنج روز، عمر هر انسان را با خود برای سوغات می برد.

اما گویی شهر دارالعباده شاد از گذر زمان، حال و هوایی دیگری به خود گرفته و بافت تاریخی خود را به عطر دلنشین نوروز معطر کرده است و بر سر مناره های بلند زمان فریاد میزند: عطر نرگس، رقص باد، نغمه شوق پرستوهای شاد، خلوت گرم کبوتر های مست، نرم نرمک می رسد اینک بهار...

هر چند چهره ای پیر اما مردمانی خونگرم و مهمان نواز دارد که منتظرند به رسم عید، با جان و دل از مهمانان و گردشگران استقبال کنند. مهمان هایی که از فاصله های دور رهسپار این دیار می شوند تا نظاره گر خلاقیت و هنر گذشتگان تاریخ یزد باشند.

هنری که با مهارت هنرمندان چیره دست کویر شکل گرفته و ریشه در تمدن ایران و اسلام دارد که می توان آن را در خشت خشت و ریگ به ریگ این شهر به تماشا نشست. در هر قدم بنایی زیبا و در هر بنایی هنری زیباتر. مسجد جامع و مناره سر به فلک کشیده اش، تکیه امیرچقماق و معماری بی نظیرش، خانه های سنتی با پیج دری های رنگارنگ و طلایی و ده ها مکان دیدنی دیگر که هر یک سخنی و روایتی برای شاهدان خود دارند.

از هر چه می توان گذشت اما بازار یزد خود مرکز تجلی  هنر و معماری ایران است، مجموعه‌ تاريخي‌ بازار شهر يزد از ميراث هاي‌ معماري‌ و شهرسازي‌ ايران به شمار می رود که‌ با اصول‌ حاكم‌ بر معماري‌ كويري‌ بنا شده و آثاري‌ از قرن‌ نهم‌  را در خود جای داده است و‌ نامش به عنوان یک اثر باشکوه در فهرست‌ گنجينه‌ نفيس‌ آثار ملي‌ و تاريخي‌ ايران‌ نگاشته شده است.

از ميان‌ راسته‌ هاي‌ بازار يزد در درجه‌ اول‌ بازار خان‌ اهميت‌ دارد كه‌ از ساخته‌هاي‌ محمد خان‌ والي‌، حاكم‌ يزد در قرن‌ سيزدهم‌ است‌. اكثر مغازه‌ هاي‌ اين‌ راسته‌ طي‌ خيابان‌ كشي‌هاي‌ جديد شهر يزد و به‌ همراه‌ بخشي‌ از بازار محمد علي‌ خان‌، بازار پنجه‌ علي‌ و تمام‌ بازار اُروسي‌ دوزها از بين‌ رفته‌ است اما بازار بخش‌ شرقي‌ ميدان‌ مير چقماق‌ كه‌ خود اثري‌ از قرن‌ نهم‌ و يادگاري‌ از دوران‌ حكومت‌ امير چقماق‌ و قديمي‌ ترين‌ بازار يزد است همچنان استوار و پا بر جاست .

آری؛

یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان است. همین دو ویژگی کافی است تا ایرانیان بدانند کشوری به وسعت تاریخ جهان دارند و شهری کویری که می توانند لحظه به لحظه، تاریخ آن را به رخ جهانیان بکشند. زیباترین میراث های تاریخ و فرهنگ ایران در گوشه ای از کویر چنان جا گرفته که گویی تاریخ سکونت انسان در این خطه، از هزاره سوم پیش از میلاد هم فراتر رفته است.

این شهر به شهر بادگیرها معروف است. به دارالعباده، شهر دوچرخه‌ها، شهر شیرینی، شهر قنات و قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب که به تنهایی می تواند جاذبه ای منحصر به فرد برای بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی و تاریخ ایران و جهان باشد.

لهجه مردم نگین کویر چنان صادقانه است که اصالت گویش خود را از دورترین زمان زبان فارسی حفظ کرده اند و هنوز که هنوز است می توان بسیاری از واژه ها و ترکیبات زیبای فارسی دری را در صحبت مردم کوچه وبازارش حس کرد.

وصف شهری که مورخان یونانی آن را «ایساتیس» می خوانند از حوصله این نوشتار خارج است و تاکنون هرچه در وصفش نوشته اند قطره ای است از دریای تاریخ این دیار کهن.