به گزارش یزدرسا به نقل از طنین خاتم؛ همیشه تقاضای بشر با رشد امکانات محیطی و رشد تکنولوژی افزایش یافته است .با کمی دقت به خوبی متوجه این امر مهم خواهید شد . در جهان امروز به موازات دنیای حقیقی دنیای دیگری نیز با سرعت بسیار بالاتر در حال جریان است .دنیایی با اشخاص و محیط هایی غیر واقعی  که کارکرد عمده شان فرازمانی و فرامکانی است . این دنیا کاملا نامحسوس و ناملموس است لذا آن را مصنوعی یا مجازی می نامیم .فضای مجازی در بستر اینترنت که در عصر ما شاهد حضور میلیاردی انسانها در سراسر جهان است به خوبی گواه این مطلب است .

دسترسی آسان به جدیدترین و به روزترین مفاهیم علمی  , رشد اقتصادی با تجارت الکترونیک , کاهش هزینه نقل و انتقال و سفرها در تعاملات اجتماعی و خرید های روزانه و ... , تسهیل در انتقال هزاران ترابایت اطلاعات در کسری از ثانیه , رشد فرهنگ ها به واسطه تسلط ضمنی بر زبان های زنده دنیا و کاهش یا افزایش نفوذ سیاسی اجتماعی کشورها بر یکدیگر , اینها همه و همه از مزایای این دنیای مجازی می باشد که بشر تا کنون به خوبی از آن بهره گرفته است . پس در ظاهر این دنیا دنیایی بسیار پرسود و مفید است و جذاب که جذابیت آن شاید به خاطر نو بودن , غیر واقعی بودن و داشتن دریایی از اطلاعات در خود است . اما درحاشیه فعالیت سودمند این دنیای مجازی اتفاقات دیگری نیز می افتد . ابزاری چنین کارآمد آسیب های جبران ناپذیری به برخی افراد و جوامع وارد می کند و این آسیب ها عمدتا ناشی از عدم شناخت یا عدم استفاده صحیح ازاین پدیده عصر تکنولوژی است .

غالب آسیب دیدگان این فضای مصنوعی یا به عبارت عام فضای مجازی افراد نوجوان و جوان خانواده ها هستند . به انحطاط کشیده شدن جوانان , افزایش میزان فساد و بی بندوباری , ترویج فرهنگ های غلط و غیر اسلامی , از بین رفتن امنیت اجتماعی افراد , کاهش روابط عاطفی بین افراد خانواده و زوجین , شکاف و عدم تفاهم بین نسل ها و نهایتا  فروپاشی عاطفی یا بنیادی خانواده ها , اینها همه از تاثیرات بهره گیری ناصحیح از فضای مجازی یا اعتیاد به استفاده ار اینترنت در افراد خانواده است .

افراد جوان و نوجوان به دلیل شرایط سنی خود به شدت کنجکاو و تشنه تجربه کردن محیط ها و فضا های جدید هستند و همین ویژگی آنها را در معرض خطرات زیادی قرار خواهد داد .اما قبل از اینکه علت آسیب دیدن در فضای مجازی و پیامد این آسیب ها را بررسی کنیم باید چند نکته را بدانیم . انسانها در این مورد دارای سه بعد قابل بررسی هستند 1 –بعد شخصی 2 –  بعداجتماعی 3 – بعد فرهنگی که هر کدام از این ابعاد به فرد یک هویت می بخشد . هویت شخصی که مشخصات شناسنامه ای , فیزکی و شخصیتی فرد است و معمولا در دنیای واقعی قابل انکار و مخفی کردن نیست . هویت اجتماعی که از شرکت فرد در گروه ها , احزاب و تجمعات انسانی ناشی می شود و خط فکر فرد را نشان می دهد . هویت فرهنگی هم که ریشه در آموزه های  اعتقادی فرد از بدو تولد دارد به عبارتی با گذر زمان این آموزه ها و اعتقادات در لایه های وجود فرد نهادینه شده و یک فرهنگ را برای وی ایجاد می کند. این آموزه ها در کشور ما بر مبنای اصول و مبانی سبک زندگی اسلامی است و تکیه بر ارزشهای اخلاقی و انسانی دارد.

نوجوانان و جوانان با حضور در این فضا در مرحله اول به راحتی هویت شخصی خود را مخفی می کنند . روابط دوستانه غیر معقول , روابط عاطفی غیر متعارف و دسترسی آسان به موارد انحراف اخلاقی نیز در ادامه حضور در این فضا برای آنها تجربه خواهد شد . با توجه به تزریق فرهنگ های غربی و برخی ضد ارزشهای اخلاقی و دینی در این فضا این موارد به تدریج در لایه های ذهن فرد قرار می گیرند و با گذشت زمان طولانی فرد دچار تغییر رفتار می شود و به نوعی یک فرهنگ جدید را می پذیرد . در این حالت فرد یک هویت جدید فرهنگی و اجتماعی را به واسطه شرکت در گروه های مجازی می پذیرد . فرزند خانواده به خاطر خواسته های خود و حتی به خاطر نصیحت های والدین در خصوص استفاده بی رویه از اینترنت به راحتی در مقابل آنها جبهه می گیرد . اختلاف زوج های جوان به علت تجربه لذت های جدید و زندگی های جدید افزایش یافته و نسبت به هم بدبین می شوند و گاهی به طلاق عاطفی یا حتی طلاق بنیادی می انجامد . از طرفی انزوای ناشی از استفاده بی رویه از این فضا افراد را بسیارمتحجر می کند . انزوایی که امروز در جامعه اسلامی ما میزان گفتگوی افراد در خانواده را تا 30 دقیقه در روز کاهش داده است و همین باعث می شود تا مقام معظم رهبری به عنوان یک شخص دغدغه مند نگرانی خودرا یک نگرانی از اوضاع فرهنگی کشور بیان می کنند . اما به راستی راهکار برطرف کردن این آسیب ها چیست؟

استفاده از اینترنت و فضای مجازی واقعیتی انکار ناپذیر است و نمی توان با فیلتر کردن یا ممانعت از ورود افراد به این فضا از رشد آن جلوگیری کرد . اما شاید موارد ذیل بتواند در دراز مدت کمی از این آسیب ها را کاهش دهد.

1 – آموزش و پرورش به عنوان یک سازمان مسئول متعهد شود مفاهیمی رابا عنوان آموزش وآسیب شناسی استفاده از فضای مجازی در کتاب های درسی دانش آموزان بگنجاند .

2 – انتشار مطالب آموزشی از طریق رسانه های دیداری و شنیداری به شکل جذاب و عملیاتی (درحال حاضر هم این کار درحال انجام است اما بدون جذابیت و با حالت تئوری)

3 – برگزاری کلاس های توجیه والدین در خصوص تشویق فرزندان به شرکت در فعالیت های اجتماعی و برگزاری کلاسهای توجیهی برای نوجوانان در خصوص شناخت فناوری های جدید و آشنایی با معایب و مزایای آن

4 – تشکیل کمیته های فرهنگی با حضور مسئولین ادارات فرهنگی در هر منطقه مبنی بر طراحی برنامه های فرهنگی جذاب و متناسب با شرایط محیطی منطقه محل سکونت برای جوانان و نوجوانان

5- برگزاری نمایشگاه های عبرت (به تصویر کشیدن لطمات وارد شده بر افراد آسیب دیده از فضای مجازی)

6 – استفاده از افراد شاخص و تاثیر گذار (ورزشکاران , هنرمندان , روحانیون , افراد ریش سفید و ...)در آگاه سازی نسبت به آسیب های حضور در این فضا

7 – برگزاری کلاس های تخصصی استفاده از شبکه جهانی نت و شبکه های اجتماعی موبایلی برای جوانان , نوجوانان و بالاخص برای والدین آنها .

8 – ایجاد قوانین بسیار سختگیرانه برای افرادی که دچار تخلفات سایبری می شوند و بازتاب اخبار برخورد با متخلفین در شبکه های اجتماعی و فضای نت .

در تمام متن بالا جایی صحبت از کودکان نشد و شاید در ذهن شما سوال پیش آمده باشد که چرا ؟ بحث در خصوص تاثیرات فضای مجازی بر روی کودکان یک بحث کاملا تخصصی و روانشناسی است  از دید روانشناسان چنانچه کودکی با تصاویر و فیلم های پورنوگرافی مواجه شد هیچ درمان و راه حلی برای پاک شدن تاثیر آن از ذهن کودک وجود ندارد و به نوعی ما با یک جراحت ذهنی بهبود ناپذیر مواجه خواهیم بود وکودکی با آینده کاملا تباه خواهیم داشت . پس در خصوص کودکان باید کاملا با احتیاط عمل کنیم اساتید زیادی در این خصوص اظهار نظر کرده اند که به منظور آسیب شناسی باید به آنها مراجعه نمود .